مركز ملی اقیانوس شناسی با هدف پیشگیری از بروز این قبیل سوانح تلخ توصیه‌هایی را خطاب به شناگران دریای خزر ارائه كرده است...
سواحل
دریای خزر با طبیعت زیبای خود سالانه پذیرای گردشگران بسیاری است. شنا در
فصل تابستان در سواحل خزر به ویژه در استان‌های گیلان و مازندران یكی از
تفریحات سالم و رایج در این پهنه است. با این حال ناآشنایی با فنون شنا در
محیط دریایی و عدم شناخت ساز و كار جریان‌ها در آن، سالانه سبب غرق شدن
حدود 250 نفر از گردشگران در سواحل خزر می‌شود.
مركز ملی اقیانوس شناسی با هدف پیشگیری از بروز این قبیل سوانح تلخ توصیه‌هایی را خطاب به شناگران دریای خزر ارائه كرده است.
این مركز با تاكید بر این كه شنای مطمئن در دریا همانند شنا در دریاچه سد
یا استخر آب نیست و علاوه بر مهارت در شنا باید ویژگی شنا در آب دریا را
نیز شناخت، مهمترین نكته را دوری جستن از جریان‌های ساحلی عنوان و آورده
است:
آگاهی
از چگونگی شنا در سواحل دریا می‌تواند به افرادی كه قصد شنا در دریا را
دارند كمك كند تا دچار مشكل نشوند. میزان تلفات انسانی ناشی از شنا در
ایران قابل مقایسه با تلفات انسانی زلزله‌های متوسط در ایران است، با این
تفاوت كه این اتفاق در زمین لرزه در زمانی كوتاه، اما در ناحیه ساحلی در
طی سه ماه رخ می‌دهد. موج و جریان‌های ناشی از آن به ویژه جریان شكافنده، یكی از دلایل اصلی تلفات انسانی ناشی از شنا در سواحل است.
جریان‌های ساحلی
بیشتر جریان‌های ساحلی به دلیل وجود امواج و شكست آنها ایجاد می‌شوند.
این جریان‌ها آنقدر قوی هستند كه حتی ممكن است شناگران ماهر را غرق كنند.
امواج معمولا به صورت مورب به ساحل نزدیك می‌شوند. این امواج در عمق معینی
ناپایدار شده و می‌شكنند. به دلیل شكست امواج، جریان‌های موازی و عمود بر
ساحل می‌گیرند.
جریان‌های موازی ساحل معمولا در فواصل معینی با یكدیگر برخورد كرده و با سرعت قابل توجهی به سمت دریا برمی‌گردند.
در جریان‌های برگشتی كه با ساز و كارهای دیگری نیز ممكن است ایجاد شوند،
جریان‌های شكافنده یا جریان‌های تند برگشتی نامیده می‌شود. این جریان‌ها
در محدوده آب‌های كم عمق ساحلی به وجود می‌آیند و هر ساله در آب‌های ساحلی
ایران در دریای خزر سبب مرگ صدها تن از شناگران می‌شوند.
چگونه جریان شكافنده را بشناسیم؟
سرعت
جریان شكافنده به مشخصات امواج، زاویه برخورد امواج با ساحل و شیب عمودی
ساحل بستگی دارد. بنابراین شناگران باید با شرایط خطرناكی كه می‌تواند به
وسیله امواج ایجاد شود و خصوصا جریان‌های شكافنده آشنا شوند. این جریان را
می‌توان با رفتن به روی یك تل ماسه كه حدود 2 متر بالاتر از سطح آب است یا
رفتن بر روی یك آلاچیق یا سقف خودرو با چشم مشاهده كرد.
جریان شكافنده معمولا بسیار قوی بوده و حتی می‌توانند جان شناگران بسیار ماهر را به خطر اندازند.
دستورالعمل‌های لازم برای شنای مطمئن در دریای خزر
اگر هنوز شنا را كامل فرا نگرفته‌اید، در آب عمیق تر از قد خودتان شنا نكنید.
در ساحل دریای خزر (به ویژه از آستارا تا نكا) در بستر دریا ممكن است یك یا چند برآمدگی ماسه‌ای وجود داشته باشد.
اگر
روی برآمدگی ماسه‌ای پایتان را بگذارید تصور می‌كنید كه عمق آب كم است ولی
با كمی جابه جایی ناگهان عمق آب افزایش می‌یابد؛ بنابراین باید مواظب
تغییر ناگهانی عمق آب باشید تا دچار مشكل نشوید.
اگر
به توان بدنی خود برای شناكردن در حالت دریای امواج و شناور نگه داشتن خود
بر روی موج اطمینان ندارید، وارد دریا نشوید و قدرت خود را در اینجا
آزمایش نكنید.
اگر
در حین شنا در مسیر جریان شكافنده قرار گرفتید، نخست آرامش خود را حفظ
كنید و موقعیت خود را در دریا بسنجید، سپس تصمیم گیری كنید.
موقعی كه در مسیر جریان شكافنده قرار گرفتید، هیچ گاه با آن مبارزه نكنید
و خلاف جهت جریان به سوی ساحل شنا نكنید. آرام باشید و با جریان همراه
شوید. چند دقیقه خود را روی آب نگه دارید یا اینكه به موازات ساحل شنا
كنید تا از جریان شكافنده خارج شوید. توجه داشته باشید كه جریان با حركت
به سوی دریا، در آب دریا مستهلك می‌شود و آن گاه به حالت مورب به طرف ساحل
شنا كنید.
اگر
در حین شنا موج بعدی به سوی شما نزدیك شود تنها چند ثانیه نفس بگیرید و
حدود یك متر زیر آب بروید تا از ضربه موج در امان بمانید.
ناحیه‌ای كه موج در آن شكسته می‌شود برای شنا كردن مناسب نیست
و معمولا دریا در خارج ناحیه شكست امواج ( به طرف دریا) آرام تر است؛
بنابراین شناگری كه بتواند خود را روی سطح آب نگاه دارد، از جریان
شكافنده در امان خواهد بود؛ البته به طور كلی فاصله گرفتن زیاد از ساحل
برای بیشتر شناگران قابل توصیه نیست.
اگر
همراه جریان شكافنده خود را به حالت شناور نگاه داشتید و به خارج از
محدوده شكست موج در سمت دریا وارد شدید، ابتدا نفس بگیرید و سپس تقاضای
كمك كنید، آنگاه موازی با ساحل شنا كنید تا به ناحیه‌ای آرام تر وارد
شوید.
اگر
تشخیص دادید كه كمكی به شما نخواهد رسید و باید با توان خود به طرف ساحل
برگردید، همراه با موجی كه می‌آید خود را به ساحل برسانید. البته
هنگامی كه امواج بزرگ می‌آیند خود را زیر آب ببرید. توجه داشته باشید كه
ممكن است دوباره با جریان شكافنده به سوی دریا بروید و با موج بعدی به
ساحل برگردید.
نكته مهم این است كه روی امواج بزرگ خود را شناور نكنید. بنابراین نفس بگیرید و در هنگام نزدیك شدن امواج كوچك ابتدا موازی ساحل و سپس به حالت مورب خود را به ساحل برسانید.»
کلیه حقوق تحت مجوز