کابینت
چوبی، فلزی، ام دی اف یا آلومینیومی؟ شما کدام را میپسندید؟ احتمالا شما
هم از بین این کابینتها نوع ام دی اف را که چندسالی است زینت بخش
آشپزخانهها شده انتخاب میکنید چون روکشهای زیبا و خیره کننده این نوع
کابینت ها جلوه ای زیبا به آشپزخانه می دهد اما آیا کابینت ها هم می
توانند ما را بیمار کنند؟ آیا کابینت ها می توانند موجب به خطر انداختن
سلامتی ما و اعضای خانواده ما شوند؟ ...
قبل
از هر چیز بهتر است درباره این پدیده نه چندان نوظهور کمی بیشتر بدانیم.
ام دی اف، به معنی فیبر یا الیاف با چگالی یا تراکم متوسط است که از ذرات
به هم چسبیده چوب تهیه می شود. این ذرات چوب توسط رزین که نوعی چسب صنعتی
است در درجه حرارت بالا و در حالی که تحت فشار زیاد قرار می گیرند به
یکدیگر چسبیده و ام دی اف را به وجود می آورند.
● مزایای ام دی اف
این
ترکیب در برابر رطوبت هوا مقاوم است و آسیب زیادی نمی بیند و به همین علت
کاربرد آن در محیط آشپزخانه که هنگام آشپزی رطوبتش بالا می رود، منطقی و
مناسب به نظر می رسد. علاوه بر ساخت کابینت، از این ترکیب در ساخت مبلمان،
میز و صندلی، دکور و کف سازی اتاق ها نیز استفاده می شود. ام دی اف در
برابر حرارت فوق العاده مقاوم و عایقی مناسب در برابر صدا است. هرچند در
ساخت ام دی اف از برخی مواد شیمیایی استفاده میشود که مانند فرمالدیید
ممکن است مقداری آلودگی هوا به همراه داشته باشد اما چون در ساخت آن از
ضایعات دورریختنی چوب استفاده می شود، به جلوگیری از قطع درختان و همچنین
به پاکیزگی محیط زیست نیز کمک زیادی می کند. در اغلب کشورها، ساخت ام دی
اف به این خاطر که نوعی بازیافت مواد دورریختنی را به دنبال دارد طرفداران
زیادی دارد و مردم و دوستداران محیط زیست از این صنعت حمایت میکنند.
● مضرات ام دی اف
آنچه
ام دی اف را کمی برای سلامتی خطرناک می کند فرمالدیید به کار رفته در
رزینی است که ذرات چوب را به یکدیگر می چسباند. از این رو سازمان های
استاندارد و فعالان ایمنی و بهداشت کار، به سازندگان این ترکیبات توصیه می
کنند از مقدار کمتری فرمالدیید در رزین ها استفاده کنند. فرمالدیید ماده
ای به شکل گاز یا مایع و بدون رنگ همراه با بوی تند شبیه به بوی ادویه جات
است. فرمالدیید خالص در 50 درجه سانتی گراد آتش می گیرد و بخارات آن می
تواند باعث انفجار شدیدی شود. فرمالدیید موجب اختلالات دستگاه تنفسی، بروز
آسم، سرطان بینی و یا سرطان های دیگر در افرادی که با این ماده تماس
دارند، می شود. این ماده در صورتی که روی پوست دست و صورت بریزد موجب
خوردگی و آسیب شدید به پوست می شود. هرچند مقدار فرمالدیید به کار رفته در
ساخت ام دی اف به اندازه ای نیست که باعث نگرانی زیادی شود اما بخار شدن
فرمالدیید به کار رفته در آن می تواند هوای خانه را آلوده کند و موجبات
برخی از اختلالات تنفسی را به خصوص در کودکان فراهم آورد. مهندسین چوب،
برای پوشاندن سطح ام دی اف از لایه هایی زیبا که عمدتاً از جنس وینیل
هستند، استفاده می کنند.
این
ترکیبات نیز با بخار شدن می توانند موجبات آلودگی هوای خانه را فراهم کنند
و اختلالات تنفسی خفیفی را در افراد و به خصوص کودکان و سالمندان به وجود
آورند.
● کابینت های فلزی رنگ می بازند
کابینت
های فلزی دیگر طرفداران زیادی ندارد. در محیط های مرطوب بعد از مدتی شروع
به زنگ زدن می کنند. لبه های تیز در ها و ورق های فلزی آن عمدتا باعث
جراحات زیادی می شود. رنگ آن پس از مدتی استفاده شروع به کنده شدن و پوسته
پوسته شدن می کند. باز و بسته کردن درهای آنها با صدای بیشتری همراه است.
در برخی مواقع امکان برق گرفتگی به علت اتصال سیم برق به بدنه کابینت فلزی
وجود دارد و تنها حسن این کابینت ها قیمت ارزان آن است.
● ارگونومی در کابینت ها
کابینتها
و رفهای بالای سر معمولا برای افراد کوتاه قد غیرقابل دسترس می باشد و این
در حالی است که دسترسی به کابینت های پایین برای اغلب افراد، بدون خم شدن
یا زانو زدن ممکن نیست. روش منطقی جهت حل این مشکل ساخت کابینت هایی است
که طبق ابعاد و اندازه های بدن انسان قابل تنظیم باشد. این نوع کابینت ها
نه تنها می تواند مورد استفاده افراد کوتاه قد یا بلندقد قرار گیرد بلکه
می تواند مورد استفاده افراد سالخورده و یا معلول نیز قرار گیرد. دسترسی
به کابینت و وسایل داخل آن نیز از اهمیت زیادی برخوردار است. بهتر است رنگ
کابینت ها را نیز روشن انتخاب کنیم تا آلودگی روی آنها به خوبی نمایان شود
و نسبت به نظافت آنها به موقع اقدام نماییم.
● ایمنی کابینتها
لبههای
در ها بهتر است کمی گرد و فاقد قسمت های نوک تیز و برنده باشند. کابینت
باید به خوبی به دیوار نصب شده باشد(با استفاده از رول پلاک و پیچ). مواد
شوینده و شیمیایی را نباید در قسمت های پایینی کابینت قرار داد. در غیر
این صورت احتمال اینکه کودکان بتوانند به راحتی به آنها دسترسی پیدا کنند،
وجود دارد. در مناطقی که احتمال بروز زلزله وجود دارد، بهتر است وسایل
سنگین در قسمت های پایینی چیده شود و وسایل سبک تر در قسمت های بالایی.
کودکان علاقه زیادی به باز کردن در ها و کشوی کابینت دارند که ممکن است
خطراتی را برایشان به همراه داشته باشد. به همین خاطر باید از قفل های
ایمنی کودک استفاده کرد.
محمدرضا میرغلامی
روزنامه سلامت www salamat ir