الگوهاى شخصیتى با هدف طبقه
بندى افراد به دسته هاى متمایز از یكدیگر در علم روانشناسى قرار مى گیرند؛
با به كارگیرى این الگوها به شخصیت افراد مورد نظر خود تا حدودى پى برده و
با آنان بهتر و موثرتر ارتباط برقرار كنید.
یكى
از این الگوهاى شخصیتى كه توسط ویلیام شلدون ابداع شده است شخصیت افراد را
براساس ساختار جسمانى و جثه بدنشان به سه دسته اصلى كه سوماتوتیپ نامیده
مى شوند، طبقه بندى كرده است.
- آندومورف (endomorph): آندومورف ها
از نظر فیزیك بدنى معمولاً داراى دور كمر پهن و شانه هاى باریك و كم عرض
هستند. گوشتالو، فربه و گلابى شكل هستند ولى قوزك پاهایشان و مچ دست
هایشان باریك و لاغر است كه سبب بیشتر به چشم آمدن دیگر نواحى بدنشان مى
شود.
خصایص
شخصیتى: لذت گرا، خوش مشرب، بردبار، راحت طلب، صلح جو، شوخ طبع، خیره سر،
آسوده خاطر، خواب سنگین و طولانى مدت، عاشق خوراكى، محتاج محبت، خونسرد و
كارها را پشت گوش مى اندازند.
- اكتومورف ( ectomorph) : اكتومورف ها نقطه مقابل آندومورف ها هستند.
از لحاظ فیزیكى داراى شانه ها و دور كمر باریك، صورت لاغر و پیشانى بلند و
كشیده، قفسه سینه لاغر و باریك و دست و پاهاى نحیف بوده و چربى اندكى در
بدنشان موجود است. هرچند ممكن است به اندازه آندومورف ها غذا بخورند اما
چنین به نظر مى آید كه هیچ گاه اضافه وزن پیدا نمى كنند (بزرگترین دغدغه
آندومورف ها).
خصایص
شخصیتى: متفكر، آرام و ساكت، شكننده، خجالتى، حساس، كناره گیر، درون گرا،
دلواپس، عدم ابراز احساسات، هنرمند، غیرقابل پیش بینى، خلاق، قوه تخیل
بالا، بدخلق، كارها را خوب شروع كرده اما درست به پایان نمى رسانند.
- مزومورف (mesomorph) : مزومورف ها بین آندومورف ها و اكتومورف ها جاى دارند. از لحاظ فیزیكى داراى تركیب مطلوبترى بوده و به اصطلاح داراى تناسب اندام هستند.
داراى سر بزرگ، شانه هاى پهن(چهار شانه) و میان تنه باریك همراه با بازوها
و زانوهاى نیرومند و چربى خیلى كمى در بدنشان هستند. مستطیل شكل بوده و
اغلب سر بزرگى دارند.
خصایص
شخصیتى: عمل گرا، فعال، نیرومند، ستیزه جو، ماجراجو، بى باك، بى تفاوت
نسبت به عقاید دیگران، گستاخ، سلطه جو، عاشق ریسك كردن، قدرت طلب، طعنه
زن، علاقه مند به فعالیت هاى بدنى، تغذیه و خواب منظم.
توجه
داشته باشید كه الزاماً تقسیم بندى فوق همیشه براى همه صادق نبوده و این
احتمال وجود دارد كه مثلاً فردى داراى جثه و اندام اكتومورف بوده اما برخى
از خصوصیات شخصیتى آندومورف ها و یا مزومورف ها را از خود بروز دهد.