طاعون خفته‌ی قرن را امروز كمتر كسی است كه نشناسد. قرصهای روانگردان كه برای جوانان دنیا و به خصوص جوانان ایرانی، به وسیله‌یی برای ابراز احساسات، تخلیه‌ی شادی‌های كاذب و گرفتن انرژی‌های لحظه‌یی تبدیل شده است. هرچند شاید تا به امروز تمام پزشكان دنیا، روزنامه‌نگاران، تحلیلگران مسایل سیاسی، سینمایی، ورزشی، نویسندگان، هنرمندان و همه‌ی اقشار معتبر و مورد وثوق در جوامع مختلف در مورد مضرات استفاده از این نوع مواد مخدر جدید هشدار دادند و علمای دین هم بر حرام و گناه بودن استفاده از آن گواهی كرده‌اند اما متاسفانه جوانان امروز در دنیا آنقدر تجربه‌گرا شده‌اند كه حاضر نباشند به هیچ قیمتی از نظریات دیگران استفاده كنند و تنها زمانی از اشتباه تاریخی خود پشیمان شوند كه به دام این اعتیاد جدید قرن گرفتار آمده‌اند و خود، مضرات وحشتناك استفاده از این داروهای خنده‌دار را تجربه كنند.

اكستازی چگونه ویران می‌كند؟

پژوهش‌های تازه، نشان داده است كه داروی نشاط‌آور اكستاسی (ecstasy) خطر بروز حمله قلبی را افزایش می‌دهد. اكستاسی نوعی داروی مخدر است كه مصرف آن موجب بروز احساس شادی (یا اندوه) بسیار زیاد در مصرف‌كننده می‌شود و به رغم آسیب‌های جدی كه این ماده مخدر بر مغز و سلامت انسان وارد می‌كند، در بین مصرف‌كنندگان این باور غلط وجود دارد كه ماده‌ای بی‌خطر است.

اكستاسی كه مصرف آن در بین جوانان افزایش یافته، به جز برخی از كشورها در سایر كشورها در ردیف داروهای غیرقانونی است ولی از آنجا كه از فرمول ساده‌یی برای تولید برخوردار است، در تمامی كشورها و از جمله ایران تولید می‌شود.

آخرین پژوهش‌ها به وضوح نشان می‌دهد كه مصرف اكستاسی همانند مصرف آمفتامین موجب بروز حمله قلبی خواهد شد. تحقیقات انجام موید آن است كه آمفتامین و كوكائین انعقاد خون را تشدید كرده و در نتیجه با مسدود كردن عروق خونی موجب بروز حمله قلبی می‌شوند.

به پزشكان و بخش‌های اورژانس بیمارستان‌ها توصیه شده كه در موقع درمان بیماران رابطه حمله قلبی و مصرف اكستاسی را مدنظر داشته باشند و این مورد را بررسی كنند.

یكی از رایج‌ترین عوارض مصرف اكستاسی كه اكثر مواقع منجر به مرگ می‌شود افزایش شدید دمای بدن یا هیپرترمی است كه منجر به از كار افتادن ماهیچه‌ها، كلیه‌ها و دیگر اعضای بدن می‌شود.

این ماده در در آلمان به عنوان كم‌كننده اشتها مورد استفاده قرار گرفت كه به علت اثرات آن از رده مصرف خارج شد. در دهه میلادی این دارو كاربرد مجدد یافت و در روان درمانی برای كمك به بیان احساسات بیماران استفاده شد كه در با اثبات اثرات آن روی مغز حیوانات آزمایشگاهی، از رده خارج شد. در در آمریكا، مصرف آن ممنوع اعلام شد.

در سال‌های اخیر مصرف آن در آمریكا، به شدت افزایش یافته كه باعث نگرانی دولت شده است. در دوره زمانی خاصی در اروپا، مصرف این مواد انرژی زا و شادی بخش برای كاهش مصرف سایر مواد مخدر مثل هروئین تشویق شد به طوری كه مصرف آن در اروپا از هزار قرص در سال به میلیون قرص در دو سال بعد رسید.

درصد مردم امریكا حداقل یك بار این تركیب را مصرف كرده‌اند. حداقل یازده و هفت دهم درصد دانش آموزان سال آخر دبیرستان در امریكا یك بار “اكس” مصرف كرده اند. مصرف این قرص‌ها در ایران به خصوص در یك سال اخیر به شدت افزایش یافته است. جوانان تحصیل كرده و مرفه، مصرف كنندگان اصلی این داروها هستند بنابراین لازم است عموم مردم و پزشكان با اثرات سوء مصرف این دارو آشنا شوند.

