اكستاسي يكي از مواد اعتيادآور رايج در ميان بعضي جوانان امروزي است. بر اساس آمارهاي تخميني 8/2 ميليون جوان در سراسر دنيا حداقل يك بار در طول عمر خود از اين ماده استفاده كرده‌اند و عده‌اي از آنها، مصرف اين ماده را ادامه مي‌دهند.

شكلها و نامهاي اكستاسي:

   اين ماده مخدر روان‌گردان، بسيار خطرناك بوده و به شكلها ي مختلف تزريقي، قرص، ژل، برچسب و نوشيدني موجود مي‌باشد. اكستاسي معمولاً‌به شكل قرص‌هاي رنگي است كه روي اين قرص‌ها شكلهايي مانند قلب، پروانه، ستاره، حروف لاتين و …… حك شده است و در بسته‌بندي‌هاي مختلفي از جمله بسته‌هايي به اشكال كارتوني، مثل ميكي‌موس، پوكمان و…… ارائه مي‌شوند.

   اين قرص‌ها در بين مصرف كنندگان با نام‌هاي مختلفي مثل قرص X   ، قرص عشق، قرص نشئه، بمب شادي، داروي هم‌‌آغوشي، سوپرمن، مرسدس، استار، جت و …… شناخته مي‌شوند.

ميهماني‌هاي ايكس (x  پارتي)

   اكستاسي يا داروي طراح در ميهماني‌هايي به نام ميهماني‌هاي ايكس يا ريو      (Rave) مصرف مي‌شود.

   اكستاسي ميل به خوردن و خوابيدن را مهار مي‌كند و در نتيجه مصرف كنندگان مي‌توانند بدون نياز و در نتيجه مصرف‌كنندگان مي‌توانند بدون نياز به خوردن و خوابيدن در ميهماني‌هاي چندروزه شركت كنند. همه شركت كنندگان اين مجالس اكستاسي مصرف نمي‌كنند ولي همه آنها شاهد مصرف اين مواد مخدر خواهند بود، بنابراين هر فردي  كه در ميهماني ايكس شركت مي‌كند در معرض خطر استفاده از اكستاسي قرار ميگيرد.

   در اين مجالس به علت هيجان بيش از حد و نداشتن كنترل رفتار، روابط جنسي بدون محافظت صورت مي‌گيرد و در نتيجه ممكن است شخص به بيمارهايي مثل ايدز و هپاتيت    (B   و C ) مبتلا گردد.

دلايل مصرف اكستاسي:

   هر فردي ممكن است به دلايل مختلفي داروهاي به اصطلاح نشاط‌اور و يا قرص‌هاي اكستاسي را امتحان كند.

• بسياري از جوانان تحت تاثير سخنان دوستان خود، در مورد ايجاد احساسات هيجان‌انگيز كاذب و از بين رفتن مهارهاي اخلاقي، از اين ماده استفاده مي‌كنند.

• مشكلات خارج ا ز توان فرد، مشوقي نيرومند براي مصرف چنين موادي است. بعضي افراد براي رهايي از آلام ناشي از صدمات روحي يا مشكلات جسمي به اين داروها پناه مي‌آورند.

• فرار از افسردگي، رسيدن به آرامش، داشتن لحظاتي شادتر و ايجاد تنوع در روند يكنواخت و مايوس كننده زندگي از ديگر دلايل روي آوردن جوانان به اين قبيل مواد است.

توجه كنيد:

   علت مصرف اين داروها هر چه باشد، راه‌حل موقتي براي فرار از مشكلات است و پس از محو آثار مصرف آنها، مشكلات و احساسات ناخواسته، به شكلي شديدتر و سخت‌تر از حالت اوليه، درك مي‌شوند و به مرور فرد به مقدار بيشتري از اين داروها براي تحمل مشكلات جديد خود، نياز خواهد داشت و ميزان مصرف دارو را افزايش مي‌يابد.

• يكي ديگر از علل افزايش مصرف اين دارو تبليغات غلط در مورد آن است. مبلغان و فروشندگان اين دارو مي‌گويند كه: آثار مضر اين دارو از آثار الكل و تنباكو بيشتر نيست، اين قرص‌ها بي‌خطر بوده، فرد را آرام و با نشاط كرده و درك شخص را بالا مي‌برد.

بايستي توجه شود كه آنها براي فروش و توزيع اين مواد، از اين توجيه‌ها استفاده مي‌كنند.

