كاربردهاي جديدتر زئوليت در واقع رفتن به سمت كشاورزي
بر پايه زئوليت است و به جاي خاك از زئوليت به نام زئوپونيك كه متشكل از
۹۰درصد زئوليت و ۱۰درصد بقيه مواد مورد نياز است ، استفاده شود.
زئوليت به طور طبيعي داراي سه فاكتور نيتروژن، فسفر و
پتاسيم است و زئوپونيك خاكي است كه از تمام اين عناصر كه مورد نياز خاك و
گياه است تشكيل شده است. تحقيقات نشان ميدهد وقتي از زئوپونيك براي كشت و
زرع استفاده شود دو تا سه سال مواد مغذي خاك و گياه تامين ميشود و نيازي
به كوددهي نيست.
به عبارت ديگر استفاده از زئوليت باعث حاصلخيزي خاك ميشود.
*** ميزان ماندگاري زئوليت در خاك تحقيقات
نشان داده كه برخي كودهاي شيميايي بعد از سه بار متوالي آبياري حدود
۹۰درصد خاصيتشان شسته و از بين ميرود اما با استفاده از زئوليت ميتوان
كودهايي ساخت كه ۹۰درصد را به ۱۵درصد كاهش دهد.
براي استفاده از زئوليت به عنوان كود راههاي مختلفي
وجود دارد كه سادهترين آن استفاده فيزيكي از آن است اما در روش پيشرفته،
توليد كودها بر پايه زئوليت است.
به كودهايي كه با زئوليت ساخته ميشوند به اصطلاح
كودهاي آهسته رهش گفته ميشود. اين كودها مواد مغذي را به آهستگي و با
توجه به نياز گياه آزاد مي كنند حتي اين قدرت را دارند كه تشخيص دهند يك
گياه در زمان مشخص به چه نوع مواد مغذي نياز دارد و با توجه به نياز گياه
ماده مغذي مورد نظر را آزاد ميكند از اين رو به آن كود هوشمند گفته
ميشود.
به گفته مسوول گروه تحقيق و توسعه زوئوليتها در پارك
علم و فناوري دانشگاه تهران از بين بردن آلودگي خاك از ديگر خصوصيات كودها
بر پايه زئوليت است.
وي ضمن تاكيد بر استفاده صحيح از زئوليت گفت اگر
زئوليت مورد نظر مناسب براي كاري كه بايد انجام شود نباشد حتي مضر هم
خواهد بود بنابراين بايد به اين سمت برويم كه بحث علمي آنرا در كشور مطرح
كنيم تا نحوه صحيح استفاده از اين كاني اسرار آميز فراهم شود.
منابع بسيار عظيمي از زئوليت در كشور ما وجود دارد كه
با توجه به اصول و تحقيقات علمي و صنعتي شدن دنيا جا دارد از سوي مسوولان
توجه بيشتري به استفاده از آن صورت گيرد و با ايجاد بستر علمي
استانداردسازي زئوليت در كشور فراهم شود
مشخصات فيزيكي و شيميايي زئوليت :
زئوليت ها كانيهاي آلومينوسيليكات آبدار كه
داراي عناصر فلزي قليايي و يا قليايي خاكي به ويژه سديم ، پتاسيم ، منيزيم
، کلسيم ، استرانسيم و باريم است. زئوليت ها ارتباط تنگاتنگي با فلدسپات
ها و فلدسپاتوئيد ها دارند . سختي زئوليت ها از 5/3 تا 5/5 و جرم حجمي
آنها از 2 تا 4/2 گرم بر سانتيمتر مکعب متغير است. انواع مختلف زئوليت در
ساختمان شبکه سه بعدي سيليكاتهاي آبدار نوع داربستي ( تکتوسيليکات )
متبلور مي شوندو دارای مقدار زيادي آب می باشد زئوليت ها بزرگترين گروه
تکتوسيليکات ها را تشکيل مي دهند و 35 نوع توپولوژي مختلف در آنها شناسايي
شده است که احتمالاً انواع بيشتري نيز وجود خواهد داشت. تاکنون بيش از 40
نوع زئوليت طبيعي و بيش از 150 نوع زئوليت مصنوعي شناخته يا ساخته شده
است.
كاني هاي زئوليت
•آنالسيم NaAlSi2O6 .H2O •ناتروليت Na2Al2Si3O10 .2H2O •اسکولسيت CaAl2Si3O10 .3H2O •تامسونيت NaCl2Al5H20 .6H2O •هيولانديت Ca2Al4Si14O36 .12H2O •فيليپسيت (K2,Na2,Ca)(Al2Si6)O16 .6H2O •هارموتوم (K2,Ba)(Al2Si6)O16 .6H2O •استيلبيت (Na2,Ca)(Al2Si7)O18 .7H2O •شابازيت (Na2,Ca)(Al2Si4)O12 .6H2O •لامونتيت Ca (Al2Si4)O12 .4H2O •موردنيت(K2,Na2,Ca)(Al2Si10)O24 .7H2O •کلينوپتاليت Na6 [(AlO2)6(SiO2)3O] .24H2O فهرست بعضي از زئوليت هاي طبيعي به همراه سال کشف و سال نامگذاري آنها در جدول 1 ارائه شده است.
|