آمین‌های مغز به ویژه نوراپی نفرین و سرتونین وروترانسیمترهای مسیرهایی هستند كه كارشان بروز خلق است. با توجه به فرضیه آمینی، كاهش عملكرد این آمین‌ها باعث افسردگی خواهد شد و افزایش فعالیت آنها باعث بالا رفتن خلق می‌شود.

&nbspMDMA از طرقی كه ذكر خواهد شد باعث افزایش خلق و احساس نشاط می‌شود.

در مورد تولید این قرصها در تیراژ وسیع، نظریه‌های متفاوتی وجود دارد و همینطور فرضیه ی تاثیر مواد موجود در این قرصها، در بین پزشكان به این صورت مطرح می‌گردد.

- افزایش آزادسازی سروتونین در سیناپس‌های مغزی‌

- بلوك باز جذب سروتونین‌

- افت میزان سروتونین مغز

- اثرات غیرمستقیم بر میزان دوپامین مغز

البته در كشور ما اقدامات مختلفی برای آشنا كردن جوانان نسبت به عوارض استفاده از قرصهای روانگردان انجام می‌شود اما متاسفانه ما گاهی اوقات از سر خیرخواهی و ناخواسته، دست به آموزشهایی می‌زنیم كه اصلا نمی تواند برای سلامت جامعه مفید باشد. برای مثال وقتی برای كلمه‌ی “اكستاسی” روی اینترنت جستجو می‌كردم، در سایت اینترنتی رسمی نیروی انتظامی و یا سازمان امور زندانهای كشور وابسته به قوه ی قضاییه، تركیبات محلول در این قرص و نحوه ی ساخت آن نیز آموزش داده شده بود! هرچند هدف این كار، در نظر یك هدف خیر می‌آید اما اینكه ما از چه كارشناسانی و با چه پیش زمینه ی ذهنی برای مبارزه با اینگونه آفات اجتماعی بهره می‌جوییم و چگونه این معضل را مهندسی اجتماعی می‌كنیم و به تبلیغات رسانه یی در مورد آن می‌پردازیم، بسیار مهمتر از نفس عمل مبارزه به نظر می‌رسد.

اما تكیه بر یافته‌های علمی پژوهشگران و دانشمندان كه بدون موضع گیری سیاسی و دینی راجع به اینگونه قضایا به دست می‌آید، می‌تواند بسیار راهگشاتر باشد.

بر اساس نتایج آخرین تحقیقات در مورد اكستاسی، MDMA یا دی اكسی مت آمفتامین كه ماده‌ی سازنده‌ی اصلی اكستاسی محسوب می‌شود، با تأثیر بر نرون‌های حاوی سروتونین و آكسون‌ها باعث اختلال در حواس شده و آثاری چون تغییر در ادراك زمانی، تغییر در ادراك بینایی، تغییرات گفتاری، كاهش دفاعی بدن و ... را 2 تا 4 دقیقه پس از مصرف ایجاد می‌كند و در ادامه باعث كاهش خواب، كاهش توان و تمایل به انجام كارهای فكری و بدنی، خستگی و ... می‌شود.

در دهه 1950 نظامیان آمریكا آن را به صورت دارویی مركب مورد آزمایش قرار دادند و در دهه 1960 مصرف وسیع آن توسط انسان‌ها آغاز گردید و تا سال 1985 به دلیل توانایی MDMA در ایجاد روابط گرم و صمیمی و باز پزشكان و متخصصان آن را به عنوان درمان‌كننده بیماران روانی مورد استفاده قرار می‌دادند.

قرصها در بازار ایران

در حال حاضر، این قرصها در شكلهای مختلف!! و با اسامی مختلف از جمله نام كمپانی‌های ماشین سازی، ادیان آسمانی و نمادهای گروههای موسیقی مختلف در داخل كشور توزیع می‌گردد و نوع جدید آن نیز در حال تولید و عرضه به بازار است كه مصرف آن معادل خوردن چندین قرص خواب آور در یك لحظه است و فرد را گاهی تا مرز یك هفته نیز به خواب فرو می‌برد.

