» مقدمه:
اغلب مبادلات تجاری واقتصادی كه در حال حاضر مرسوم است، به شیوه سنتی است
كه افراد حاضر در مبادلات با آشنایی از طرف مقابل و نوعی حس اعتماد و گاها
به واسطه مجوزی که برای فعالیت آنان صادر شده به یك دیگر اعتماد می‌كنند و
وارد عرصه تجارت می‌شوند؛ این در حالیست كه با گسترش فن‌آوری‌های نوین هر
روزه حوزه تجارت الكترونیكی رونق فراوانی می‌گیرد و مبادلات به شیوه سنتی
جای خود را به تجارت به شیوه الکترونیکی میدهد ونیز رقابت را در این عرصه
تنگ تر می نماید.
مبادلات الكترونیكی بر بستر اینترنت با رواج خود معاملات حضوری را از صحنه
رقابت خارج كرده‌اند زیرا علاوه بر صرفه‌جویی‌های زمانی و مالی روند
مبادلات را هم بسیار سهل‌تر از گذشته می‌كنند و تجار می‌توانند به سادگی
وبا دسترسی به یك خط اینترنت تعامل خود را با فرد مورد نظر برقرار كنند.
تنها آزردگی خاطری كه تاجران در ارتباط با مباحث تجارت الكترونیكی دارند
حوزه امنیت آن است زیرا برخی از آنها حجم مبادلات گسترده و پرارزشی دارند
که حتی گاها در معامله ای حضوری نیز به سختی وارد می‌شوند؛ چه برسد به
اینكه بخواهند از طریق اینترنت با فردی وارد مبادله‌ای تجاری شوند كه
صلاحیت وی تأییدواحراز نشده است.
برای رفع این موضوع وزارت بازرگانی متولی ارائه و راه‌اندازی امضای
دیجیتالی برای ایمن كردن فضای تجارت الكترونیك بر بستر فضای مجازی شد كه
منظور از راه‌اندازی یعنی در اختیار قرار دادن یك نسخه امضای دیجیتالی در
اختیار تمامی تجار برای تسهیل در روند مبادلات آنها كه در فضای سایبر شكل
می‌گیرد.
احراز هویت کاربر برای ارسال هرگونه سندی با امضای دیجیتال، پست
الکترونیکی امن و امضای اسناد از جمله امکانات و قابلیتهای قابل ارائه از
سوی دفاتر گواهی دیجیتال در کشور است که چندی است از سوی وزارت بازرگانی
با همکاری دستگاه‌های اجرایی در حال پیاده سازی است و این امر باعث شده که
ایران در میان سایر کشورهای جهان از این حیث در جایگاه خوبی قرار گیرد .
هم‌اكنون كه اكثر خدمات سایبری با امضای دیجیتالی صورت می‌پذیرد نمایانگر
این است كه در آینده‌ای نه چندان دور تمامی مردم باید دارای یك نمونه
امضای دیجیتالی باشند زیرا فرآیندهای حال حاضر جوابگوی احراز صلاحیت طرفین
معامله نخواهد بود.
در اين زمينه نياز به ايجاد زيرساخت‌هاي لازم و استفاده از مفاهيمي مانند
امضاي ديجيتال است. توسط امضاي ديجيتالي، اعتبار خاصي به اسناد الكترونيكي
بخشيده مي‌شود. امضاي ديجيتال در واقع فراهم كننده خصوصيات امضاي دستي در
فضاي مجازي است. براي همگاني نمودن فرهنگ استفاده از امضای دیجیتال و فضای
سایبر در حوزه خرید و فروش و تجارت نياز به ابزارهاي ديگري مانند
گواهينامه ديجيتالي و مراكز صدور اين گواهينامه‌هاست.
» امضای دیجیتال چیست؟
امضاي ديجيتال نوعي رمزنگاري نامتقارن است كه خصوصيات امضاي دستي را در
فضاي الكترونيكي فراهم مي‌كند. هر موجوديت منحصر به فرد در فضاي مجازي
داراي امضاي ديجيتالي خاص خود است و تنها اين موجوديت يا فرد قادر به
توليد اين امضاست. در نتيجه مي‌توان مستندات، پيغام‌ها و داده‌هاي
الكترونيكي را توسط امضاي ديجيتال تأييد كرده و سنديت بخشيد، به شكلي كه
مطمئن بود كه توليدكننده امضا چه كسي است و متن پيغام امضا شده، پس از
امضا تغيير نكرده است. بدين وسيله متن سند يا پيغام امضا شده قابل استناد
و پيگيري بوده و غير قابل انكار است.
