C-علائم سنگ كليه ومجاري ادرار: سنگهاي لگنچه كليه بادرد پهلوها وپشت شروع مي شود(قولنج كليوي يا درد كوليكي)وبا حركت سنگ به طرف پايين وحالب درد به تدريج به كشاله ران واندام تناسلي انتشار مي يابد. درد كوليكي يكي ازشديد ترين دردهايي است كه انسان تجربه مي كند.امكان دارد اين دردهمراه با علائم گوارشي نظير تهوع واستفراغ ويا شوك باشد.

 D-تشخيص: 1-آزمايشات كشت وتجزيه ادرارجهت بررسي عفونت وخون در ادرار 2-آزمايش خون:در صورتيكه افزايش گلبولهاي سفيد ديده مي شود به عفونت مشكوك مي شويم. 3-عكس ساده شكم:به طور كلي محل اغلب سنگها را مشخص مي كند. 4-عكسIVP يا اصطلاحاً رنگي:كه با تزريق ماده حاجب انجام شده وجزئيات كليه ها،حالب ومثانه را مشخص مي كند. 5-سونوگرافي:كه وجود احتمالي سنگ ويا انسداد رادر سيستم ادراري نشان مي دهد.

E-درمان:اصول كلي درمان شامل:1-حل كردن سنگ به طريق شيميايي 2- از بين بردن روند سنگ سازي 3-شناسايي نوع سنگ براي تعيين رژيم غذايي 4-جلوگيري از تخريب سلولهاي كليه 5-كنترل عفونت وبرطرف نمودن هر گونه انسداد روشهاي درمان دارويي: 1)اولين اقدام درماني كاهش درداست.در صورت وجود درد شديداز داروهاي مخدر(مانند تالوین)وداروهاي ضد اسپاسم نظير هيوسين استفاده مي كنند.داروهاي ضد اسپاسم موجب شل شدن عضلات حالب شده وبه دفع سنگ كمك مي نمايد. 2)مشخص نمودن تركيب سنگ به كمك تجزيه شيميايي براي تعيين رژيم غذايي مناسب: بيمار بايد از طريق يك صافي ادرار نموده وسنگ را براي تجزيه ومشخص نمودن تركيب آن به پزشك نشان دهد. 3)بسته به نوع سنگ ممكن است داروهايي به منظور متوقف كردن رشد سنگهاي موجود يا تشكيل سنگهاي جديد تجويز شود. *ژل هيدروكسيد آلومينيوم به علت اتصال به فسفرسبب دفع آن از طريق دستگاه گوارش مي شود.ودرافرادي كه سنگهاي فسفاتي دارند تجويز مي شود. *از آلو پورینول براي كاهش اسيد اوريك سرم (خون) استفاده مي شود ودر مبتلايان به سنگهاي اسيد اوريكي داده مي شود.در ضمن بي كربنات سديم وجوش شيرين اين نوع سنگ را حل مي كند. *تجويز داروهاي ادرار آور(تيازيدي) سبب كاهش كلسيم ادرار مي شود.

يافته هاي جديد: محققان گياهان دارويي دانشگاه علوم پزشكي تهران ميگويند گياه روناس حاوي ماده اي موسوم به آنتراكوئينون است كه با خواص ضد اسپاسم وضد ميكروبي در درمان دردهاي كوليكي بيماران مبتلا به سنگهاي كليوي بسيار موثر است. روشهاي جراحي:امروزه سنگ شكن(ESWL) بسياري از سنگها را درمان مي كند واقدامات جراحي كمتر از سابق به كار مي آيد اما در بعضي موارد اقدامات جراحي لازم مي شود. 1-خارج كردن سنگ از طريق حالب با وسيله اي به نام يوروتروسكوپ: اين وسيله كمك مي كند كه پزشك سنگهاي انتهاي حالب را بدون دادن شكاف به خصوص اگر اندازه آن كوچك باشد خارج نمايد. 2-سنگ شكني با سوراخ كوچك پوستي:معمولاً سنگهاي كليوي بزرگتر از5/2 سانتي متر با ايجاد شكاف كوچك بر روي پوست وبا عبور لوله اي باريك به داخل كليه وخرد كردن سنگ درمان مي گردند. در اين روش ممكن است بيمار جهت خارج شدن راحت ادرار از كليه تا مدتي كوتاه سوندي داشته باشد كه يك سر آن در كليه وسر ديگر آن از راه پوست خارج گردد. 3-جراحي باز:عليرغم پيشرفت تكنو لوژي جديد بعضي از سنگها به علت اندازه بسيار بزرگ ونوع استقرار وجنس آن نياز به جراحي باز دارند.

رژيم غذايي: *در ارتباط با سنگهاي اگزالات ادرار رقيق نگه داشته مي شود و بايستي از خوردن شكلات،قهوه،چاي،بادام زميني،چغندر،نوشابه هاي گاز دار،توت فرنگي ،ريواس،اسفناج وسبوس اجتناب گردد. *در ارتباط با سنگهاي اسيد اوريكي، از خوردن گوشت خودداري شود. وادرار بايد قليايي نگه داشته شود ودر سنگهاي سيستئيني نيز رژيم غذايي حاوي مواد قليايي مفيد است.بي كربنات سديم سنگهاي اسيداوريكي وسيستئيني را حل مي كند. *در ارتباط با سنگهاي كلسيمي يا فسفري بايد از مصرف لبنيات،نمك طعام ،پروتئين زياد،شكلات ونارگيل خودداري شود. *افرادي كه كليه سنگ ساز دارند از خوردن آب انگور اجتناب كنند. پيشگيري: *نوشيدن آب زياد به ويژه در هواي گرم ومرطوب (روزي13-8 ليوان آب)از تشكيل سنگ كليه پيشگيري مي كند. *داشتن تحرك كافي وروزانه كمي ورزش در پيشگيري ازتشكيل سنگ مؤثر است. يافته هاي جديد: *مصرف روزانه يك ليوان آب پرتقال از تشكيل سنگ كليه جلو گيري مي كند(به علت وجود سيترات درآن) *مصرف اكسيد منيزيوم همراه با ويتامين B6 از تشكيل سنگ جلو گيري مي كند.