از انقباض رگهای ماهیچه‌یی، كاهش قدرت دفاعی بدن و كاهش بینایی چشم و حتی كوری گرفته تا مرگ، مسمومیت و اختلال حواس همگی از آثار سو استفاده از این قرصها هستند و همینطور فك جنبانی چندین ساعته كه شخص را وادار به استفاده از چندین آدامس یكجا می‌كند همگی تاثیرات منفی قرصهای روانگردان اكستاسی هستند و جالب اینكه در میان تمام تاثیرات این قرصها بر سیستمهای گوارشی یا دفاعی و گردش خون بدن، هیچ تاثیر مثبتی دیده نمی‌شود و جالبتر اینكه با وجود تمام این مشكلات كه در درازمدت، فرد را دچار احساس پوچی و تباهی می‌كند و در اكثر موارد، باعث خودكشی یا خودسوزی (این قرصها معمولا حس سرما را به افراد القا می‌كنند و به همین دلیل شخص برای گرم كردن خود، به دلیل نداشتن تصور درست از اطراف، با آتش خود را می‌سوزاند!!) نیز می‌شود، هنوز جوانانی هستند كه به این تولید ضدفرهنگی و ضدانسانی نازیستهای فالانژ آلمانی پاسخ مثبت می‌دهند و برای همیشه به تباهی خود منجر می‌شوند.

گفته می‌شود تمایل فرد به شنیدن آهنگهای عجیب و با صداهای گوشخراش و انجام حركات دایم سر و گردن به صورت سریع و تند، شاید از اثرات موضعی استفاده از قرصهای روانگران باشد، اما معمولا همین مساله در ادامه به سردردهای عصبی و میگرنهای كشنده برای افراد منجر می‌شوند.

اما داستان به همینجا ختم نمی‌شود. امروز، غیر از اكستازی‌های تقریباً قدیمی و از مد افتاده، انواع تقریباً كمیاب‌ اما مخرب‌تری مانند كرك، لنگر، سان‌شاین، هوندا و نو را نیز می‌توان در بازار ایران یافت.

نمونه‌های عینی

پارسا م. نمونه‌ی بارز دانش‌آموزی است كه شركت او در یك پارتی‌ شبانه و دادن پاسخ مثبت به دوستان مبنی بر امتحان كردن یكبار مصرف اكستازی، مدتی او را در خانه بستری كرد.

روزی، وقتی سر كلاس شیمی (سال دوم دبیرستان) نشسته بود، به ناگهان متوجه می‌شود كه سرگیجه دارد، از دهانش كف می‌آید و نمی‌تواند تعادلش را حفظ كند. بیهوش می‌شود، چشمانش تغییر رنگ می‌دهند و دقایقی پس از آگاهی معلم، به سرعت توسط اورژانس به بیمارستان منتقل می‌شود و بعد از مدتی بستری در منزل، دوباره به مدرسه برمی‌گردد با این تفاوت كه رابطه‌ی جدید دوستان با او، حاوی احترامی آغشته به ترس است كه باعث می‌شود تا مدتها پارسا به ابرقدرتی در مدرسه تبدیل شود تا حتی مدیر و معاونان هم نتوانند در مقابل بی‌نظمی‌ها و كارهای عجیب وی پس از آن اتفاق، واكنشی نشان دهند.

شهرام یك بیمار دچار به اسكیزوفرنی (سوءظن حاد) است. دانشجویی كه علاوه بر این بیماری روحی، به نوعی قدیمی از صرع (Epilepsy) نیز مبتلاست و به دلیل همین حمله در روز امتحان كنكور سراسری، یك سال پشت كنكور ماند و از راهیابی به دانشگاه محروم شد تا اینكه بخت خود را بار دیگر آزمایش كرد.

بیماران اسكیزوفرنی، صداهایی را می‌شنوند كه دیگران نمی‌شوند، تصاویر بدیع و جدید می‌بینند، توهم توطئه دارند و همیشه تصور می‌كنند دیگران در حال نقشه چینی بر علیهشان هستند. خشونت مفرط از علایمی است كه راهكار آنها در مقابله با مشكلات، تنگناها، انتقادات و حتی گاه صحبتهای كاملاً عادی و طبیعی را شامل می‌شود. در بسیاری از مواقع ممكن است از نگاه شما، برداشتی داشته باشد كه در مقابل آن با بهره‌گیری از تصوراتی واهی، حمله‌یی یكباره انجام دهد و شما را به دلیل نوع خاص نگاهتان به بدترین شكل مورد تشر قرار دهد.

