گروه
سلامت - دكتر علي اخوان: درد مفاصل يكي از مشكلات نسبتا شايع در سنين
بالاست. بسياري از مردم نيز كمي درد در مفاصل را رماتيسم مفصلي مي‌نامند.
اما رماتيسم مفصلي يا آرتريت روماتوئيد بيماري بسيار پيچيده‌تر و
مشكل‌آفرين‌تري نسبت به يك درد ساده مفصلي است.
آرتريت روماتوئيد بيماري التهابي سيستميك و مزمن است. به اين معني كه
اين بيماري مي‌تواند سيستم‌هاي مختلف بدن را درگير كند البته تظاهر غالب
آن التهاب مفاصل است.
اين
بيماري طولاني‌‌مدت مي‌تواند مفاصل، عضلات، غشاهاي پوشاننده،
غضروف، چشم و رگ‌هاي خوني را درگير كند. اين بيماري 3 برابر در
زنان شايع‌تر است و معمولا بين سنين 60 20 سالگي رخ مي‌دهد. حداكثر
بروز آن در سنين 50 35 سالگي است.
علت چيست
علل بيماري ناشناخته است. ولي پزشكان معتقدند
اين بيماري احتمالا منشاء خودايمني دارد. يعني ناشي از فعاليت سيستم
ايمني بدن عليه خود است. سابقه خانوادگي آرتريت روماتوئيد يا ساير
بيماري‌هاي خودايمن، عوامل ژنتيك مثل نقص در دستگاه خودايمني، جنس
مونث و استرس از عوامل افزايش‌‌دهنده خطر بروز بيماري محسوب مي‌شوند.
نشانه‌هاي بيماري
بيماري معمولا با علائم درد، تورم، گرمي، درد در
هنگام حركت و محدوديت حركت مفصل و درد به هنگام لمس و خشكي صبحگاهي
در مفصل شروع مي‌شود و معمولا مفاصل محيطي را با توزيعي متقارن درگير
مي‌كند. التهاب به مرور زمان باعث تخريب غضروف مفصلي و ساييدگي استخوان و
به دنبال آن تغيير شكل مفصل مي‌شود. البته سير آن مي‌تواند كاملا متغير
باشد و ممكن است فقط يك بيماري خفيف و درگيري تعداد اندكي از مفاصل و يا
يك التهاب پيش‌رونده شديد وجود داشته باشد. بيشتر مفاصل بين‌بندي انگشتان
و مفاصل كف دست، مچ دست، آرنج، پا و مچ پا درگير مي‌شوند. گاهي اوقات
مهره‌هاي گردني نيز درگير مي‌شوند.
بيماران ممكن است دچار علائمي
مثل تب، ضعف، خستگي زودرس، بي‌اشتهايي و كاهش وزن نيز باشند. علامت بسيار
مشخص اين بيماري برآمدگي‌هاي زير پوست به نام گره‌هاي روماتوئيد است.
گاهي درگيري عروق و اعصاب پوست يا ساير اعضاي بدن مثل كليه، ريه، طحال،
كبد و چشم نيز وجود دارد.
درمان
متاسفانه در حال حاضر براي اين بيماري درمان
قطعي و دائمي وجود ندارد. اما با تشخيص زودهنگام، مي‌توان درد بيمار
را تخفيف داد و از بروز ناتواني و معلوليت جلوگيري به عمل آورد. با
درمان نگاهدارنده علايم در 75 درصد بيماران در عرض يك سال بهبود
مي‌يابند. اما حدود 10 5 درصد بيماران، عليرغم درمان، نهايتا معلوليت
پيدا خواهند كرد.
درمان‌هاي رايج اين بيماري شامل داروهاي
ضدالتهاب غيراستروئيدي، از جمله آسپيرين و ساير ساليسيلات‌ها، داروهاي
كورتوني، داروهاي ضدروماتيسمي مانند تركيبات طلا، سولفاسالازين،
پني‌سيلامين، كلروكين و داروهاي سركوب‌‌كننده ايمني مثل متوتروكسات است
كه بسته بشدت و ضعف بيماري تجويز مي‌شوند.
10 فرمان براي كاهش بيماري
1- استراحت و ورزش كه هر 2 در اين بيماري بااهميت
هستند. بيماران نياز به تناسب خوبي بين استراحت و ورزش خود دارند. در
زماني كه بيماري فعال است استراحت بيشتر و هنگامي كه غيرفعال است ورزش
بيشتر توصيه مي‌شود.
2- استرس‌هاي روحي نقش مهمي در ايجاد اين بيماري دارند، ولي وجود اين استرس‌ها روند بيماري را بدتر مي‌نمايند.
3- رژيم غذايي مردم نواحي مديترانه بر پايه ميوه، سبزي، غلات كامل، آجيل، دانه‌هاي خوراكي و ماهي باعث كاهش التهاب مفاصل مي‌شوند.
4- مبتلايان به اين بيماري اگر چاق هستند بايد وزن خود را كم كنند. زيرا چاقي باعث وارد آمدن فشار به مفصل مي‌شود.
5- حتي
اگر مفصلي بر اثر اين بيماري معلول شده باشد بايد آن را به طور
غيرفعال (بدون استفاده از عضلات حركت‌دهنده آن مفصل) حركت داد تا
از انقباض دائمي و جمع‌شدگي عضلات جلوگيري شود.
6- گاهي استفاده از آتل‌هاي مخصوص براي كوتاه‌مدت مي‌تواند تورم و درد مفاصل درگير را كاهش دهد.
7- بعضي از بيماران معتقدند آب و هواي مرطوب وضع بيماري آنها را بدتر مي‌كند. ولي شواهد علمي كافي براي اين موضوع وجود ندارد.
8- متخصصان تغذيه توصيه مي‌كنند بيماران مبتلا به آرتريت روماتوئيد گوشت قرمز را بيشتر از 2 بار در هفته استفاده نكنند.
9- امگا 3 كه در روغن ماهي، دانه كتان و روغن كانولا يافت مي‌شود، مي‌تواند در كاهش التهاب نقش موثري داشته باشد.
10- گفته
مي‌شود داروهاي گياهي مانند زنجفيل، زردچوبه، آلوورا، دانه كتان، چاي سبز،
زعفران، گزنه و كرفس نيز مي‌تواند در كاهش التهاب‌ها كمك كنند.
کلیه حقوق تحت مجوز