قبل از بارداری زنان میتوان
بیماری یا عامل نامساعد سلامت جنین را بررسی كرد و احتمال داشتن كودك
ناسالم را به پدر و مادر یادآوری كرد.
قبل از بارداری والدین باید آمادگی لازم را در این مورد كسب كنند.
قبل از بارداری زنان میتوان بیماری یا عامل نامساعد سلامت جنین را
بررسی كرد و احتمال داشتن كودك ناسالم را به پدر و مادر یادآوری كرد.برخی
از موارد با استفاده از روش های درمانی، می توان پیدایش برخی ناهنجاری های
مادرزادی كودك رابه حداقل رساند.
مثلاً
پیشگیری از عوارض سرخجه در جنین با تزریق واكسن سرخجه به مادر قبل از
بارداری و یا استفاده از اسید فولیك توسط مادر و در اوایل بارداری برای
كاهش عوارض سیستم عصبی در نوزاد و پیشگیری از ناهنجاری های حاصل از بیماری
قند در جنین از طریق كنترل قند خون مادر مبتلا به این بیماری در مدت
بارداری، تشخیص درمان بیماری خاص مادر كه اثر نامطلوب بر بارداری دارد و
یا بیماریهایی كه در اثر بارداری شدید می شوند(دیابت، بیماری قلبی مادر و
...) باعث نتیجه خوب بارداری و مادر و كودك سالم می گردد. در مشاوره قبل
از بارداری به مشكلات وارثتی و مصون سازی نیز توجه می شود.
سن مناسب برای بارداری
بارداری زن در سن كمتر از 18 سال و بالاتر از 35 سال صلاح نیست.
تحقیقات انجام شده نشان می دهد كه در بارداری های زیر 18 سال و بعد از 35
سال مشكلات و عوارض جدی برای كودك و مادر ممكن است به وجود آید.
فاصله دو بارداری نیز بهتر است از 3 سال كمتر نباشد چرا كه باعث ضعیف شدن مادر خواهد شد.
تشخیص حاملگی
تشخیص حاملگی متكی به نشانه ها و علایم خاصی است كه با معاینات بالینی و نتایج تست های آزمایشگاهی مشخص می شود.
شانه ها و علایم حاملگی را می توان به سه دسته تقسیم كرد.
1.فرضی(حدسی):
تهوع همراه با استفراغ یا بدون آن، خستگی، احساس حركات جنین، اختلالات در
ادرار كردن، قطع قاعدگی، تعییرات پستان ها، تغییر رنگ مخاط واژن، افزایش
رنگدانه های پوست و ظهور خطوط شكمی
2.علایم احتمالی:
بزرگی شكم، تغییر در اندازه، شكل و قوام رحم، تغییر در دهانه رحم،
انقباضات رحمی، حالت غوطه وری جنین در مایع آمنیوتیك، لمس جنین از روی
شكم، آزمایشات هورمونی بارداری
3.علایم قطعی(مثبت): تشخیص فعالیت قلب جنین ، احساس حركات جنین، تشخیص جنین با سنوگرافی، تشخیص جنین با رادیو گرافی
زمان معاینات در حاملگی
معمولاً خانم ها بلا فاصله پس از تاخیر در قاعدگی باید به كاركنان
بهداشتی مراجعه كنند. افرادی كه پیش از بارداری تحت مراقبت بوده اند
حداكثر زمان مناسب جهت اولین ویزیت هفته 6 تا 8 حاملگی می باشد ( از اولین
روز آخرین قاعدگی).
زمان مراجعات بعدی به شرح ذیل است:
تا هفته 28(ماه هفتم) بارداری هر ماه یك بار
هفته 36-28 (ماه هشتم) بارداری 2 هفته یك بار
هفته 36 تا 40 (ماه نهم) بارداری هفته ای یك بار
تغذیه دوران بارداری بین وزن پیش از بارداری و افزایش وزن دوران بارداری با وزن موقع تولد و سلامت نوزاد رابطه وجود دارد.
مقدار طبیعی افزایش وزن در كل دوران بارداری در زنان با وزن ایده آل
بطور متوسط 11 تا 12 كیلوگرم است. در یك زن حامله حدود 300كیلو كالری در
روز انرژی بیشتر مورد نیاز است.
استفاده
از تمام گروه های غذایی مثل شیر و لبنیات، گوشت، حبوبات و تخم مرغ، نان و
غلات، میوه جات و سبزیجات تازه در رژیم غذایی زن باردار و نیز استفاده از
آهن تكمیلی از شروع سه ماهه ی دوم حاملگی به بعد توصیه می شود. اندازه
گیری مرتب و دوره ای وزن در دوران بارداری اهمیت زیادی دارد.
خواب و استراحت
یك خانم حامله به حداقل 8 ساعت در شب و 1 تا 3 ساعت خواب در روز نیازمند است و بهتر است در طول روز چند بار استراحت نسبی داشته باشد.
كار و فعالیت
در
دوران بارداری لازم نیست كه مادر فعالیت های خود را محدود نماید ولی
فعالیت او باید در حدی باشد كه سبب خستگی و آسیب به خودش یا جنین نگردد.
