سنگ متولدین فروردین ماه
سنگ ماه / الماس
الماس(DIAMOND)
یكی از گرانبهاترین سنگ های روی كره زمین است كه از فراوان ترین
عنصر موجود - یعنی كربن - ساخته شده و سخت ترین ماده را تشكیل
می‌دهد. بلورهای الماس از چهل و پنج میلیون سال پیش ، در اعماق
زمین بر اثر آتشفشان ها در شرایط فشار بسیار بالا و درجه حرارت زیاد
از كربن خالص با درجه95/99 درصد تشكیل شده‌اند. الماس تراش داده
شده را برلیان گویند.
الماس را به دلیل درخشش و تلألو بسیار
زیاد آن در قرون و اعصار گذشته برای تزیین مجسمه ها و بت ها
استفاده می كرده‌اند و درباره این سنگ زیبا افسانه ی ، داستان ها و
فیلم های بسیاری ساخته اند. در تاریخ ، الماس را منشاء بسیاری از
جنگ و ستیزها می دانند؛ و نمونه معروف آن انقلاب فرانسه است كه
لویی پانزدهم سفارش یك گردنبند برلیان برای معشوقه خود داد و باعث
خشم مردم فقیر شد. همچنین شاه شجاع افغان به خاطر الماس كوه نور
از هر دو چشم نابینا و بسیار شكنجه شد. در طول تاریخ ، بسیاری از
معابد و آثار تاریخی ، برای یافتن الماس به دست غارتگران ویران
گردیده و به مكان‌های مقدس و اجساد كشته شدگان در جنگ ها بی
حرمتی شده است. در قدیم به دلیل نداشتن شناخت از خصوصیات واقعی
الماس ، برای آن خصوصیات اغراق آمیزی قائل می شدند و آن را منشاء
شجاعت و دلیری و نیز طلسم خوشبختی می دانستند. از پودر الماس هم به
عنوان دارو استفاده می كرده‌اند.
هندوستان تا اواخر قرن هفدهم تنها كشور تولید كننده الماس بوده است.
این سنگ گرانبها از قرن پانزدهم وارد اروپا شد و تراش های مختلفی طی
سالیان روی آن صورت گرفت ، تا قرن بیستم كه تراش الماس به صورت
امروزی ( تراش استاندارد) توسط جواهرتراشان بزرگ ابداع شد ؛ كه
اندازه‌ها و ابعاد مشخصی دارد.
با پیدا شدن الماس - آن هم به
صورت اتفاقی - در اواخر قرن نوزدهم در آفریقای جنوبی، تجارت الماس
از همین نقطه آغاز شد و به این ترتیب سیل مهاجران اروپایی ، به
خصوص انگلیسی‌ها ، راهی آفریقای جنوبی شد كه آن جا را در استعمار
خود در آوردند. معروف ترین این مهاجران شخصی است به نام سیسیل
رُدز( (CECIL RHODEZ كه شرح ماجراجویی‌هایش در مورد الماس خود می تواند
کتابی باشد. به هر حال ، جز آفریقای جنوبی ، در كشورهای زامبیا و
زیمبابوه نیز معادن متعدد الماس كشف شد و با استخراج این سنگ ،
كمپانی‌های بسیاری وارد این بازار شدند. از طرفی الماس های تولیدی
در برزیل ، استرالیا و روسیه هم وارد بازار می شد كه این كمپانی ها
را وادار كرد جهت كنترل الماس - به لحاظ تولید ، فروش و قیمت در
جهان - سندیكایی تشكیل دهند. به این ترتیب سازمانی تأسیس شد به
نامC.S.O كه یك سیستم حاكم بر كنترل بازار الماس را در جهان دارد.
شركت‌های بزرگی كه زیر نظر این سازمان هستند، الماس‌های استخراجی
را در اختیار دارند. این شركت‌ها به صورت حساب شده توسط افرادی در
مراكز بورس، الماس‌های تولیدی را توزیع و از آن جا به مراكز تراش
دهنده پخش می‌كنند. مراكز عمده فروش الماس راف (RAF) كشورهای
انگلیس، سوئیس و آفریقای جنوبی است. (واژهِ راف به كلیه بلورهای
استخراجی از معادن اتلاق می شود. در حقیقت راف سنگ تراش داده
نشده است.)