روانپزشكان معتقدند اسكیزوفرنی از چند فاز مختلف زمانی تشكیل شده كه خطرناكترین آنها، خودشیفتگی (Narcissism) است. در این مرحله، بیمار مبتلا از ادامه‌ی درمان خود معمولاً سر باز می‌زند، احساس استقلال و خودباوری دارد و تصور می‌كند عده‌ا‌ی برای بدنام كردن او یا ایجاد مشكلاتی مشابه، اقدام و مبادرت به شروع درمان پزشكی‌اش كردند.

در این دوره است كه بیمار در جمع خانواده و دوستان غیرقابل تحمل می‌شود. داستان شهرام نیز اینگونه بود كه پس از 15 سال ابتلا به این بیماری و دست و پنجه نرم كردن با عوارض سوءظن مفرط، وارد فاز خودشیفتگی بیماری‌اش شد و به همان وضعیتی مبتلا گشت كه پیش‌بینی می‌شد.

در یك جمع دوستانه، رفیق صمیمی و نزدیك شهرام برای خارج كردن وضعیت شهرام از بحران و تغییر دادن نوع رفتارهای تهاجمی و غیرعادی وی، پیشنهاد مصرف قرصی شادی آور را می‌دهد.

شهرام پس از مدتی كوتاه به دردی مبتلا می‌شود كه اكثر مصرف كنندگان قرصهای روانگردان آن را تجربه كرده‌اند. چندین پله‌ی یك راهروی طولانی را نمی‌بیند و...

بیش از این نشد سرگذشت شهرام را وقتی در حال باز كردن گچهای ناشی از شكستگی چند نقطه از دست و پایش یافتیمش، بپرسیم!

كارشناسان چه می‌گویند؟

دكتر كیوان محمدی جامعه‌شناس و استاد دانشگاه، علت اصلی را متوجه دیگران می‌داند: در داخل كه همه می‌دانیم امكانات لازم و كافی برای جوانان فراهم نیست، از معضلات شخصی زندگی آنها نیز كه بگذریم، می‌رسیم به اینكه هیچ جامعه‌یی بدون دشمن نیست و برای ركود، سستی، خمودی و نابودی افراد جامعه نیز افراد زیادی هستند كه نقشه طرح كنند. ما نسبت به زیركی دشمنانمان در رابطه با نقشه‌هایی كه با آنها جوانانمان را هدف می‌گیرند، غافلیم.

وی در گفت‌وگو با اعتماد اضافه می‌كند: وقتی به فرهنگ و تمدن جوان ایرانی بی‌توجه و نسبت به هویت او كم‌كاریم، باید انتظار داشته باشیم هر بادی كه از غرب می‌وزد، او را با خود به سویی ببرد. جوانان مثل شاخه‌ی تر یك گیاه هستند. وقتی برایش برنامه‌ریزی نباشد و شكل مطلوبی را كه باید تا سنین 25 یا 26 سالگی به او داده شود، دریافت نكند آنگاه دچار بحران هویت یا بی‌هویتی می‌شود.

این استاد دانشگاه در پایان می‌گوید: اگر مسوولان فرهنگی راس امور آنقدر شایستگی و توانایی داشته باشند كه بتوانند مشكلات معیشتی و روزمره‌ی جوانان ما را برطرف كنند، می‌توان ادعا كرد كه دیگر نیازی به جست‌وجو برای راهكار در جهت حل مشكل مصرف مواد مخدر و قرصهای روانگردان نیست.

اما اطلاع كسب كردن در مورد عوارض جانبی قرصهای روانگردان و كسب اطلاعات تخصصی‌تر در مورد آنها، نیاز به جست‌وجو و تحقیق بیشتری داشت. دكتر رضا خضرلو، روانپزشك و جامعه‌شناس در این رابطه به اعتماد گفت: در سالهای 1877 و قبل از آن، دسته‌یی از داروها كه به شبه آمفتامین‌ها معروف بودند، برای درمان بیمارهای نورولوژیك مانند پاركینسون و همچنین برای اشتهازایی استفاده می‌شدند.

از آمفتامین‌ها كه نوعی هیدروكربن هستند، قرصهای روانگردانی مانند اكستازی نیست به دست می‌آید كه در لغت نیز به معنای خلسه، شادی مفرط یا آرامش است.

