مقاله سيستم انتقال
قدرت دستي اطلاعات مهم و اساسي را در
مورد مكانيزم داخلي سيستم انتقال قدرت دستي به شما ميدهد. يك سيستم پنج دنده كه به صورت
استاندارد در ماشينهاي امروزه استفاده ميشود داراي مكانيزمي شبيه شكل زير
است:
سه چنگال به وسيله اهرم
تعويض دنده و به واسطه سه ميله كنترل درگير ميشوند.اگر از بالا به ميلههاي
تعويض دنده نگاه كنيم در حالتهاي خلاص و دنده عقب و دنده يك و دو آنها را
شبيه به شكل زير ميبينيم:
الگوي
H
اين امكان را فراهم ميكند كه ميله تعويض دنده بين ميلههاي كنترل حركت كند
تا سه چنگال را به حركت در آورد و ميلهها را به جلو وا يا عقب حركت دهد.
سيستم انتقال قدرت
دستي متوالي هم اينگونه عمل ميكند در اين سيتم هم يك دسته چنگال وجود دارد
كه طوقههاي مخصوص درگير كردن دندهها را حركت ميدهند. تفاوت این دو سیسم در
شيوه كنترل ميلهها است الگوي H
كنار گذاشته شده است و به جاي آن از حركت ديگري استفاده ميشود.
در ماشينهاي مسابقه با حركت اهرمي به طرف جلو ماشين به دنده بالاتري ميرود
و با حركت به طرف عقب دنده كاهش مييابد.فرض كنيد ماشين شما در دنده 2 است و
ميخواهيد به دنده 3 برويد براي اين كار بايد اهرم تعويض دنده را به طرف جلو
فشار دهيد و براي رفتن از دنده 3 به 4 بايد بار ديگر اهرم را به طرف جلو فشار
دهيد و به همين ترتيب حركت در هر مورد ثابت است . اگر بخواهيد به دنده
پايينتري بياييد مثلا از دنده 5 به 4 بايد اهرم را به طرف عقب بكشيد.در
ماشينهايي كه در اروپا به صورت انبوه توليد ميشوند براي رفتن به دنده
بالاتر بايد اهرم را به طرف جلو فشار داد و براي رفتن به دنده پايينتر بايد
اهرم را به طرف عقب كشيد . در ماشينهاي فورمول يك به جاي اهرم از دو پدال كه
در كنار فرمان اتومبيل قرار دارند استفاده شده است . پدال سمت چپ براي رفتن
به دنده بالاتر و پدال سمت راست براي دنده پايينتر استفاده ميشود .
. در موتور سيكلت هم كار مشابهي
انجام ميگيرد اما به جاي اينكه به وسيله دست اهرمي به طرف جلو يا عقب فشار
داده شود به وسيله پا اهرمي به بالا و يا پايين حركت داده ميشود.
با حركت اهرم طبلك كاهنده و
يا افزايندهاي به چرخش در ميآيد طبلك شبيه شكل زير است:
روي طبلك شيارهايي ديده
ميشود كه يكي از كارهاي زير را انجام ميدهد:
• اگر طبلك دور از چرخدندههاي
انتقال قدرت قرارگرفته باشد شيارها ميله استاندارد كنترلي را كنترل ميكنند.
• اگر طبلك كنار
چرخدندهها باشد شيارها مستقيما چنگالهاي انتخابي را حركت ميدهند و در
نتيجه به ميلههاي كنترل نيازي نخواهد بود به نظر ميرسد كه اين روش مناسبتر
باشد چون هم از قطعات كوچكتري استفاده شده است و هم فضاي كمتري را اشغال
ميكند.
بنابراين وقتي كه
شما اهرم را حركت مي دهيد اهرم به نوبه خود طبلك را به اندازه مشخص ميچرخاند
(مثلا 50 درجه) اين دوران ميلههاي كنترل يا چنگالها را در مسيري كه شيارها
تعيين ميكنند به حركت وا ميدارند.
به دليل وجود طبلك دندهها
هميشه به ترتيب افزايش و يا كاهش مييابند و امكان ندارد كه مثلا از دنده يك
به سه برويد بلكه بايد ابتدا به دنده دو سپس به دنده سه برويد. يكي از محاسن
اين سيستم اين است كه اشتباه در حين تعويض دنده غير ممكن است هميشه شما به يك
دنده بالاتر ويا يك دنده پايينتر ميرويد.