در
رسوبگذاري اين حوضه به خصوص در قسمتهاي عميق هيچ گاه وقفه قابل ملاحظه‌اي
مشاهده نشده است. رديف چينه‌شناسي آن از قديم به جديد سازندهاي كشف رود،
چمن بيد، مزدوران، شوري چه، تيرگان، سرچشمه، سنگان، آتامير، آب دراز، آب
تلخ، نيزار، كلات، پسته ليق، چهل كمان و خانگيران را در بر دارد و قدمتي
از ژوراسيك زيرين تا نئوژن دارد. واحدهاي ژوراسيك بالايي ناحيه(سازند
مزدوران) مهمترين منشاء هيدروكربورهاي گازي اين ناحيه مي‌باشند. در
پالئوسن به علت پسروي دريا، قسمت عمده ناحيه از آب خارج شده اما
چين‌خوردگي محسوسي مشاهده نمي شود. يك نشست ناحيه اي موجب پيشروي دوباره
درياي ائوسن در ناحيه كپه داغ شده است.
ماگماتيسم و متامورفيسم:
تنها
رسوبات دونين در اين ناحيه دگرگوني خفيفي را متحمل شده و احتمالا اين
دگرگوني به فاز هرسي نيز تعلق دارد، زيرا رسوبات ترياس اين ناحيه فاقد
دگرگوني است. از ويژگيهاي اصلي اين زون نبود فعاليتهاي ماگمايي در طول
پيدايش و استمرار اين حوضه رسوبي است. با اين وجود در مرز جنوبي كپه داغ
فوران بازالتي كواترنر نيز گزارش شده كه به فاز زمين‌ساختي اواخر پليوسن
نسبت داده شده است.
جايگاه تكتونيكي:
كپه
داغ در ايران بيانگر شمالي‌ترين آثار كوهزايي آلپي است كه از شمال آغاز و
در فلات توران در آسياي مركزي پايان مي‌يابد. چين خوردگي اين ناحيه شباهت
زيادي به زاگرس داشته و از چينهاي نامتقارني تشكيل مي شود كه مانند زاگرس
از آخرين جنبشهاي كوهزايي آلپ نتيجه شده‌اند. روند كلي اين چين ها
شمال‌غربي – جنوب‌شرقي است.
كاني زايــــــي:
اين
زون بعنوان يكي از مهمترين منابع در بردارنده ذخاير گاز ايران، خاورميانه
و جهان بشمار مي رود. بجز ذخاير ذغالسنگ هيچگونه ذخيره قابل ملاحظه اي از
مواد معدني فلزي و غير فلزي ديگر در آن شناخته نشده است؛ تنها آثاري از
جيوه در حاشيه شمالي آن و وجود طلا همراه با پيريت همزمان با رسوبگذاري در
سازند چمن بيد گزارش شده است. ضمن اينكه اكتشاف براي شناخت مواد معدني اعم
از فلزي و غير فلزي كه احتمالا با واحدهاي رسوبي نهشته شده‌اند انجام نشده
است.
کلیه حقوق تحت مجوز