اطلاعات بيشتر در مورد نحوه خريد و فروش اوراق بهادار

سامانه معاملاتي بورس تهران يك سيستم كاملا مكانيزه مبتني بر سفارش است. به عبارت ديگر سفارش‌هاي خريد و فروش اوراق بهادار كه از طرف مشتريان به كارگزار داده شده است، توسط كارگزار وارد سامانه معاملاتي مي شود و بر پايه اولويت قيمت و زمان در صف خريد يا فروش قرار مي‌گيرد. بر اساس اولويت قيمت، يك سفارش خريد(فروش) اوراق بهادار با بيشترين(كمترين) قيمت در ابتداي صف خريد(فروش) قرار مي‌گيرد. بر اساس اولويت زمان، سفارشي‌ كه زودتر وارد سامانه معاملات شود  جلوتر از سفارش هم قيمت خود  قرار مي‌گيرد.

معامله هنگامي انجام مي‌شود كه سفارشهاي خريد و فروش قيمت يكسان داشته باشند، اين سازوكار بسيار شبيه به معامله از طريق حراج است. چون كارگزاران مي‌توانند با اطلاح قيمت سفارش‌هاي وارد شده، جاي خود را در صف تغيير دهند يا با ارائه قيمتي معادل قيمت پيشنهادي از طرف كارگزار مقابل، اقدام  به انجام معامله كنند.

پس از انجام معامله، اطلاعات انجام معامله براي تسويه و پاياپاي به شركت سپرده ‌گذاري مركزي اوراق بهادار و  كارگزار خريدار يا فروشنده ارسال مي‌شود. اطلاعات مربوط به معاملات از جمله، قيمت، ارزش و تعداد اوراق بهادار معامله شده ، از طريق سايت بورس تهران و همچنين نمايشگرهاي موجود در تالارها به اطلاع سهامداران مي‌رسد.

بورس اوراق بهادار تهران در حال نصب نرم افزار معاملاتي جديدي است كه با عملياتي شدن آن، سرعت انجام معامله و همچنين انتشار اطلاعات پس از معامله بهبود قابل توجهي پيدا خواهد كرد.

 

دامنه نوسان روزانه

دامنه نوسان روزانه قيمت سهام در بورس تهران 4 درصد تعيين شده است و از اين‌رو قيمت سهام يك شركت در يك روز حداكثر 4 درصد نسبت به قيمت پاياني روز قبل افزايش يا كاهش مي‌يابد. دامنه نوسان قيمت مانع از نوسانات شديد قيمت‌ها و تلاطم بازار مي‌شود.

 

بازارها، تابلوها و انواع اوراق بهادار

پذيرش و معاملات اوراق بهادار در بورس تهران در قالب سه تابلو و بازار اوراق مشاركت انجام مي‌شود:

1.  بازار اول شامل تابلوهای اصلي و فرعی- سهام و حق تقدم شركت‌هاي پذيرفته شده در تابلوي اصلي

2.  بازار دوم- سهام و حق تقدم شركت‌هاي پذيرفته شده در تابلوي فرعي 

3.  بازار اوراق مشاركت شركتي و دولتي

تابلوي فرعي مكاني براي پذيرش و فعاليت شركت‌هاي كوچك و درحال رشد است. شركت‌هاي كوچكي كه توانايي برآوزده كردن شرايط پذيرش تابلوي اصلي را ندارند در اين تابلو پذيرفته مي‌شوند و به آن‌ها فرصت داده مي‌شود با تامين مالي و رشد فعاليت‌ها به تابلوي اصلي ارتقاء يابند.

براي اطلاعات بيشتر در مورد شرايط پذيرش و تابلوها

1- كارمزد معاملات سهام

مشتريان براي معاملات سهام، كارمزدهاي زير را پرداخت خواهند كرد:

كارمزد كارگزاران :

4 در هزار (0/4 درصد) ارزش معاملات تا  سقف 100 ميليون ريال كه توسط  هم فروشنده و هم خريدار پرداخت مي‌شود.

كارمزد بورس :

8 در  ده هزار ( 0/08 درصد)  ارزش معامله تا سقف 200 ميليون ريال كه 60 درصد توسط فروشنده و 40 درصد توسط خريدار پرداخت مي‌شود.

 كارمزد سازمان :

يك در هزار (0/1 درصد) ارزش معامله تا سقف 200 ميليون ريال كه 60 درصد توسط فروشنده و 40 درصد توسط خريدار پرداخت مي‌شود.

كارمزد شركت سپرده‌گذاري( كارمزد تسويه) :

3 در  ده هزار (0/03 درصد) ارزش معامله تا سقف 200 ميليون ريال كه 60 درصد توسط فروشنده و 40 درصد توسط خريدار پرداخت مي‌شود.

کارمزد شرکت فناوری

&nbsp4 در  ده هزار (0/04 درصد) ارزش معامله تا سقف 200 ميليون ريال كه 60 درصد توسط فروشنده و 40 درصد توسط خريدار پرداخت مي‌شود.

ماليات نقل و انتقال :

5 در هزار (0/5 درصد) ارزش معامله كه توسط فروشنده پرداخت خواهد شد.  غير از ماليات ياد شده سهامداران ماليات ديگري نخواهند پرداخت.