وی افزود: این نوع از مواد كه به متیل دی اكسید آمفتامین نیز معروف هستند، در شكلهای مختلفی یافت می‌شوند كه الگوی مصرف مواد مخدر در نقاط مختلف دنیا را شكل می‌دهد برای مثال اروپایی‌ها از یك نوع قدیمی آن یعنی حشیش و اهالی آمریكای جنوبی از كوكائین و كرك كه دیگر مشتقات آمفتامین‌ها هستند مصرف می‌كنند. الگوی عمده‌ی مصرف در كشور ما نیز به مواد افیونی مانند تریاك و اخیراً شبه اكستازیهای محدود می‌شود.

دكتر خضرلو در گفت‌وگو با اعتماد افزود: وقتی كسی آمفتامین مصرف می‌كند، حالت شادی موقتی در او به وجود می‌آید. هرچند كه هنوز مشخص نیست این نوع مواد در كدام قسمت مغز اثر می‌گذارند. اما نتایج تاثیرات آن، احساس راحتی و آرامش در كوتاه مدت و زیر سوال رفتن ارزشها، هنجارها و وجدان اخلاقی فرد است.

وی خاطرنشان كرد: با مصرف آمفتامین‌ها به ویژه انواع اكستازی كه با نامهای مختلفی مانند نام شركتهای ماشین‌سازی عرضه می‌شوند، دمای بدن بالا می‌رود و علت اصلی مرگ در مصرف كنندگان نیز رسیدن دمای بدن به بالای 42 درجه است. هرچند لزوماً با هر بار مصرف نمی‌توان امكان مرگ را پیش بینی كرد اما ایجاد تغییرات در ریتم فعالیت قلب نیز مشهود است.

در فاز توهم زایی پس از مصرف قرص، فرد معمولاً احساس تشنگی شدید می‌كند، درك خود از واقعیت را از دست می‌دهد و داده‌هایی كه به مغز او می‌رسند را درست تحلیل نمی‌كند در نتیجه ممكن است یك ارتفاع پنجاه متری را مانند دو پله‌ی یك متری ببیند، بپرد و جانش را از دست بدهد.

دكتر رضا خضرلو ضمن اشاره به عوارض سایكوتیك استفاده از مواد روانگردان كه عوارضی شبیه به اسكیزوفرنی یا سوءظن حاد را ایجاد می‌كند، خاطرنشان كرد: متاسفانه بنا به گزارش سازمان ملل، اكستازی قرصی است كه به راحتی در خانه‌ها و منازل نیز ساخته می‌شود و از همین رو ردگیری و خنثی سازی فعالیت باندهای توزیع و قاچاق این نوع مواد نیز امكانپذیر نیست.

دكتر خضرلو ضمن اشاره به ایجاد افسردگی و بیماریهای خلقی، اختلالات خواب، اختلال در تغذیه، اختلالات جنسی و روانپریشی، در مورد تاثیرات فراماكوكینتیك این نوع مواد بر روی بدن نیز تاكید كرد و گفت: بسته به شرایط جسمی، فیزیكی و وضعیت معده‌ی مصرف كننده و همینطور نوع هضم دارو، زمان اثرگذاری دارو ممكن از نیم ساعت به بالا متغیر باشد.

این جامعه‌شناس و روانپزشك همچنین خاطرنشان ساخت: نوع دیگری از داروهای روانگردان رایج در كشورمان نیز كراك یا هروئین تغلیظ شده و متبلور در قالب بلور و كریستال و قرص است كه در آمریكای جنوبی نوعی كشیدنی و دماغی از كوكایین محسوب می‌شود. خطر این دارو نسبت به اكستازی در افزایش میزان مرفینش به دلیل تبلور ناتاریم كلرید است كه خطرهای بیشتری را متوجه مصرف كننده می‌سازد. ضمن اینكه علاوه بر عوارض اكستازی مانند ایجاد خلسه، شادی موقت، از بین بردن هوشیاری و ادراك كوتاه مدت، عوارض مواد افیونی مثل تریاك را نیز با خود همراه می‌آورد.