حالات فرد پس از مصرف اكستاسي:

   15 تا 20 دقيقه بعد از مصرف قرصهاي اكستاسي آثار سوء قرصها مشاهده مي‌شود.

• اكستاسي يك داروي توهم‌زا بوده و بر مغز اثر گذاشته و باعث تاثير بر تفكر، خلق و خو و حافظه مي‌گردد. پس از مصرف شخص نمي‌تواند موقعيت خود را درك كند و دچار توهم مي‌شود.

يك مصرف كننده اكستاسي مي‌گفت: در يك ميهماني ايكس، مردي كه به مقدار زياد و به طور مداوم اكستاسي مصرف مي‌كرد، خود را پرتقال مي‌دانست و يكي از مصرف كنندگان فكر مي‌كرد كه مگس است و به دفعات سرش را به شيشه پنجره مي‌كوبيد.

• مصرف كنندگان اين قرص‌ها موقعيت خود را از نظر فضا، مكان و زمان نمي‌توانند به درستي تشخيص دهند. طبق گزارشات و به عنوان نمونه: چندين مورد اشخاص مصرف كننده، از پنجره طبقات بالايي آپارتمان بي‌اختيار به بيرون آمده و سقوط كرده‌اند. و يا جواني كه اكستاسي مصرف كرده بود در حاليكه ماشين با سرعت زياد در اتوبان در حال حركت بود در ماشين را باز كرده و از ماشين بيرون آمد.

عوارض مصرف اكستاسي:

• مصرف اين قرص‌ها باعث افسردگي، گيجي، اضطراب بيش از حد سوء‌ظن و بدبيني، جنون گذرا و ….. مي‌شود.

•  اقدام به خودكشي و خودزني پس از مصرف اين قرص‌ها نيز گزارش شده است.

• مصرف اكستاسي همچنين باعث تغييرات فشارخون، افزايش ضربان قلب، اتساع مردمك، لرز، تهوع و استفراغ، نارسايي كليه‌ها و …. مي‌گردد.

• مصرف اين قرص‌ها در بعضي موارد سبب مسموميت، تشنج، اغما و مرگ خواهد شد.

نكته قابل توجه اين است كه: پس از فقط يكبار مصرف اكستاسي آثار مخرب اين قرص بر مغز تا 7 سال پس از اين مصرف، در عكس‌هاي گرفته شده از مغز،‌ مشاهده مي‌شود.

كلام آخر:

   بسياري از افراد به اشتباه تصور مي‌كنند كه با مصرف قرص‌هاي اكستاسي «شادتر مي‌شوند» و بهتر فعاليت مي‌كنند، اين فقط يك باور غلط است، اين مواد دير يا زود جسم و روان را نابود مي‌سازند.

   فشارهاي زندگي ممكن است انسان را تحت  تاثير قرار دهند اما راه‌حل‌هايي وجود دارند:

ورزش،‌رژيم غذايي مناسب، پياده‌روي همراه با مشاهده طبيعت سبب احساس رضايت و آرامش مي‌شود.

صحبت با يك فرد قابل اعتماد در مورد مشكلات مي‌تواند كمك كننده باشد.

و از همه مهمتر راز و نياز با خالق هستي و طلب كمك و راهنمايي از او باعث آرامش و تسلي دلها مي‌گردد.

جوانان اميدهاي آينده‌اند. والدين بايد با فرزندان خود صحبت كنند و وقت بيشتري را به آنها اختصاص دهند.

بنابراين :

• به مشكلات جوانان گوش دهيد، آرزوهايشان را بشنويد.

• از تلاشهاي آنها در جهت كارهاي مثبت هرچند بدون نتيجه باشد تعريف كنيد.

• توانايي آنها را تمجيد و روحيه‌شان را تقويت نماييد.

• با آنها در مورد داروهاي خطرناك و عوارض آنها صحبت كنيد.

• آنها را به نيايش و ذكر خدا تشويق نماييد.

و

مطمئن باشيد شما مي‌توانيد زندگي فرزند خود را نجات دهيد.

تهيه کنندگان: نغمه قرباني/ دکتر محمد حسين شريفي/ دکتر علي محمد قره چاهي

با همکاري: دکتر مجتبي نقشواريان

دانشگاه علوم پزشکي و خدمات  بهداشتي درماني استان فارس - حوزه معاونت بهداشتي

واحد بهداشت روان مرکز بهداشت استان