در تاريخ 6 آگوست 2005
(15 مرداد 84) دانشمندان مؤسسه ملي آلرژي و بيماريهاي عفوني آمريكا نتايج
حاصل از آزمايشات اوليه باليني واكسن حفاظت كننده انسان در مقابل بيماري
آنفلوانزاي طيور H5N1 را منتشر ساختند. داده هاي اوليه حاكيست كه اين
واكسن آزمايشي موجب بروز پاسخ ايمني در گروه كوچكي از بزرگسالان سالم
گرديده است.
اگرچه آزمايشات بيشتري مورد نياز است، اما مشاهدات جديد احتمال و امكان توليد يك واكسن اختصاصي H5N1 را تائيد مي نمايد.
در حال حاضر سويه H5N1
محتمل ترين ويروسي است كه ممكن است موجب ظهور اپيدمي فراگير بعدي
(Pan_d_emic) گردد. گسترش و تكامل روزافزون ويروس هاي H5N1 در قاره آسيا،
جهان را به وقوع اپيدمي فراگير ديگري از سال 1968 تاكنون نزديك كرده است.
در سال 1968 ، آخرين اپيدمي فراگير آنفلوانزا در قرن بيستم به وقوع پيوست.
واكسن ها ابزار اصلي
پزشكي و بهداشتي در جهت حفاظت از افراد در مقابل اپيدمي فراگير آنفلوانزا
به شمار مي روند. چنانچه واكسن سريعاً و به ميزان كافي تأمين گردد، مي
تواند از گسترش بيماري و مرگ و مير ناشي از آن كه در جريان ظهور اپيدمي
هاي فراگير، بصورت سنتي روي مي دهد بكاهد. اپيدمي هاي فراگير از نظر
اجتماعي حوادث مختل كننده و كشنده اي محسوب مي شوند.
با اينحال قبل از آنكه
براي واكسن ها در تخفيف و كاهش اثرات اپيدمي فراگير بعدي نقشي در نظر
گرفته شود، لازم است مسائل متعددي حل شود. مهمترين نياز، تعيين فرمولاسيون
واكسن بنحوي است كه بهترين استفاده از آنتي ژن هاي محدود موجود به عمل آيد.
آنتي ژن بخشي از واكسن
است كه موجب بروز پاسخ ايمني مي شود. آزمايشات انجام شده در ايالات متحده
آمريكا اطلاعات مهمي در خصوص فرمولاسيون هاي احتمالي واكسن فراهم مي آورد.
در اين آزمايشات دوز آنتي ژن مصرفي بيش از ميزان آنتي ژني است كه سالها
در توليد واكسن آنفلوانزاي قابل استفاده در اپيدمي هاي فصلي عادي بكار مي
رود.
راهبردهايي براي افزايش
محدود ميزان آنتي ژن پيشنهاد شده است. اين راهبردها عبارت از افزايش
adjuvant به فرمولاسيون واكسن و تزريق واكسن به پوست به جاي تزريق در
عضلات است. adjuvant ها تركيبات شيميايي هستند كه مي توانند به فرمولاسيون
واكسن اضافه شده و پاسخ ايمني را افزايش دهند. اين مواد از لحاظ تئوري
امكان استفاده از دوز كمتر آنتي ژن به منظور ايجاد پاسخ ايمني را فراهم مي
كنند. در حال حاضر راهبردهاي صرفه جويي از آنتي ژن با استفاده از
adjuvant ها توسط توليدكنندگان متعددي دنبال مي شود و انتظار مي رود نتايج
اوليه تا 3 ماه ديگر مشخص گردد.
در حال حاضر، 90 ظرفيت
توليد تمام واكسن هاي آنفلوانزا در اروپا و آمريكاي شمالي و در ساير
كشورهايي متمركز است كه فقط 10 جمعيت جهان را در خود جاي داده اند. ظرفيت
فعلي توليد جهاني جهت برآورده ساختن نيازهاي جهاني مورد انتظار به هنگام
وقوع يك اپيدمي فراگير ناكافي است و نمي تواند سريعاً افزايش يابد. ميزان
توليد سالانه آنفلوانزاي سه گانه 300 ميليون دوز تخمين زده مي شود.
اپيدمي هاي فراگير
آنفلوانزا عبارت از ظهور منحصر به فرد اين بيماري عفوني بصورتي است كه مي
تواند طي چندماه به هر كشوري در جهان سرايت كند و موجب ايجاد تقاضاي بالا
و جهاني ابزارهاي پيشگيرانه و درماني گردد. لذا اپيدمي هاي فراگير مي
توانند موجب نابرابريهاي شديدي در دسترسي جهاني به واكسن و ساير امكانات
مرتبط بهنگام وضعيت اضطراري گردند. طبق تجارت گذشته، كشورهايي كه داراي
ظرفيت توليد داخلي واكسن باشند، قبل از آزادسازي صادرات آن، احتمالاً
تقاضاي داخلي براي واكسن و ساير منابع را برآورده مي سازند.
به دليل آنكه در حال
حاضر ظرفيت جهاني توليد واكسن آنفلوانزا محدود است، هرگونه تصميم درخصوص
توليد واكسن اپيدمي فراگير اين بيماري در حجم بالا و قبل از شروع اپيدمي
فراگير، الزاماً ظرفيت توليد واكسن هاي آنفلوانزاي فصلي را به مخاطره
خواهد انداخت. بطور قابل پيش بيني، اپيدمي هاي فصلي آنفلوانزا موجب مرگ
250000 تا 500000 نفر در سال مي شوند. در شرايط فعلي، ظرفيت پاسخ به
آنفلوانزاي فصلي بايستي متناسب با تداركات آنفلوانزاي فراگير متوازن شود.
اما در صورتي كه ظهور اپيدمي فراگير اعلام گردد، تمام توليدكنندگان واكسن
بايد توليد واكسن هاي فصلي را متوقف كرده و فقط واكسن اپيدمي فراگير توليد
نمايند.
به لحاظ آنكه در آغاز
بروز اپيدمي فراگير در هركشور ميزان كافي واكسن موجود نخواهد بود، سازمان
جهاني بهداشت در رابطه با آماده سازي نظراتي ارائه داده است كه مي تواند
توسط كشورها به كار گرفته شود.
واكسن هاي آنفلوانزا
سند ديدگاه سازمان جهاني بهداشت
سازمان جهاني بهداشت براساس وظائف خود در