دكتر خضرلو در پایان ضمن اشاره به اثرات تلقینی مصرف داروهای روانگردان، گفت: حتی زمانی كه قرص ویتامین A را به شخصی تجویز می‌كنیم، این پیش زمینه‌ی ذهنی را در او ایجاد می‌نماییم كه باعث ایجاد انرژی و سلامتی در او خواهد شد. با توجه به این تاثیرات وابسته به عوامل روحی و درونی و همینطور فضاسازی پیشنهاددهندگان و سایر مصرف كنندگان است كه تاثیرات قرصهایی مانند كراك و اكستازی نیز چند برابر می‌شود.

یك اتفاق واقعی!

گرفتن رد یك اكس‌پارتی واقعی و نقل جزییات مو به موی آن به ویژه اگر در شمال شهر تهران اتفاق افتاده باشد، كار چندان ساده‌یی برای یك خبرنگار غیرتهرانی نیست!

جلال، كسی بود كه حاضر شد بدون هیچ چشمداشتی و البته با علم به وضعیت شغلی من، كمكم كند تا در مورد جزییات جشنی دوستانه كه چند پسر جوان دانشجوی مقطع كارشناسی برای تجدید روحیه‌ی آغاز ترم جدید در نظر داشتند تا برگزار كنند، بدانم و بنویسم:

هفت، هشت نفر بیشتر نبودیم. یك روز امید كه از قضا شاگرد زرنگ كلاسمان هم هست و همه روی سواد و معلوماتش تكیه می‌كنند، به من گفت كه قرار است در خانه‌ی یكی از بچه‌های زعفرانیه، یك گپ و گفت خودمانی داشته باشم و تو را هم به بقیه معرفی كنیم...

دو شنبه بود كه رفتیم. در نگاه اول هم غیر از ظاهر مجلل خانه، هیچ مورد خاصی جلب توجه نمی‌كرد... وارد شدیم. چند دانشجوی جوان كه از چهره‌شان هم برمی‌آمد "بچه مثبت" باشند، نشسته بودند و خوش و بش می‌كردند. یك سلام و علیك دوستانه، و من هم به جمع معرفی شدم. خیلی مدت بود به دلیل شرایط روحی و شغلی بدم، تصمیم داشتم یك میهمانی دوستانه بروم كه روحیه‌ام را بهتر كند... تا اینكه فرصت را امید پیش آورد.

البته تجهیزات و لوازم خانه‌ی رفیق امید بدطور عالی بود. دو باند چندمتری وی‌سی‌دی پلیر كه نمی‌دانم چند وات بودند و یك تلویزیون 30 اینچ و خلاصه خانه‌ی خیلی شیكی بود. تجهیزات نورپردازی مجلسی كه نمی‌دانستیم چرا می‌بایست در خانه‌ی یك دانشجوی ساده كار گذاشته شده باشند!

كمی نشستیم و صحبت كردیم، بعد اینجا رو شد كه امید گفت: "ساقی" الان قرصها رو میاره...

چراغها را خاموش كردند و یكی از بچه‌ها با یك شیشه مربا پر از قرص آمد وسط سالن. من كاملاً قفل كرده بودم. هیچ باورم نمی‌شد كه امید چنین كاری كرده و من را به چنین جمعی كشانده باشد. تصمیم گرفتم بروم و امید را هم ببرم اما جالب بود كه ادامه‌ی ماجرا را ببینم!

در تعجب خودم مانده بودم كه دیدم یك موسیقی تند شروع به پخش شدن كرده. كمی قرص بینشان رد و بدل شد و امید هم یكی بالا انداخت. بعدش همان كسی كه به او "ساقی" می‌گفتند، به من هم تعارف كرد كه قبول نكردم، صدای ضبط را بلندتر و بلندتر كرد و سر جایش نشست.

با اینكه به میهمانی رفته بودم ولی فكر می‌كردم اكس زدن و خوردن قرص مال آدمهایی است كه از نظر روحی خیلی مشكل دارند و كلاً وضعیتشان با من متفاوت است... با این دلداریها خودم را كنترل كردم و در مقابل تعارفشان "نه" گفتم هرچند از وضعیت آنجا داشتم كلاً دیوانه می‌شدم...

موسیقی به تدریج تندتر می‌شد و هرچند هیچ كدامشان نایستاد تا برقصد و حركات موزون انجام دهد، ولی هر كسی در جای خود نشسته بود و كار نامفهومی انجام می‌داد.

كسی كار خاصی انجام نمی‌داد فقط همگی روی صندلی‌هایشان تكانهای عجیب می‌خوردند، با موسیقی دست می‌زدند و هر از گاهی هم حرفهای مسخره و بی‌معنی رد و بدل می‌كردند.

