با اینکه نحوه برگزاری
جشنهای آتش بازی امروزه کاملا تغییر کرده ولی نمودهایی از مراسم باستانی
سلتها در جشنهای آتش بازی کنونی همچنان به چشم میخورد. از جمله جشنهای
آتش بازی...
سابقه
جشنهای آتش بازی که در بسیاری از فرهنگهای جهان متداول است به دوران
نیاکان بشر باز میگردد. بسیاری از این جشنها در پایان تابستان، به دلیل
آغاز شبهای طولانی و تاریک زمستان و از بین رفتن محصولات کشاورزی و خواب
زمستانی و حیوانات و نباتات برگزار میشده است.
گذشتگان با برپا کردن
مراسم آتش بازی و برقرار کردن آتشهای بزرگ تمایل به طولانیتر کردن گرمای
تابستان را داشته و به نشانه اینکه آتش در فصل زمستان از ضروری ترین
نیازهای انسان است و گرما و نور را برای بشر تامین میکند، جشنهای آتش
بازی برگزار میکردند.
در
بهار نیز جشنهای آتش بازی به دلیل پایان یافتن زمستان، تولد دوباره و
آغاز فصل باروری برگزار میشد که در اعصار کنونی کیفیت برگزاری این جشنها
نسبت به آنچه که پیشینیان انجام میدادند تغییراتی پیدا کرده است.
سلتها
(Celts نژاد اروپای قدیم شامل انگلیسیها، اسپانیاییها و ...) هیچ عذری
را برای باشکوه برپا نشدن جشنهای آتش بازی نمیپذیرفتند. با اینکه نحوه
برگزاری جشنهای آتش بازی امروزه کاملا تغییر کرده ولی نمودهایی از مراسم
باستانی سلتها در جشنهای آتش بازی کنونی همچنان به چشم میخورد. از جمله
جشنهای آتش بازی آنها میتوان به این موارد اشاره کرد:
جشن ایمبلک (Imbolc): جشن آغاز بهار و پایان زمستان بود.
جشن بلتاین (Beltane):
که به معنای روشن کردن آتش بوده و در اول ماه میبا برپا کردن آتشهای
بزرگ برگزار میگشته و در این جشن سلتها از آتش میپریدند و معتقد بودند
که هرچه پرش آنها بلندتر باشد محصولات سریع تر رشد میکنند.
لاماس(Lammas): برای ادای احترام به لاق
(Lugh)، خدای گرما و نور، یک آتش بسیار بزرگ در مرکز محل برگزاری جشن بر
پا کرده و یک چرخ در وسط آن قرار میدادند. هنگامیکه آتش کاملا شعله ور
میشد به نشانه پایان بهار، چرخ را از تپه ای به پایین هل میدادند.
سامهین (Samhain): به معنای مرگ تابستان است و در ماه اکتبر به مناسبت پایان یافتن تدریجی تابستان برگزار میشد.
جشنهای تجیکارا (Tejikara)
در ژاپن جشن آغاز سال چینیها آغاز سال نوی چینیها در اواخر ماه ژانویه
جشن گرفته میشود. اژدهای سال گذشته بوسیله میلیونها چینی که برای جشن
آغاز سال در خیابانها جمع شده اند با سنج و مراسم آتش بازی جای خود را به
اژدهای سال جدید میدهد.
مراسم هندوها
جشن هولی (Holi)، به نشانه مرگ هولیکا (Holika)، اهریمن زمستان، در ماه مارچ و بوسیله آتش بزرگی که هندیها آن را دیوالی (Divali) مینامند، برگزار میشود و دیگر جشن آتش بازی هندیان در ماه اکتبر، برای ادای احترام به لاکشمی (Lakshmi) و شکرگزاری از بازگشت رما (Rama) و سیتا (Sita) از تبعیدگاه و پایان مبارزه شان با راوانا
(Ravana) برپا میشود که در واقع بیشتر جشن نور است و جشنهای آتش بازی
انگلیس، که در پنجم نوامبر برگزار میشود در حال حاضر خیلی شبیه به این
جشن هندیها میباشد.
جشنهای زرتشتیان
اگرچه
در برگزاری مراسم جشن نوروز از آتش استفاده نمیشود، ولی نوروز جشن آغاز
بهار به مناسبت اعتدال شب و روز و ادای احترام به آتش بوده (زیرا آتش از
نظر زرتشتیان سمبل درستی و راستی است) و به همین دلیل در گذشته مرسوم بود
که ایرانیان در نوروز به دیدار آتشکدهها روند. برگزاری مراسم شب آخرین
چهارشنبه سال نیز میتواند نمودی از این جشنها باشد.
از دیگر موارد
این جشنها میتوان به جشن آتش زدن قایقها در اسکاندیناوی و روز آتش بازی
روحانیون مسیحی در کشورهای مدیترانه اشاره کرد که همه ساله در سراسر جهان
بر گزار میشود.