لب‌ یكی از نواحی پوست است كه بیشتر از هر جای دیگر در معرض هوا و آفتاب قرار دارد و به همین علت هم بیشتر مستعد مشكل خشكی و ترك‌خوردگی است.

اگر خوب از لب‌هایتان مراقبت نكنید،گرمای بیش از حد و از دست رفتن آب بدن در این فصل، می‌تواند باعث سوزش و التهاب و حتی خونریزی آنها شود.

متخصصان معتقدند تماس لب با خمیردندان و رژ لب و استفاده از پروتزهای دندان باعث خشكی‌های شدید و خارش لب می‌شود. حرارت زیاد، كم آبی و سرمای شدید هم از عوامل شایع به وجود‌آورنده خشكی‌های ساده و ترك‌خوردگی‌های لب هستند، همچنانكه بعضی از بیماری‌های سیستماتیك نظیر پسوریازیس هم سبب پوسته شدن اطراف و روی لب می‌شود كه در این صورت مشكل لب با علائم دیگری نیز همراه است.

داشتن لب‌های ترك‌خورده، خشك و سوزان بی‌تردید آزارنده است. برای بسیاری از كار‌هایی كه در طول روز انجام می‌دهیم، از همین لب‌ها استفاده می‌كنیم. لب اگر سالم نباشد، حتی نمی‌توانیم راحت غذا بخوریم، حرف بزنیم یا لبخند بزنیم.

لب‌های شما نمی‌تواند مانند بقیه جاهای پوست بدنتان در برابر از دست دادن رطوبت مقاومت كند، چرا كه لایه‌های پوست لب بسیار نازك هستند. علاوه بر این لب‌ها لایه محافظتی معمول پوست كه دارای غدد چربی و عرق است را ندارند، به همین علت هم مانند بقیه جاهای بدن نمی‌تواند خودش را مرطوب نگه دارد ومستعد خشك شدن و ترك‌خوردن است. البته اینها تنها علت خشكی و ترك لب نیستند. با 10 علت شایع این مشكل و طرز برخورد با آن در این مقاله آشنا شوید.

1) این آفتاب داغ!

اگر چه همیشه آب و هوا را در این مورد مقصر می‌دانیم اما در واقع همه تقصیر‌ها متوجه هوا نیست. تابش خورشید، اگر از لب محافظت نكنید، می‌تواند باعث تبخیر رطوبت آن و خشكی شود. این مسئله در مناطقی كه رطوبت هوا كم‌تر است، بیشتر خودش را نشان می‌دهد؛ البته وجود باد‌های خشك هم در این مسئله نقش دارد.

نه تنها گرما بلكه سرما هم می‌تواند لب‌های شما را خشك و ترك‌خورده كند، بخصوص در مناطقی كه سوز باد‌های سرد زمستان بیشتر است. بنابر این فكر نكنید كه در زمستان خبری از خشكی لب نیست. حتی در این فصل ابری، باد زمستان بیشتر می‌سوزاند.

2) بستنی نیست!

لیسیدن لب یا خیس كردن آن با زبان، برخلاف آنچه به نظر می‌رسد، باعث خشكی لب و ترك‌خوردن آن می‌شود چرا‌كه بزاق با ایجاد رطوبت موقت و از بین بردن چربی طبیعی پوست، باعث تبخیر بیشتر شده و در نهایت سبب خشكی بیشتر لب می‌شود.

3) گنج از دست رفته

یكی از علامت‌های كم شدن آب بدن، خشكی لب است. در كسانی‌كه گرما زده شده‌اند یا به‌علت اسهال آب زیادی از دست داده‌اند، با مشاهده شدت خشكی لب می‌توان پی به شدت این كمبود آب برد.

4) آ، ب، ث و دوستان

كمبود بعضی از ویتامین‌ها مانند آ، ب ، ث و املاحی مانند آهن و روی هم می‌تواند باعث خشكی، پوسته شدن و به‌خصوص ترك خوردن گوشه لب شود. بدیهی است وقتی تغذیه‌ای سالم و كامل دارید، این مسئله نمی‌تواند علت خشكی لب شما باشد.

5)حساس به آرایش

استفاده مكرر از صابون و مواد شیمیایی دیگر مثل محصولات آرایشی غیر استاندارد و رژ لب‌ می‌تواند موجب حساسیت پوست لب ‌شود. البته پوسته شدن لب در بیماری‌هایی مانند حساسیت و اگزما شایع‌تر است و می‌تواند حتی به علت تماس موادی نظیر لیموترش و پرتقال به وجود آید. بهتر است مراقب حجم دهنده‌های لب باشید چون در آنها اغلب موادی به‌كار رفته كه عمدا باعث تحریك و التهاب لب شده و آن‌را بزرگتر و پرتر نشان می‌دهد.