امضاي ديجيتال براي هر مستند يا پيغام بوسيله كليد خصوصي فرد توليد مي‌شود
و در واقع يك عدد با طول بلند است. كليد خصوصي فرد به صورت امن در
وسيله‌اي مانند كارت هوشمند نگهداري مي‌شود. بدين ترتيب جعل امضاي
ديجيتالي بسيار مشكل‌تر از امضاي دستي است.
توسط امضاي ديجيتالي سنديت خاصي به اسناد الكترونيكي داده مي‌شود. بدين
ترتيب مي‌توان بصورت قابل اعتماد و مطمئن ارسال كننده پيغام يا تاييدكننده
سند را شناسايي كرد. در نتيجه اسناد الكترونيكي قابل پيگيري بوده و به كمك
آن فعاليت افراد در فضاي مجازي جنبه حقوقي پيدا مي‌كند و قوانين حقوقي
اسناد كاغذي در مورد اسناد الكترونيكي قابل اجرا مي‌شود.
از طرف ديگر با توجه به عدم امكان جعل امضاي ديجيتال، اسناد يا پيام‌هاي
امضاشده قابل انكار از طرف امضا كننده نيست. بدين وسيله مراجع قضايي
مي‌توانند از اين خصوصيت جهت استناد قانوني به سند الكترونيكي استفاده
كنند.
اما امضاي ديجيتال داراي خصوصيت ديگري نيز هست كه امضاي دستي فاقد آن است.
بوسيله امضاي ديجيتال مي‌توان مطمئن بود كه محتواي سند يا پيام بعد از
امضا تغيير نكرده و افراد غيرمجاز سند الكترونيكي مربوطه را مخدوش
نكرده‌اند. اين بدان دليل است كه امضاي ديجيتالي به ازاي هر سند يا پيام
وابسته به متن پيام توليد مي‌شود و امضاي توليد شده براي هر سند، منحصر به
فرد مي‌باشد.
بدين ترتيب با در اختيار داشتن متن سند يا پيام در كنار امضاي ديجيتالي
آن، مي‌توان با اعتبارسنجي امضاي ديجيتال، در عين حال از عدم تغيير محتواي
آن نيز مطمئن شد. درنتيجه به كمك امضاي ديجيتال در كنار قابليت شناسايي
امضاكننده، امنيت خاصي نيز به اسناد الكترونيكي اضافه مي‌شود كه به آن حفظ
يكپارچگي سند مي‌گويند. به اين معني كه سند، قابل رويت و خواندن مي‌باشد
اما نمي‌توان آن را تغيير داده يا به عبارتي مخدوش كرد.
» گواهینامه دیجیتال چیست؟
سندي الكترونيكي است كه هويت فرد را در فضاي مجازي نشان مي‌دهد و به نوعي
معادل شناسنامه يا كارت شناسايي وي است. در گواهينامه ديجيتالي اطلاعاتي
مانند مشخصات فرد، كليد عمومي وي و امضاي ديجيتالي صادركننده اين
گواهينامه ثبت مي‌شود. البته بنا به نوع كاربرد، داده‌هاي ديگري نيز در
گواهينامه ديجيتالي وجود دارند. بدين وسيله و با در اختيار داشتن
گواهينامه ديجيتالي يك فرد، مي‌توان كليد عمومي معتبر وي را در اختيار
داشت تا بتوان امضاي ديجيتالي ارسالي از طرف او را اعتبارسنجي كرد.
و اما براي صدور گواهينامه ديجيتالي نياز به مركز صدور گواهينامه است كه
مانند سازمان ثبت احوال بوده و آن را بصورت مخفف CA مي‌نامند. اين مركز،
يك سازمان معتبر و مورد قبول همگان است كه با دريافت مشخصات هويتي افراد و
احراز اصالت آنها، كليد عمومي آنها را امضا كرده و به عبارتي گواهينامه
ديجيتالي صادر مي‌كند. مراكز CA از نيازمندي‌هاي اوليه و زيرساخت‌هاي لازم
براي برقراري نظام امضاي ديجيتال در فضاي مجازي مي‌باشند. اين مراكز
معمولاً وابسته و تحت نظارت يك سازمان دولتي و يا جهاني بوده و اعتبار
خاصي دارند.