مسافرت
مسافرت در زنان سالم باردار ضرری ندارد. بهتر است
از مسافرت های طولانی در سه ماهه اول حاملگی و در سه ماهه آخر خصوصاً در
كسانی كه سابقه سقط و یا زایمان زودرس دارند، خودداری شود. توصیه می شود
در بین راه زن حامله حداقل هر دو ساعت یك بار استراحت كند و كمی قدم بزند.
استحمام
حمام كردن در حاملگی با زمان های دیگر چندان متفاوت نیست.
بهتر است ازآب ولرم استفاده نمود و طول حمام كردن نیز كوتاه باشد.
محدودیتی برای استحمام در دوران بارداری وجود ندارد ولی با توجه به سنگین
شدن مادر در سه ماهه آخر حاملگی و احتمال به هم خوردن تعادلش در حمام،
بهتر است مراقبت های لازم در این مورد به عمل آید. استفاده از سونا یا
بخار زیاد و وان بخصوص در ماه های آخر مناسب نیست.
لباس و كفش
لباس های مورد استفاده در دوران حاملگی باید آزاد و راحت باشد.
باید از بستن كمربند و بند جوراب خودداری شود، چون مانع جریان طبیعی خون
شده ممكن است ایجاد واریس یا ورم پاها نماید. استفاده از سینه بند راحت به
ویژه در ماه های آخر بارداری توصیه می شود چون سنگینی پستان ها باعث
ناراحتی و افتادگی آن می شود.
بهتر است در دوران حاملگی از كفش دارای پاشنه مناسب استفاده شود. تا تعادل بدن حفظ و از پا درد جلوگیری به عمل آید.
استفاده از هوای آزاد
زن باردار باید روزانه حداقل یك تا دو ساعت در هوای آزاد
پیاده روی كند چون یكی از راه های به دست آوردن ویتامین "د" كه برای جنین
ضروری است استفاده از آفتاب است. با تابش مستقیم آفتاب به پوست
ویتامین"د" ایجاد می گردد. این كار در هوای گرم و آفتاب سوزان برای كسانی
كه پوست حساس دارند، صلاح نیست.
ورزش
محدود كردن ورزش در حاملگی لازم نیست به شرط اینكه ورزش باعث خستگی یا آسیب دیدگی زن حامله یا جنین نشود.
تمرینات ورزشی در دوران بارداری باعث هماهنگی بیشتر عضلات می شود، گردش
خون در دست ها و پاها را افزایش می دهد و برگشت بدن به حالت اولیه بعد از
زایمان را تسریع می كند.
احساس خستگی یك علامت هشدار دهنده در دوران بارداری است.
تمرینات شدید نیز ایجاد خستگی می كنند. بنابراین خانم های باردار باید
آماده باشند در زمان خستگی، درد و كوفتگی عضلانی، فعالیت های ورزشی را
سریعاً متوقف كنندو در صورت مشاهده علایم خونریزی حتماً به پزشك مراجعه
نمایند.
دهان و دندان
معاینه دندان ها باید قسمتی از معاینه عمومی مراقبت های بارداری باشد.
لازم است در طول دوران حاملگی ضمن استفاده از برنامه غذایی مناسب(مقدار
مصرف كافی شیر،ماست، پنیر، سبزیجات و دیگر مواد غذایی) نظافت و بهداشت
دهان و دندان بیشتر از قبل رعایت شود.
دارو و عكسبرداری
استفاده از داروها در دوران بارداری خصوصاً در سه ماهه اول بدون تجویز پزشك ممنوع است.
مصرف غیر مجاز بعضی از داروها سبب ناهنجاری و نقص عضو در جنین می گردد.
عكسبرداری از قسمت های داخلی بدن در دوران حاملگی بدن در دوران حاملگی مگر
با اجازه پزشك ممنوع است.
دخانیات
بهتر است در دوران بارداری از استعمال هر نوع دخانیات خودداری گردد و چنانچه ترك آن غیر ممكن است باید از مقدار آن كاسته شود.
وزن نوزادان متولد شده از زنان سیگاری كمتر از وزن نوزادان سایر زنان است.
اجابت مزاج
مصرف مایعات، سبزیجات، ورزش، داروهای ملین ضعیف در بارداری باعث تسهیل اجابت مزاج خواهد شد.
واكسیناسیون
در دوران بارداری واكسن های ویروسی زنده(سرخجه، سرخك، اوریون) ممنوع است. انجام واكسیناسیون كزاز در دوران بارداری در صورت عدم مصونیت مادر صورت می پذیرد.
رابطه زناشویی
رابطه زناشویی به صورت معمول در شرایط طبیعی بلامانع است اما بهتر است در ماه آخر از رابطه زناشویی امتناع شود.
در موارد پارگی زودرس كیسه آب، تهدید به سقط جنین، جفت سرراهی نیز رابطه
زناشویی نباید صورت صورت گیرد. وضعیت رابطه زناشویی در بارداری باید به
نحوی باشد كه به شكم زن فشار وارد نیاید.