آخرین مرحله بلوغ دختران،
قاعدگی است كه در این مرحله هورمونهایی از هیپوفیز ترشح میشود و
درنتیجه هورمونهای زنانه ساخته میشوند.
آخرین
مرحله بلوغ در دختران، قاعدگی است كه در این مرحله هورمونهایی از هیپوفیز
(یكی از غدد موجود در مغز) ترشح میشود كه تخمدانها را وادار به ساخت
هورمونهای زنانه میكند كه این هورمونها استروژن و پروژسترون نامیده
میشوند و اثرات زیادی در بدن دختران داشته و رشد جسمی و بالغ شدن آنها را
سبب میشود.
دكتر فرشته معاون، متخصص زنان، زایمان و نازایی در این خصوص بهترین راه حل بهبود و ادامه تنظیم قاعدگی را توجه به رژیم غذایی مناسب ذكر كرده و میافزاید: در این دوران مصرف مواد قندی با شیرینی بالا و چربیها، بسیار مضر هستند.
به
گفته وی دختران در این زمان باید تا جایی كه ممكن است از خوردن غذاهای
حاضری (فستفودها) و موادی كه حاوی مواد افزایندهاند خودداری كنند چرا
كه تمامی این مواد باعث تغییرات هورمونی در بدن میشود كه باعث به هم
خوردن سیستم تعادل هورمونی و در نتیجه كمبود یا اختلال در عملكرد مناسب
تخمدان میشود و از آنجا كه تمامی رشد اعضای بدن، بخصوص
قد، سینهها و شكلگیری اندام در این برهه اتفاق میافتد، با عدم كنترل
مناسب، چاقیهای موضعی هنگام بلوغ و پایدار ماندن تغییرات بدنی، عارض
میشود كه به رژیم غذایی مقاوم میشوند.
این
پزشك متخصص در ادامه مصرف بیش از حد مواد چربی (سوسیس، كالباس، سسها و
چاشنیهای مصنوعی) را از دلایل رشد بیشتر موهای زائد ذكر میكند.
اختلال در نظم قاعدگی
تحقیقات
نشان داده یكی از مسائل مهمی كه در زمان بلوغ برای دختران جوان مشكلساز
میشود، اختلال در نظم قاعدگی (پریود) دختران است و از آنجا كه هنوز محور
مغز تخمدان تكامل پیدا نكرده است ممكن است فرد تا چندین ماه دچار دیركرد
پریود شود یا به صورت نامنظم و به صورت لكهبینی دچار خونریزی شود. دكتر
معاون با اشاره به این مطلب، بهترین راهكار را «حفظ آرامش» دانسته و
خاطرنشان میكند: در این سن تغییرات هیجانی همراه بحرانهای روحی میتواند
مسائل را تشدید كند.
وی میافزاید: گاهی از سوی برخی پزشكان به دختران جوان، قرصهای ضدبارداری تجویز میشود كه باید گفت مصرف این قرصها نه تنها كمكی به وضعیت فرد نخواهد كرد بلكه برای وی پریودی مصنوعی و كوتاه مدتی را به همراه خواهد داشت كه طی آن هورمون اضافهای نیز به بدن تحمیل میشود.
این پزشك متخصص زنان و زایمان مصرف قرصهای ضدبارداری را در صورت صلاحدید پزشك، فقط در مواقع خونریزیهای زیاد و ظهور كیستهای تخمدانی توصیه میكند.
همچنین به اعتقاد وی بهتر است یك تا 2 سال پس از شروع پریود فرصت تنظیم سیكلهای قاعدگی به بدن داده شود و در این دوران فرد با مصرف رژیمهای غذایی مناسب، ورزش آهسته و پیوسته (یوگا و مدیتیشن) و جلوگیری از افزایش وزن و رژیمهای غذایی توخالی، كاهش وزن و تناسب اندام را در كارهای خود بگنجاند.