اغلب حركاتشان هم مثل آدمهایی بود كه پاركینسون دارند و به شكلی غیرمتعارف و غیرعادی در جایی كه نشستند، دچار رعشه و لرزه می‌شوند.

هیجانشان وحشتناك بود، هذیانهایی كه می‌گفتند مشابه هم بود... می‌گویند هر كسی با قرصی كه مصرف می‌كند، آب زیادتری بنوشد، بیشتر و زودتر تحت تاثیر قرار می‌گیرد. چند نفری كه موقع خوردن قرصها، لیوانهای آب بیشتری خورده بودند، لحظه به لحظه عجیب‌تر می‌شدند. خوشبختانه، امید كمتر آب خورد و من هم وقتی دیدم وضعش وخیم‌تر شده، اجازه ندادم بیشتر آنجا بماند. به یك كلینیك پزشكی بردمش و معده‌اش را شست‌وشو دادیم...

در مسیری كه با تاكسی تلفنی می‌رفتیم، مدام حرفهای عجیب می‌زد، سرش گیج می‌رفت و كلاً وضعیت بدی داشت. كلاً باورم نمی‌شد چنین وضعیتی را تجربه كردم... هر لحظه كه به قضیه فكر می‌كنم، دچار سردردی عجیب می‌شوم...

چند هفته‌یی می‌شود كه از آن اتفاقات عجیب و شوك‌آور گذشته و هنوز امید با كسی حرف نزده 

جمهوری اسلامی ایران به دلیل موقعیت ممتاز استراتژیکی ، قرار گرفتن در مسیر باستانی جاده ابریشم و مجاورت با کشورهای تولیدکننده مواد مخدر طبیعی و مصنوعی و ترانزیت کننده مواد مخدر شیمیایی ، همواره مورد توجه مافیای جهانی مواد مخدر بوده است ، بنابراین در این فرصت به طور اجمالی به بررسی یکی از خطرناک ترین مواد مخدر شیمیایی یعنی قرص موسوم به شادی می‌پردازیم.

این قرص مشتق از ترکیباتی به نام آمفتامین است که با دستکاری در فرمول مولکول‌های آمفتامین با نام ترکیبات (ام دی ام ای ) معرفی شد. در بازار با نامهایی چون اکستاسی ، اکستسی ، اکسپارتی ، اکسی ، اکس ، عشق ، شادی و... عرضه می‌شود. لازم به یادآوری است که تولیدکنندگان کپسول ، پودر، تمبر، آدامس ، شکلات و ویال آن را هم در سطح وسیعی به همه جای کره خاکی فرستاده اند.

اثرات مصرف

شاخصه‌هایی مانند: سن ، جنس ، جثه ، سلامتی ، مدت زمان و نوع و چگونگی مصرف و نوع داروهایی که به همراه این قرص استعمال می‌شوند، تعیین کننده شدت اثرات مصرف است ؛ اما به طور کلی می‌توان اثرات مصرف را به 3 دسته تقسیم کرد:

- اثرات کاذب خوشایند:افزایش شدید احساس خوب بودن در فرد، افزایش انرژی در فرد، احساس تمایل برای ارتباط با افراد و احساس تعلق و نزدیکی به دیگران ، احساس عشق و سرخوشی ، دست و دلبازی ، افزایش هوشیاری و درک موسیقی ، افزایش حسهای بویایی و چشایی ، احساس تجربیات و حالات روحی جدید در زندگی ، احساس روشنایی ، به علت افزایش انرژی در افراد مصرف کنندگان.

- اثرات منفی:کاهش اشتها، تغییرات بینایی ، فک زدن‌های طولانی (افراد مصرف کننده برای جلوگیری از حالت قفل شدن فک مجبور به مصرف آدامس هستند. تا ساعتها پس از مصرف این حالت فک زدن‌های غیرطبیعی وجود دارد) لرزیدن ، عصبی شدن ، تمایل نداشتن برای استراحت ، تمایل شدید برای مصرف مجدد این ماده پس از افت تاثیر اولیه ، گشادشدن مردمک چشمها (افراد مصرف کننده در محل‌های مصرف مانند پارتی‌ها با وجود کم بودن نور مجبور به استفاده از عینک‌های آفتابی در شب هستند)، حرکات غیرطبیعی چشم ، توهم بینایی ، افزایش ضربان قلب و فشار خون ، تغییر در نظم حفظ دمای بدن.