6 ) قفسه دردسرساز

كسانی‌كه نمی‌توانند علتی برای لب‌های ترك خورده‌شان پیدا كنند بهتر است سری به قفسه داروهایی كه می‌خورند بزنند. مصرف بعضی داروها (مانند ترتینوئین،ویتامین آ در مقادیر زیاد، داروهای شیمی درمانی، دپنی سیلامین، ایزونیازید و فنوتیازین) هم می‌تواند این مشكل را ایجاد كند.

7) ترش و سوزان

غذاهای ترش و مركبات كه اسیدی هستند ممكن است باعث تحریك لب و خشكی و ترك آن شوند. در این حالت سوزش لب هم ایجاد می‌شود. علاوه بر این برشی از پوست انبه هم حاوی ماده‌ای به نام توكسیكودندرون است كه در سم گیاه پاپیتال هم وجود دارد و ممكن است به لب آسیب برساند. در ضمن افرادی كه به آجیل حساسیت دارند، باید مراقب محصولات بهداشتی –آرایشی كه در تركیبشان از دانه‌های روغنی، بادام و ... استفاده شده، باشند.

8)سدی در راه

انسداد مسیر تنفسی بینی (در اثر سرماخوردگی) و درنتیجه نفس كشیدن از دهان هم باعث خشكی لب و سپس پوسته شدن و ترك خوردنش می‌شود.

9) دودی كه خشك می‌كند

این را حتما بارها شنیده‌اید كه خشكی دهان و لب‌ها از كمترین عوارض سیگار كشیدن است پس دیگر لازم نیست درباره آن توضیح زیادی بدهیم!

10) قارچ‌ها مقصرند

اگر خشكی در گوشه‌های لب باشد و سبب ترك خوردن و قرمز شدن و سوزش شدید شود ناشی از عفونت‌های قارچی است و در برخی مواقع نیز ترك‌خوردگی‌های مزمن در خط میانی لب تحتانی به وجود می‌آید كه در كودكان شایع‌تر است و با چرب كردن برطرف نمی‌شود؛ یعنی باید از پمادهای آنتی بیوتیك استفاده شود.

10 فرمان برای داشتن لب‌هایی سالم

اگر پی در پی دچار ترك‌خوردگی، پوسته شدن و خشكی لب می‌شوید، بهتر است به پزشك مراجعه كنید اما روش‌هایی هم هست كه می‌توانید خودتان به درمان و پیشگیری از این مشكل كمك كنید:

1 - از بیرون رفتن در هوای خشك و گرم و آفتابی تا حد امكان خودداری كنید یا اینكه با خود به اندازه كافی آب خوردن به همراه داشته و حداقل 5/1 لیتر در روز آب بخورید.

2 - در زمستان بهتر است علاوه بر استفاده از شال و پوشاندن صورت با آن، با وازلین یا پماد‌های ویتامین آ لب خود را چرب كنید. بهتر است از برق لب، روغن یا رژهای مخصوص مرطوب كننده لب كه ضد‌آفتاب هم هستند، استفاده كنید.

برق لب‌هایی كه نرم‌كنندگی بیشتر داشته و در تركیب آن از فلزاتی چون مس استفاده نشده باشد، هم مفید هستند. معمولا اجزای مرهم‌هایی كه مخصوص لب هستند از آلوئه ورا، عسل، بابونه، روغن بادام، روغن گل سرخ، لانولین، وازلین، موم، روغن زیتون، كره كاكائو، موم زنبور عسل، لیمو و ویتامین ای و ث ساخته شده‌اند.

3 - از ژل یا رژهایی برای لب استفاده كنید كه مواد آن طبیعی‌تر بوده و مواد حساسیت‌زا و معطر كمتری در تركیب آن به‌كار رفته‌است.

4 - به اندازه كافی میوه و سبزیجات بخورید. كمبود ویتامین‌ها به‌خصوص ریبوفلاوین، می‌تواند باعث ترك‌خوردگی گوشه لب‌های شما شود.

5 - عادت لیس زدن و گاز زدن و كندن پوست لب‌هایتان را كنار بگذارید.

6 - هنگام خرید محصولات آرایشی مانندصابون، رژ و كرم‌ از استاندارد بودن آن مطمئن شوید و سعی كنید از محصولاتی استفاده كنید كه كمتر حساسیت‌زا بوده و به اصطلاح هایپو آلرژن هستند.

7 - خانه خود را به‌خصوص در زمستان كه بخاری‌روشن است، مرطوب نگهدارید. برای این‌كار می‌توانید یك كتری روی بخاری گذاشته یا از بخور استفاده كنید.

8 - سیگار مضرات فراوانی برای شما دارد كه خشكی و ترك‌خوردن لب یكی از ساده‌ترین آنهاست، پس به بهانه ترك‌خوردن لب هم كه شده سیگار را كنار بگذارید.

9 - هیچگاه پوست لبی كه خونریزی و عفونت دارد نكنید.

10 - اگر خشكی با چرب كردن رفع نشد با توجه به علت خشكی و طبق توصیه پزشك می‌توان از داروهای كورتون، آنتی بیوتیك‌ها و ضد قارچ‌ها استفاده كرد.