به گزارش خبرگزاری مهر، زمانی که در 16 می سال 1960 "تئودور میمن" اولین تابشهای لیزر را در لابراتوار "هگز" روشن کرد، تعداد کمی بودند که می توانستند تاثیرات جدی این ابزار را بر روی ارتباطات، تولیدات تجاری، پزشکی و هنر تصور کنند. در این میان بود که "چارلز تاونز" ایده ای جالب را مطرح کرد.

این تلاشها و مطالعات تاونز بود که با آزمایش بر روی تقویت نور به واسطه گسیل القایی تابش یا "میزر" زمینه مناسب برای ظهور لیزرهای نوری را فراهم آورد. در واقع وی به همراه چند تن دیگر قبل از میمن نظریه ساخته شدن لیزر را ارائه کرده بودند تحقیقات تاونز در سال 1964 برای وی نوبل فیزیک را به ارمغان آورد.

امروز وی در سن 94 سالگی همچنان به عنوان یکی از دانشمندان فعال در دانشگاه کالیفرنیا به شمار رفته و به مطالعات درباره فیزیک اخترشناسی می پردازد. تاونز در مصاحبه ای با نشریه ان بی سی به 50 سال پیش یعنی زمان تولد لیزر بازگشته و دیدگاهش را در رابطه با مرحله آینده فناوری لیزر بیان می کند.

* ان بی سی: 50 سال پیش می دانستید فناوری لیزر به چنین تحول تاثیرگذار و پر اهمیت تبدیل می شود یا مانند بقیه فکر می کردید لیزر "راه حلی است که به جستجوی مشکل است"؟

- تاونز: من می دانستم لیزر بسیار پر اهمیت است. موارد زیادی بود که لیزر می توانست برای آنها کاربردی باشد. برخی از مردم می گفتند "خوب، لیزر راه حلی است که به دنبال مشکل می گردد" در واقع زمانی که داشتیم بر روی میزر کار می کردیم تا بتوانیم آن را فعال کنیم، هیچ کس به آن علاقه و توجهی نشان نمی داد. به محض اینکه میزر عملیاتی شد مورد توجه همه قرار گرفت و کاربردهای زیادی برای آن کشف شد.

برای مدتی هیچ کس تصور نمی کرد بتوان میزر را به امواج نوری تبدیل کرد. کاری که من قصد انجام آن را داشتم. ایده اولیه من دستیابی به امواج کوتاه بود. پس از چند سال مطالعه بر روی میزر و با وجود تمامی شگفتی هایی که در مورد آن وجود داشت تصمیم گرفتم آن را به امواج نوری تبدیل کنم. راه های متعددی را برای انجام این کار مطرح کرده و مطلبی درباره چگونگی ساخته شدن لیزر نوشتم. من می توانستم بسیاری از کاربردها را برای آن پیش بینی کنم اما خیلی ها درباره این کاربردها تردید داشتند.

* از میان کاربردهایی که در آن زمان برای لیزر تصور می کردید چیزی باقی مانده که تا کنون اجرایی نشده باشد؟

- نه چیزی به نظرم نمی آید. در واقع بسیاری از کاربردهایی که اکنون برای لیزر تعریف شده است در آن زمان به هیچ وجه به ذهن من نرسیده بودند. برای مثال من استفاده پزشکی لیزر را تصور نکرده بودم در حالی که امروزه کاربردهای پزشکی لیزر بسیار گسترده اند. آنچه من تصور کرده بودم ارتباطات، برش، جوشکاری و سوزاندن با استفاده از لیزر و بسیاری از دیگر کاربردهای علمی بود. در حدود 10 تا 12 جایزه نوبل تحت تاثیر وجود لیزر یا میزر و امکان استفاده از آنها در مطالعات علمی به افراد مختلف اهدا شده است. لیزر تا کنون دستاوردهای علمی بسیار خوبی داشته است و اکنون همه از اهمیت آن در کاربردهای صنعتی آگاهی دارند. امروز لیزر واقعا یک تجارت بزرگ است.

* اصطلاحی قدیمی است که می گوید "موفقیت چندین صاحب دارد" و به طور حتم افراد زیادی در ساخت و تکمیل لیزر نقش داشته اند. آیا درباره ابداع لیزر نیز چنین شرایطی وجود دارد؟

- قطعا وجود دارد. همه می خواهند بخشی از اعتبار این ابداع را به خود نسبت دهند. در واقع ایده اولیه میزر بود و در آن زمان کسی چندان توجهی به آن نداشت. تنها کسانی که نسبت به این موضوع علاقمند بودند "باسوف و پروخروف" روسی بودند که به همراه من جایزه نوبل را دریافت کردند. آنها در روسیه به صورت موازی در حال مطالعه بر روی این پدیده بودند. من در آن زمان از این موضوع آگاه نبودم و فکر نمی کنم آنها نیز از مطالعات من اطلاعاتی در دست داشتند. در واقع در آن زمان تنها دو گروه در سرتاسر جهان مشغول مطالعه بر روی لیزر بودند.

پس از ابداع میزر، این حوزه مطالعاتی به میدانی هیجان انگیز تبدیل شد اما باز هیچ کس تصور تبدیل کردن آن را به امواج کوتاه نوری نداشت. پس از اینکه "آرتور شاولو" و من مقاله ای در زمینه چگونگی دستیابی به امواج با طول موج کوتاه را نوشتیم همه خود را وارد این مطالعات کردند و در آن زمان بود که لیزرهای متعدد و متفاوتی ساخته شد. همه این لیزرها در زمینه های صنعتی ساخته شدند. من می دانستم در صورتی که نشان دهم ساخت لیزر عملی است رقابتهای زیادی برای ساخت آن آغاز خواهد شد. به همین دلیل به جای ساخت لیزر فرضیه ام را درباره ساخت لیزرها در قالب مقاله ای منتشر کردم زیرا باور داشتم دیگران مرا شکست خواهند داد و واقعا نیز من را شکست دادند.