- اثرات منفی شدید:اثرات شدید احساسی ، اختلال خواب ، کابوس‌های شبانه ، حملات ناگهانی اضطراب ، دیوانگی ، انقباض شدید فک و پارگی زبان در اثر فک زدن‌های طولانی (در صورت بروز این حالت باید از آمپول دیازپام و یا قرص‌های خوراکی آن استفاده کرد)، عدم تمرکز، فراموشی ، اختلال در یادگیری ، افزایش دمای بدن و کاهش آب بدن (در پارتی‌هایی که این مواد مصرف می‌شوند، افراد مجبور به مصرف آب فراوان هستند و این مساله خطرات خاص خود را در پی دارد) ، تهوع و استفراغ ، کاهش سدیم خون در اثر مصرف زیاد مایعات ، سردرد و سرگیجه و تشنج ، سرکوب شدید تا یک هفته پس از مصرف ، احتمال اعتیاد جسمی کم است ؛ ولی احتمال اعتیاد روانی بسیار زیاد است ، احتمال سمیت کبدی ، صدمه به اعصاب مغزی ، بزرگ شدن پستان در آقایان ، حبس ادراری ، تخریب عضلات مخطط که در نتیجه افزایش دمای بدن رخ می‌دهد و می‌تواند به علت رسوب مواد حاصل از این تخریب در کلیه باعث آسیب به این ارگان شود، دختران جوان به علت اثرات هورمون‌های جنسی زنانه در صورت مصرف این مواد در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به افت سریع خون و در پی آن تشنج هستند.

راهکارهای پیش رو

با توجه به ابعاد وسیع و گسترده اعتیاد، مقابله ، درمان و پیشگیری ، 3 بازوی مساوی در حفظ و کنترل سوئمصرف مواد مخدر یک جامعه خواهند بود که باید همراه با هم در نظر گرفته شوند تا ثمربخشی خود را نشان دهند.

الف: مقابله

1- تدوین قانون جامع مبارزه با مواد مخدر شیمیایی:با وجود این که کشورهای مهم تولیدکننده به دیده جرم به این موضوع نگاه می‌کنند و مراجع عالیقدر تقلید هم هرگونه تولید، خرید، فروش و حمل و نقل آنها را حرام دانسته اند، متاسفانه خلائ قانون جامع مبارزه با مواد مخدر شیمیایی ، سخت احساس می‌شود.

2- بسط و تعمیم کنترل‌های فیزیکی ، الکتریکی و الکترونیکی مرزها:با بهره گیری از نیروهای مجرب آموزش دیده ، خودروها و قایقهای مجهز و پرسرعت ، دوربین‌های دید در شب ، سیستم‌های الکترونیکی پیشرفته مانند رادار، دستگاه‌های شنود DFو PF، تجهیزات GPS، دستگاه‌های XRAY تونلی با کارایی بسیار بالا که در 3 دقیقه قادر است کامیون‌های عظیم الجثه را بازرسی کنند.

ب: پیشگیری

1- تقویت باورهای مذهبی و ارزشی:

از آنجا که قشر مهم تهدیدشوندگان به طور عمومی جوانان هستند، می‌توان با مستحکم کردن کانون خانواده ، استفاده از نقش برجسته روحانیت و استادان مطلع به نحو مطلوبی از این معضل پیشگیری کرد.

2- اطلاع رسانی جامع: از طریق مراکز مسوول ، مدارس ، دانشگاه‌ها و رسانه‌های جمعی در قالب برگزاری کنگره‌ها و سمینارها، چاپ مقاله‌ها و کتابها و گنجاندن سرفصل‌هایی در کتابهای درسی و دانشگاهی و تولید فیلم‌های آموزشی مناسب می‌توان این هدف مهم را به انجام رساند.

ج: درمان

1- تقویت نگاه کمک به آسیب دیدگان

2- تجهیز مراکز درمانی ، حمایت از سازمان‌های مردمی و آموزش مهارت‌های پس از ترک برای شروع یک زندگی سالم همواره باید این نکته را در نظر داشت که بهترین راه درمان ، مصرف نکردن است ، زیرا این مواد با ظاهر فریبنده خود همچون سرابی فرد را به خود جلب کرده و بی درنگ او را در باتلاق نیستی فرو می‌برد.