تعریف
شرکت Societe :
اجتماع حقوق
چند مالک در شیئی معین (اشیای معین) به نحو اشاعه
خواه به حکم قانون باشد ( شرکت قانونی یا قهری مانند شرکت وراث در ترکه)
یا بتراضی (شرکت عقدی یا شرکت قراردادی خواه به صورت شرکت تجاری باشد خواه
به صورت شرکت مدنی) ماده ۵۷۱ ق ـ م
شرکت ابدان:
شرکت أبدان شرکتی است که دو یا چند نفر پیمان ببندند که
به موجب آن هر چه از کار خود به دست می آورند با هم شریک باشند، خواه کار
هر دو یکسان باشد یا مختلف و خواه مبنای شرکت کار معین باشد یا هر چه به
دست می آورند، شرکت در اعمال نیز گفته می شود
شرکت
اختیاری:
شرکت اختیاری
یا در نتیجه عقدی
از عقود حاصل می شود یا در نتیجه عمل شرکاء از قبیل مزج اختیاری یا قبول
مالی مشاعاً در ازای عمل چند نفر و نحوه اینها (ماده ۵۷۳ ق ـ م) این تقسیم
روی مبنای تشریفاتی بودن عقد قرار دارد. یعنی عقد را مرکب از لفظ ایجاب و
قبول دانسته اند: اگر لفظی بودن ایجاب وقبول شرط عقد بودن عقد نباشد، تمام
مثالهای بالا مصداق شرکت عقدی است و شرکت عقدی عیناً همان شرکت اختیاری
است.
مبنای
تشریفاتی بودن عقد که در ماده ۵۷۳ قانون مدنی دیده می شود، مخالف مبنای رضایی بودن عقد است که در ماده
۱۸۳ ق ـ م مشاهده می شود.
شرکت اصلی:
شرکت اصلی
شرکتی که در سرمایه شرکت (یا شرکتهای) دیگر شریک بوده و یا چند شرکت فرعی (
رک. شرکت فرعی) تحت نظارت آن باشند. در همین معنی شرکت کل هم استعمال شده
است.
شرکت
ایرانی:
شرکت ایرانی شرکتی است
که در ایران تشکیل و مرکز اصلی آن در ایران باشد ( ماده اول قانون ثبت شرکتها)
شرکت با
سرمایه متغیر:
شرکت با
سرمایه متغیر شرکتی که در اساسنامه آن شرط تغییر سرمایه شده باشد در این
صورت کاهش یا افزایش آن تابع مقررات عمومی مربوط به این امر نخواهد بود و
غالباً در شرکتهای تعاونی این امر دیده می شود.
شرکت بی
نام:
شرکت بی نام
یا شرکت سهامی (مساهمه) شرکتی است تجارتی که سرمایه آن به سهام actions
تقسیم شده و قابل انتقال cessibles است (ماده ۲۱ قانون تجارت) این شرکت به نام هیچ یک از شرکا خوانده نمی شود (به همین
جهت بی نام خوانده شده است) و به نام تجارت آن شرکت خوانده می شود مانند
شرکت سهامی پشم یا قالی و مانند آنها.
شرکت بیمه:
شرکت بیمه شرکتی است که
کار آن عملیات بیمه است
شرکت
تضامنی:
شرکتی
است که تحت اسم مخصوصی برای امور تجارتی بین دو یا چند نفر با مسؤولیت تضامنی تشکیل می شود. اگر دارایی شرکت برای تأدیه
تمام قروض
کافی نباشد، هر یک از شرکا،
مسؤول پرداخت تمام قروض
شرکت
است.
شرکت
سرمایه:
شرکت سرمایه شرکتی که
تعهد کند در مقابل وجهی که دفعه واحده یادفعات متعدده از مشترکین می گیرد
در رأس مدت معینی به آنها مبلغی بدهد
شرکت شیر:
شرکت شیر شرکتی که در آن
یکی از شرکا همه منافع را به خود اختصاص دهد یا خود را از هرنوع تحمل ضرر
معاف کرده باشد. چنین شرکتی باطل است.
شرکت ضمان
تعاونی:
شرکت ضمان
تعاونی شرکتی که کار منحصر آن به کار بستن ضمان احتیاطی aval و ظهرنویسی
اسناد تجاری و اسناد تعهد (بلیت) و اوراق ظهرنویسی شده توسط عضو شرکت است و به منظور کارهای تجارتی تشکیل می
شود.
شرکت عقدی:
شرکت عقدی ، عقدی
است که به موجب آن دو یا چند شخص توافق می کنند که اشیایی را به صورت
اشتراک درآورده و از آنها بهره برداری کنند و بهره و خسارت را بین خود
تقسیم کنند (خواه از این عقد یک شخصیت حقوقی ناشی شود مانند شرکتهای تجاری خواه ناشی نشود مانند شرکتهای مدنی ماده ۵۷۳ قانون مدنی
شرکت عملی:
شرکت عملی شرکتی
در خارج روی اشتراک منافع دو یا چند شخص که با هم همکاری می کنند وجود
دارد بدون اینکه نوشته اساسی بین شرکا وجود پیدا کرده باشد وهم چنین است
اگر شرکت
مسبوق به عقدی
بوده و آن عقد
ابطال شده (به بطلان مطلق) ولی همکاری و تعاون و اشتراک منافع برجا مانده باشد.
شرکت عنان:
شرکت عنان
شرکتی است که از خرج و اختلاط اموال دو یا چند نفر حاصل شده باشد از روی تراضی
و به قصد تجارت
در این صورت عنان و زمام اموال مورد شرکت
در دست شرکا است
شرکت
مفاوضه:
شرکت مفاوضه
قرارداد شرکتی است بین دو یا چند نفر مبنی بر اینکه هر مالی که به دست می
آورند (خواه از راه عقد
یا ایقاع
باشد یا ارث و
غیره) بین آنان مشترک باشد اعم از این که کار آنان مساوی باشد یا نباشد.
این شرکت غرری
بوده و باطل است. در صحت صلح به این منظور هم تأمل است.
شرکت نسبی:
شرکت نسبی
شرکتی است که برای امور تجارتی تحت اسم مخصوص بین دو یا چند نفر تشکیل و
مسؤولیت هر یک از شرکا به نسبت سرمایه ای است که در شرکت گذاشته است. و
مادام که شرکت نسبی منحل نشده مطالبه قروض
آن باید از خود شرکت به عمل آید، فقط پس از انحلال ، طلبکاران می توانند با رعایت قانون به فرد فرد شرکا مراجعه کنند.
منبع:
دانشنامه تخصصی حقوقی