* آیا برای دستیابی به نوآوریهای آینده در این رویداد درسی نهفته است؟ دیگران همیشه درباره چگونگی یافتن راه حلهایی برای انرژی و ارتباطات در آینده سخن گفته اند...

- خوب می توانم به آن زمان اشاره کنم که مطالعات من تحت حمایت نیروی دریایی قرار داشت. من در حال مطالعه بر روی طیف نمایی بودم و بسیاری از افراد در مورد نیاز حمایت نیروی دریایی از این فناوری بحثها و سئوالاتی را مطرح می کردند. در نهایت این مطالعات حاصل بسیار خوبی از خود به جا گذاشت. همه مطالعات نتیجه مفیدی در بر ندارند اما هر چند وقت یکبار مطالعه یا تحقیقی به نتیجه خواهد رسید.

پیش بینی کردن نتیجه مطالعات سخت است. زمانی که من در حال ساختن میزر بودم رئیسم می گفت: کار بیهوده انجام می دهی، باید آن را متوقف کنی. تنها در حال هدر دادن پول هستی و هیچکس با من رقابت نکرد. آنها گمان نمی بردند آنچه من در حال مطالعه بر روی آن بودم بتواند کار ویژه ای انجام دهد تا زمانی که تکمیل شد. سپس ناگهان همه در مورد آن به هیجان آمدند.

پدیده های نو همیشه نو و تازه هستند. مردم نمی توانند به خوبی پدیده های جدید را تصور کنند. به همین دلیل برای رسیدن به موارد تازه تر باید روشنفکرتر باشیم. ما باید روشنفکر باشیم و اکتشاف کنیم و این روند است که در طولانی مدت نتیجه خواهد داد. همه مطالعات حاصلی ندارند اما بخشی از آنها عملی می شوند و زمانی که عملی شوند، می توانید کارهای خارق العاده ای را با کمک آن انجام دهید.

* این احساس را دارید که انقلاب لیزر دوره خود را سپری کرده است؟

- نه، لیزر همچنان در حال توسعه و تکمیل است و برای سالها و سالها به این توسعه ادامه خواهد داد.

* روند توسعه لیزر را طی چند سال آینده چگونه می بینید؟

- شاید طی چند سال آینده بتوانیم به لیزرهای پرتو ایکس دست پیدا کنیم. در حال حاضر این پرتوها وجود دارند اما از کارایی و تاثیرگذاری زیادی برخوردار نیستند و شاید بتوانیم به نمونه های بهتری از آن دست پیدا کنیم. ما قادر خواهیم بود به انرژی های بالاتر و دقت بیشتری دست پیدا کنیم و در عین حال کاربردهای متنوعی برای لیزر تعریف خواهند شد که آینده آنها را به انسانها نشان خواهد داد.

* لیزرهای پرتو ایکس چه نوع کاربردهایی را به وجود خواهند آورد؟

- فکرش را بکنید اگر می شد برای انجام فعالیتهای پزشکی مرتبط با پرتو ایکس به لیزر پرتو ایکس دسترسی داشت. لیزری که از دقت تمرکز بسیار بالایی برخوردار بوده و می تواند تنها بخشی از بدن را که پزشک می خواهد، تحت تاثیر خود قرار دهد.

* چنین کاربردی برای تشخیص خواهد بود یا برای درمان؟

- هر دو. همچنین پرتوهای ایکس می توانند از اجسامی عبور کنند که نور توانایی عبور از آنها را ندارد. می توان از لیزرهای پرتو ایکس برای نفوذ به داخل مواد و تمرکز بر روی نقاط خاصی از بخشهای داخلی مواد به منظور سوزاندن، جوشکاری کردن و یا حتی بریدن بخشهای داخلی از ماده ای بدون آسیب وارد کردن به بخشهای خارجی آن استفاده کرد.

* چگونه می توان چنین کاری کرد؟

- با متمرکز کردن پرتوهای ایکس بر روی نقطه ای از بخش داخلی یک ماده. به این شکل پرتوهایی که بر روی سطح قرار دارند بسیار ضعیف بوده و تمام قدرت خود را بر روی نقطه درونی متمرکز می کنند.

* آیا مورد قابل اشاره ای درباره نسل کنونی تحقیقات لیزری وجود دارد؟ آیا عملکرد علم نسبت به آنچه در زمان مطالعات برنده نوبل شما بود، تغییری کرده است؟

- لیزر تا کنون علوم جدید و عالی را تولید کرده است. لیزرها پایین ترین و بالاترین حرارت ممکن را به وجود آورده اند و احتمالا از پروژه بزرگ گداخت هسته ای که با استفاده از لیزر انجام خواهد گرفت خبر دارید. در این پروژه با استفاده از پرتوهای لیزر بیلیونها وات انرژی انتقال داده خواهند شد و این بیشترین متمرکز سازی انرژی خواهد بود که تا کنون انجام گرفته است.

* از گذشته انسانها در تلاش برای دستیابی به رویای انرژی گداخت هسته ای بوده اند اما آیا فکر می کنید انسان اکنون در حال نزدیک شدن به این هدف رویایی است؟

- به نظر من لیزر می تواند این انرژی را به وجود آورد. اینکه آیا این انرژی به منبعی تجاری از انرژی تبدیل خواهد شد یا نه سئوالی دیگر است.

* مطمئن هستم بسیاری کنجکاوند که راز سالم و سلامت بودن شما را در سن 94 سالگی بدانند. در این زمینه چه دارید که بگویید؟