همچنين گواهينامه ديجيتالي آنها بصورت قابل اطمينان براي همه دردسترس است
تا بتوان از آن براي بررسي صحت و اعتبار يك گواهينامه ديجيتالي صادرشده،
استفاده كرد.
دفاتر ثبت نام گواهی الکترونیک (RA):
دفاتر ثبت نام گواهی الکترونیک برای ارائه خدمات صدور امضای دیجیتال به
بخش خصوصی تاسیس شده اند این خدمات شامل تولید، صدور، ذخیره، ارسال،
تایید، ابطال و به روز نگهداری گواهی های الکترونیک خواهد بود.
احراز هویت و تصدیق مدارک ارائه شده متقاضی دریافت خدمات گواهی، ارسال
درخواست متقاضی همراه با مدارک مربوطه به مرکز میانی وزارت بازرگانی و
دریافت گواهی صادر شده از مرکز میانی بازرگانی و تحویل به متقاضی از جمله
وظایف این دفاتراست که تمامی این عملیات به صورت آنلاین از طریق ارتباط
شبکه ای درکوتاهترین زمان انجام می شود.
دفتر ثبت نام صدور گواهی الکترونیک اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران :
دفترثبت نام صدور گواهی الکترونیکی اتاق بازرگانی تهران با حضور آقایان
دکتر آل اسحاق، رئيس محترم اتاق و سایر اعضاء هیات رئیسه ، آقای مهندس
راسخ، دبير کل محترم اتاق و سایر مدیران اتاق ، آقای هادی پور رییس مرکز
صدور گواهی الکترونیک وزارت بازرگانی با امضاء تفاهمنامه ای در مورخ
1390/4/4 رسماً راه اندازي شد.
مراسم رسمي افتتاح دفترثبت نام صدور گواهی الکترونیکی اتاق بازرگانی تهران
* برخی ازکاربردهای گواهی الکترونیک ( امضای دیجیتالی) :
1– سازمان ثبت اسناد و املاک کشور .
2- دفترخانه های ثبت اسناد و املاک .
3- ثبت سفارشات واردات کالا.
4- سازمان بورس اوراق بهادار.
5- استفاده مودیان مالیاتی در سازمان امور مالیاتی کشور .
6- استفاده در کارت هوشمند ملی .
7- استفاده در کارت هوشمند بازرگانی .
8- استفاده در گمرکات کشور .
9- استفاده در سیستم بانکی کشور .
قوانین مرتبط :
1- قانون آیین دادرسی مدنی خاص تجارت الكترونیكی (قواعد مربوط به صلاحیت،
حل تعارض و مقررات داوری در سطح ملی).
2- قانون آیین دادرسی كیفی خاص كیفری.
3- قانون آیین جزای ماهوی و مسوولیت كیفری در محیط تجارت الكترونیكی.
4- قانون مسوولیت مدنی شخص حقیقی و حقوقی در محیط تجارت الكترونیكی .
5- الگوی داوری در دعاوی تجارت الكترونیكی.
فرم ثبت نام صدور گواهی الکترونیک :
»» برای دریافت فرم ثبت نام اینجا را کلیک نمایید ««
تذکر1 : متقاضیان پس از تکمیل فرمها جهت ارائه مدارک مورد نیاز موضوع بند
9 فرم شماره 1 و پرداخت هزینه صدور گواهی و دریافت گواهی لازم است حضوری
به بخش مربوطه در اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران به آدرس خیابان
خالد اسلامبولی ( وزراء ) روبروی خیابان 21 پلاک 82 مراجعه نمایند .
تذکر2: هزینه ها شامل هزینه صدور گواهی به میلغ 250 هزار ریال و هزینه یک
عدد Token به مبلغ 300 هزار ریال می باشد (خواهشمند است مبالغ را جهت
واریز به همراه داشته باشید)
تذکر 3: متقاضی می تواند خود نیز Token مورد نظر را تهیه نماید (Token از
نوع ePass3003 
)
کلیه حقوق تحت مجوز