کل کارمزد پرداختی توسط خریدار = 5 در هزار (0/5 درصد) ارزش معامله

کل کارمزد پرداختی توسط فروشنده = 5/5 در هزار ارزش معامله(0/55 درصد)  

 

2- كارمزد معاملات آتی

كارمزد كارگزاران :

4 در هزار (0/4 درصد) ارزش معاملات تا  سقف 100 ميليون ريال كه توسط  هم فروشنده و هم خريدار پرداخت مي‌شود.

كارمزد بورس :

چهل و هشت در  صد هزار (0/048 درصد) ارزش قرارداد توسط فروشنده و سی و دو در صد هزار  ( 0/032 درصد) ارزش قرارداد توسط خریدار

 

كارمزد سپرده گذاری :

چهل و هشت در صد هزار (0/048 درصد) ارزش قرارداد توسط فروشنده و سی و دو در صد هزار (0/032 درصد) ارزش قرارداد توسط خریدار

كارمزد تسویه و تحویل(سپرده گذاری) :

 نحوه انجام معامله

انجام معاملات در بورس اوراق بهادار تهران از طريق كارگزاران انجام مي‌شود. این کارگزاران که در  انجام معاملات نقش نماینده خریدار و یا فروشنده را ایفا می‌کنند، دارای مجوز کارگزاری از سازمان و عضو بورس هستند. همه کارگزاران موظف به انجام وظایف خود در چارچوب قوانین و مقررات موجود هستند و سرمایه‌گذار می‌تواند برای معاملات اوراق بهادار کارگزار خود را با توجه به معیارهایی از قبیل انجام به موقع سفارش، دادوستد سهام با مناسب‌ترین قیمت و نحوه ارائه خدمات جانبي انتخاب نماید.

 

افتتاح حساب يا دريافت كد معاملاتي

از آن‌جا که دادوستد اوراق بهادار با استفاده از سیستم رایانه‌ای و براساس کد خریدار و فروشنده انجام مي‌شود، لازم است همه خریداران و فروشندگان دارای کد منحصر به خود باشند تا کارگزار بتواند براساس آن به خرید و فروش اوراق بهادار بپردازد. کد معاملاتی، شناسه‌ای 8 کاراکتری است که براساس مشخصات و اطلاعات فردی سرمایه‌گذار – از جمله کد ملی وی – و به صورت ترکیبی از حرف و عدد تعیین می‌شود. این کد در واقع از سه حرف اول نام خانوادگی و یک عدد تصادفي، تشکیل شده است. کد معاملاتی سرمایه‌گذار منحصر به فرد است و هر سرمایه‌گذار یک کد معاملاتی دارد. دريافت كد معاملاتي از طريق كارگزار و با ارائه مدارك شناسايي( كپي شناسنامه و شماره ملي) و فقط براي يك‌بار انجام مي‌شود.

 

تکمیل فرم سفارش خرید يا فروش

در این فرم اطلاعات مورد نیاز اعم از مشخصات شرکت کارگزاری، مشخصات سرمایه‌گذار، نام، تعداد و قيمت اوراق بهادار، چگونگي پرداخت يا دريافت وجه قید می‌شود. تعيين قيمت اوراق بهادار با مشتري است و مشتري مي‌تواند تقاضاي خريد يا فروش اوراق بهادار را در قيمت مشخصي تقاضا كند يا اينكه تعين قيمت را به كارگزار و شرايط بازار واگذار كند.

براي اطلاع بيشتر به بخش آموزش مراجعه شود

 

ورود سفارش به سامانه معاملاتي

پس از دريافت سفارش خريد يا فروش، كارگزار سفارش‌هاي دريافتي را با حفظ نوبت وارد سامانه معاملات مي‌كند. اولویت‌بندی درخواست‌ها در صف تقاضای خرید(فروش) سهام ابتدا براساس قیمت‌های پیشنهادی خرید(فروش) صورت می‌گیرد و از بالاترین(پايين‌ترين) تا پایین‌ترین(بالاترين) قیمت اولویت‌بندی می‌شوند. به عبارت دیگر در صف تقاضای خرید(فروش) سهام، اولویت با سفارش‌هایی است که قیمت پیشنهادی بالاتری(پايين‌تري) دارند. در صورتی که قیمت‌های پیشنهادی خرید(فروش) در دو یا چند سفارش یکسان باشند صف تقاضا(عرضه) براساس زمان ورود سفارش خرید(فروش) به سامانه معاملات اولویت‌بندی می‌شود و سفارشی که زودتر از دیگر سفارش‌ها وارد سامانه معاملات شده باشد از اولویت برخوردار است.  

 

انجام معامله

در سامانة معاملات صف تقاضا و سفارش‌های خرید در مقابل صف عرضه یا سفارش‌های فروش قرار می‌گیرد و در صورتی که قیمت پیشنهادی خرید و قیمت پیشنهادی فروش برابر شوند، معامله به‌طور خودکار توسط سیستم رایانه‌ای انجام می‌شود و سفارش‌ها از صف عرضه و تقاضا حذف می‌شوند.براي اطلاع بيشتر به بخش سازوكار معامله مراجعه شود.

 

تسويه معاملات

پاياپاي و تسويه معاملات توسط شركت سپرده‌گذاري مركزي و سه روز بعد از انجام معامله(T + 3) صورت مي‌گيرد. براي اطلاع بيشتر به بخش تسويه و پاياپاي مراجعه شود.