مراكز عمده تراش الماس بلژیك، هلند، بمبئی،
ژوهانسبورگ ، نیویورك ، بانكوك ، فلسطین اشغالی ، چین و روسیه است. در
این میان آنتورپ (ANTWERP) بلژیك قلب و مركز تراش و مركز تجارت
الماس راف محسوب می شود.
یك برلیان( الماس تراش داده شده) از قسمت‌های زیر تشكیل شده است:
1. تاج(CROWN) كه قسمت بالای برلیان است.
2. لبه فارسی؛(GIRDLE) لبه جدا كننده قسمت تاج از پاویلیون.
3. پاویلیون؛(PAVILION) قسمت پایین برلیان.
4. كیولت(CULET) قسمت انتهای برلیان كه تیز است.
امروزه
با پیشرفت تكنولوژی، شبه الماس‌هایی ساخته شده كه افراد عادی قادر
به تشخیص آن نیستند و ممكن است اشخاص سودجو آنها را به جای الماس
به مصرف كنندگان بفروشند. بدترین نوع آن الماس سوار شده روی
پایه است كه عدم امكان اندازه گیری وزن مخصوص باعث عدم تشخیص
درست آن می شود.
یكی از راه‌های ساده تشخیص برلیان اصل و
شبه برلیان ، اندازه گیری ضریب شكست نور به وسیله دستگاه است.
یكی از شبه الماس ها زیركن (ZIRCON) نام دارد كه یك كانی طبیعی
است به رنگ بلور الماس؛ و دیگری موسونایت (MOISSONITE) است كه در
سال 1997 میلادی ساخته شده و از نظر وزن مخصوص و ضریب شكست نور
بسیار به الماس نزدیك است.
الماس اگر ناخالصی نداشته باشد بی
رنگ است و وجود ناخالصی ها باعث ایجاد رنگ در آن می‌شود. رنگ‌های
موجود الماس عبارت است از سفید، سفید كمی متمایل به آبی ، سفید
متمایل به زرد و زرد. اگر الماس در مجاورت مواد رادیواكتیو قرار گیرد
تغییر رنگ می دهد. كمیاب ترین رنگ الماس ، سبز و قرمز است. در اروپا
و خاورمیانه رنگ های مختلف الماس به كار می رود ، در حالی كه در
خاور دور فقط الماس بی رنگ طرفدار دارد و برلیان های زرد روشن و
زرد شفاف بیشتر در آمریكا به كار گرفته می شود. تمام سنگ های جواهر
را جِِـم استونز(GEM STONES) و كلیه سنگ های قیمتی به جز الماس را
كالراستونز(COLOUR STONES) می نامند.
مشخصات برلیان خوب
از نظر علم جواهرشناسی ،رنگ سفید در الماس بهترین رنگ است و هر چه به طرف زردی و تیرگی پیش برود سنگ نامرغوب محسوب می شود.
امروزه
در تمام دنیا دو سیستم درجه بندی برای رنگ الماس كاربرد دارد كه
بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند و در شناسنامه الماس درج می شود:
1. رنگ بندی در سیستم حروف كه از حرفA شروع و بهZ ختم می شود.
در این سیستم سه حرفA ، B وC رنگ‌های نادر و كمیاب هستند و
برلیان‌های رایج ازD شروع می شوند. بنابراین سه حرفD ، E وF رنگ
كاملاً سفید و دلخواه و بسیار مرغوب قلمداد می شوند و سه حرف G ،H و
I رنگ خوب و نزدیك به سفید؛ از حرف J به بعد نیز سنگ به طرف زردی
پیش خواهد رفت. ناگفته نماند بعضی از برلیان‌های رنگی كه به آنها
FANCY گفته می شود و رنگ‌هایی مانند زرد طلایی ، صورتی یا سبز دارند ،
قیمت‌های متداول در مورد آنها صدق نمی كند و تابع قیمت‌های
استثنایی است. این سنگ‌ها بسیار گرانبها و طالب آن كلكسیونرها هستند.2. سیستم رنگ بندی كه در گذشته استفاده می‌شد؛
در این سیستم برلیان‌های بی رنگ كه كمی آبی باشندJAGER ، برلیان
های كاملاً سفید RIVER ، برلیان‌هایی كه كمی رنگ زرد دارند WESSELTON
، برلیان‌های زرد كمرنگ CAPE و برلیان‌های زرد پررنگPREMIER نامگذاری
شده‌اند.محمد كشتی آرای ـ كارشناس و طراح جواهر
کلیه حقوق تحت مجوز