اختلالات انعقادی
برخی
اوقات اختلالات انعقادی در خانوادهها به صورت نهفته وجود دارد كه با
شروع پریود در دختران جوان، خود را نشان میدهند به همین دلیل پریودهای
طولانی مدتی كه در سونوگرافی، دلیل خاصی نیز ندارند (كیست تخمدان)، حتما
باید اختلالات انعقادی بررسی و جهت درمان كمخونی اقدام شود. دكتر معاون
با ابراز این مطلب درخصوص دردهای زمان قاعدگی میافزاید: درد پریود امری
اجتنابناپذیر است و سیكلهایی كه همواره همراه با تخمكگذاری صورت
میگیرند خواه ناخواه درجاتی از این درد شكم را در زمان پریود (قاعدگی)
دارد.
وی
درخصوص تشدید درد قاعدگی میگوید: یكی از دلایل این عارضه میتواند به
دلیل چرخ محور رحم به صورت آناتومیك باشد، یعنی از آنجا كه رحم در حالت
عادی به سمت جلو خم است، این حالت در برخی بیش از حد معمول است، به همین
دلیل زاویه و گردن رحم مقداری بسته شده و خروج خون با اشكال مواجه میشود.
بنابراین دردهای پریود به دلیل افزایش انقباضات رحمی، برای تسهیل خروج خون
بیشتر است كه طبق نظر پزشك، چگونگی مراحل استراحت در این ایام به فرد
توصیه میشود.
همچنین گرم كردن موضعی
و استفاده از مسكنهایی كه مقدار درد و خونریزی را به میزان قابل توجهی
میكاهند از راههای بهبود است. گفته میشود داروهای ضدالتهابی
غیراستروئیدی همچون دیكلوفناك، ایندومتاسین و ایبوپروفن میتوانند در كاهش
این عوارض موثر باشند.
رژیم غذایی مناسب
برخلاف این كه زنان در زمان قاعدگی میل به خوردن سبزی و میوهجات ندارند، ولی در این ماه، رژیم غذایی پركلسیم و پروتئیندار و پرهیز از نمك و شیرینیجات
میتواند تا حد زیادی در روند بهبود موثر باشد، دكتر معاون با اشاره به
این مطلب میافزاید: مصرف برخی از داروهای گیاهی همچون «رازیانه» و
قرصهای جدید evening prime rose oil نیز بسیار موثرند.
به
گفته این متخصص، میزان خونریزی بستگی به اندازه رحم دارد و بیش از 80
سیسی آن در طول یك دوره از عادت ماهانه غیرطبیعی است و ممكن است منجر به
كمخونی شود. بخصوص كه در تغذیه ایرانی، مواد حاوی پروتئین یا آهن با
موادی همچون «نان» تركیب و باعث كاهش میزان جذب آهن میشود.
كیستهای تخمدان
«PCOD»
(بیماری تخمدانهای پلیكیستیك) است. در این بیماری كیستهای ریز به صورت
محیطی در اطراف تخمدان وجود دارد و به دلیل اختلال تخمكگذاری و ناشی از
اختلالات هورمونی وارد بدن شده و میزان ترشحات هورمون مردانه را افزایش
داده و در نتیجه باعث بروز ناباروریهای بعدی میشود كه از مشخصههای آن، تغییرات هورمونی در آزمایشات، فاصلههای زیاد زمان پریود، چاقی و جوشهای صورت مقاوم به درمان است.
یك توصیه
با توجه به ضرورت استحمام در زمان قاعدگی اما ورزش «شنا» در این دوران توصیه نمیشود.
دكتر
معاون با بیان این مطلب یادآور میشود: با توجه به این كه «تامپون»
وسیلهای برای عدم خروج خون است ولی استفاده از این روش جهت شنا، توصیه نمیشود چراكه باعث میشود خون به داخل لگن برگردد و بروز برخی از عفونتهای پنهان، چسبندگیهای داخل لگن و نازایی را برای فرد ایجاد كند.