شُغال جانوری است شبیه به گرگ
با قیافهای شبیه به روباه ولی چثهای کوچکتر. این جانور آسیب زیادی به
محصولات کشاورزی میرساند و به پرندگان اهلی و خانگی نیز حمله میکند و
آفت آنهاست.[۴] شغالها به صورت گلهای و یا انفرادی حرکت میکنند، این جانور از راسته گوشتخواران، پستانداران و از تیره سگسانان است. صدای شغال زوزهٔ
شغال نامیده میشود. شغالها معمولاً لانه مشخصی ندارد و از گودالها،
سوراخهای طبیعی، شکاف سنگها و لانه متروکه سایر جانوران، برای ایجاد
لانه و تولد نوزادان استفاده میکند. معمولاً در اوایل غروب، شغالها به
صورت دسته جمعی زوزه یی شبیه فریاد انسان سر میدهند.[۵]
در مورد شغال افسانههای بسیاری وجود دارد. این جانور برای شکار گاهی مثل روباه از زیرکی و حیلهگری و گاهی مثل گرگ از زور و خشونت استفاده میکند. در فرهنگهای مختلف نحوه نگاه به شغال متفاوت است.
شغال را در فارسی توره نیز مینامند و گاه دورگه، سگ و شغال را سگِ توره نام مینهند. حیوانیست که یک گونهٔ آن بهویژه در پیرامون سمنان و شاهرود زیاد است. پوست آن را برای آستر لباس نیز بهکار بردهاند.[۶]
شغال زمانی که با همهمه و غوغا و آزار زیاد شکارگران و روستائیان روبهرو شود اعصابش از کار میافتد و برای مدتی به حالت اغماء و بیهوشی میرود. به این حالت شغالمُردگی گفته میشود. روستائیان در قدیم میپنداشتند که شغال عمداً چنین میکند و در فارسی زبانزد
شغالمردگی و خود را به شغالمردگی زدن کنایه از افرادی است که ظاهراً خود
را کوچک و مظلوم وانمود میکنند ولی در باطن آن چنان نیستند.[۷]
شغالهای ایران
شغالهای ایران از گونه شغالهای طلایی
هستند. رنگ شغال از گرگ حناییتر و سایه سیاهی روی پشت دارد، البته رنگ
شغالهای جنوب ایران روشنتر از شغالهای نواحی شمال است. در اغلب مناطق
ایران شغال یافت میشود.[
- ↑ Canis aureus
- ↑ Canis adustus
- ↑ Canis mesomelas
- ↑ لغتنامهٔ دهخدا، سرواژهٔ شغال.
- ↑ میرزاده، حمیدرضا، سکوت در برابر انقراض نسل سگ سانان ایران، از گرگها نترسیم، در: روزنامه اعتماد، دوشنبه، ۷ آبان ۱۳۸۶ - شماره ۱۵۲۶
- ↑ لغتنامهٔ دهخدا، سرواژهٔ شغال.
- ↑ پایگاه پژوهشی آریابوم، بازدید: اوت ۲۰۰۸.
- ↑ میرزاده، حمیدرضا، سکوت در برابر انقراض نسل سگ سانان ایران، از گرگها نترسیم، در: روزنامه اعتماد، دوشنبه، ۷ آبان ۱۳۸۶ - شماره ۱۵۲۶