سلامتي، رفاه و آسايش جسمي، رواني و اجتماعي است و نداشتن بيماري به تنهايي به معناي سلامتي نيست.

سلامت روان يعني چه؟

   تامين و حفظ سلامت رواني، فردي و اجتماعي به طوري كه فرد بتواند فعاليت‌هاي روزمره خود را به خوبي انجام دهد، با افراد خانواده و محيط خود ارتباط مناسب برقرار نمايد، و رفتار نامناسب از نظر فرهنگ و جامعه خود نداشته باشد.

ارتقاء سلامت زنان چيست؟

   فرايند توانمندسازي زنان به گونه‌اي كه زنان بتوانند نه تنها در سلامت خود نقش داشته باشند بلكه باعث افزايش و بهبود آن نيز شوند.

 به عبارت ديگر:

ارتقاء سلامت روان زنان = توانمند سازي زنان

   توانمند سازي زنان فرايندي است كه طي آن زنان براي غلبه بر موانع پيشرفتشان ،فعاليت هايي را انجام مي‌دهند كه باعث تسلط آنها بر تعيين سرنوشتشان مي‌شود.

   تامين و ارتقاء سلامت زنان نياز به توجه جدي به سلامت و حقوق زنان دارد.

   تامين اين سلامتي ابعاد متفاوتي دارد كه بخشي به عهده جامعه ، والدين و فرزندان و بخشي به عهده مردان مي‌باشد و در اين ميان نقش مردان در ارتقاء سلامت روان زنان از اهميت خاص و چشمگيري برخوردار مي‌باشد.

   شما مردان اگر تمايل به ارتقاء سلامت روان همسرتان و ايجاد رابطه‌اي صميمانه با او داريد به نكات زير توجه خاص داشته باشيد:

1-    زنان را درك كنيد:

   شما بايد نيازهايشان، عواطفشان، شادي، ناراحتي، سرزندگي، كسالت و خوب و بدشان را درك كنيد. به ويژه اگر مورد بي مهري قرار گرفته‌اند، بايد موقعيت آنان را درك و با آنان همدلي نماييد.

 2-    زن‌ها گفتگو را دوست دارند:

   زن با صحبت كردن تخليه مي‌شود. اگرچه به نظر شما او در صحبت كردن افراط مي‌كند، هرگز او را از گفتن باز نداريد.

3ـ گوش دهيد:

   اولين نشانه درك شما از ازن اين است كه به صحبت‌هايش به دقت و با توجه گوش دهيد. هنگام صحبت او با دست‌هايتان ور نرويد، روزنامه نخوانيد، سرتان را بالا بياوريد، صميمانه نگاهش كنيد و …

4ـ از بيان راه‌حل‌هاي كوتاه و قطع گفتار او خودداري نماييد:

   با سرعت چاره‌جويي و تدبير نكنيد. زن نمي‌گويد كه شما چاره‌جويي كنيد بلكه مي‌گويد تا مسئله را بيان كرده باشد، براي مثال :

   مي‌گويد سرم درد مي‌كند. نگوييد: برو دكتر. بگذاريد به صحبت‌ها ادامه دهد.

5- از او بخواهيد تا بيان كند:

    نه تنها از گوش كردن اجتناب نكنيد، حتي از او پرسش هم بكنيد تا بيشتر توضيح دهد و حرف بزند.

6- زن به توجه نياز دارد:

   به او توجه كنيد، به نيازهايش، به لباس‌هايش، به صورتش، به فعاليت روزانه‌اش. براي مثال وقتي او كفش تازه خريده و به شما مي‌گويد چطوره؟ فقط با يك كلمه (خوبه) نظر خود را ندهيد. اين نادرست است. شما بايد به وجد بياييد. به دقت نگاه كنيد و بگوييد: براي پاي تو زيباست.

7- زن دوست دارد مرد مقتدر باشد:

   ضعيف نباشيد. همان قدر كه مردان از قدرتمند بودن لذت مي‌برند، زنان هم از تماشاي قدرت مرد لذت مي‌برند.

8- زن دوست دارد كه به او احترام بگذاريد:

   احترام به زن براي او خيلي لذت‌بخش است. مثلاً زماني ‌كه هر دو، پاي در ايستاده‌ايد بگوييد اول خانم‌ها و او جلو برود. هرگز زن را جلوي بچه‌ها، فاميل و غريبه‌ها خرد نكنيد.

9- زن از اينكه مورد علاقه است لذت مي‌برد:

   اساساً زن بيش از مرد، به صميميت نياز و توجه دارد، با او صميمي شويد و احساس دوست داشتن خود را در گفته‌ها و رفتار به او نشان دهيد. مثلاً با كلام و صوت زيبا او را صدا كنيد. در خانه و در حضور او لباس تميز بپوشيد.

10- زن به اعتبار نياز دارد:

   احترام و توجه شما به او اعتبار مي‌دهد. به ويژه در حضور ديگران و تا حد زيادي اين شما مردانيد كه به او اعتبار مي‌دهيد.

 11ـ  به زن قوت قلب بدهيد:

   به او بگوييد كه دوستش داريد، بگوييد كه هميشه حمايتش مي‌كنيد، بگوييد كه تنهايش نمي‌گذاريد، بگوييد كه حجم عمده‌اي از مشكلات زندگي او را به دوش مي‌كشد، بگوييد كه او كانون محبت است و خانه بدون او روح ندارد.

12ـ هرگز همسر خود را با ديگران مقايسه نكنيد.

   در حضور همسرتان از زنان ديگر چه به صورت تمجيد، يا انتقاد و ايراد صحبت نكنيد. اين مسئله حساسيت آنها را برمي‌انگيزد.

   مثال: آن خانم متين و با وقار بود يعني تو به اندازه او متين نيستي و از نظر من بر تو ارجحيت دارد، با اين سخنان اگر چه منظوري نداشتيد، اما به زندگي صميمي شما آسيب مي‌رساند.

13‌ـ همسر خود را با القاب زيبا و پسنديده مورد خطاب قرار دهيد.

   چنان كه رسول خدا (ص) همسرش را حميرا (گل سرخ) خطاب مي‌كرد.

14ـ محبت:

   به شكل مستمر محبت خود را به او ابراز كنيد و گاهي از طريق هديه دادن به مناسبت‌هاي مختلف (سالگرد ازدواج، تولد و …) به همسرتان، آن را عملاً تاييد كنيد.

15ـ از خود گذشتگي:

   در زندگي گذشت و از خودگذشتگي را پيشه كنيد.

16ـ صفات نيك:

   سعي كنيد فهرستي از قابليت‌ها و صفات نيك همسرتان را در نظر بگيريد و از آنها تمجيد و تعريف كنيد.

منابع: خشونت عليه زنان، مولف: سازمان جهاني بهداشت، پيک سلامت، تابستان 82

گردآوري: فريبا رضايي( کارشناس بهداشت روان ) - دکتر مجتبي نقشواريان( روانپزشک)

دانشگاه علوم پزشکي و خدمات  بهداشتي درماني استان فارس - معاونت بهداشتي - واحد بهداشت روان