گام اول صادق بودن با فرزندان است. البته این به آن معنا نیست كه همه مسائل را برای كودك بازگو كنیم. باید تنها به قدری كه لازم است برای او توضیح دهیم. از توضیح دادن زیاد مسائل برای كودكان بزرگ‌تر بپرهیزید و سعی نكنید با عنوان كردن جزئیات، باعث نگرانی آنها شوید. فقط به طور مختصر به آنها وضعیت مالی خانواده را یادآور شوید.

این روزها حتی توقعات بچه‌های كوچك هم بالا رفته، پس از آنها توقع نداشته باشید كه به طور داوطلبانه، این خواسته‌ها را كم كنند. اگر به دنبال آموزش رفتارهای مقتصدانه به كودكتان هستید، سعی كنید مشوق‌هایی را در این زمینه به او پیشنهاد دهید.

صحبت با فرزندان كوچك‌تر

سارا یك كودك 6 ساله است. دوست او بتازگی به مناسبت تولدش یك عروسك گرانقیمت هدیه گرفته؛ عروسكی كه والدین سارا توان خرید آن را برای فرزندشان ندارند. سارا مرتب بهانه می‌گیرد كه «من هرگز به آنچه خواسته‌ام نرسیده‌ام...»

وقتی فرزند شما این گونه رفتار می‌كند، در حالی كه شما به سختی كار كرده و در تامین نیازهای خانواده از هیچ كوششی دریغ نمی‌كنید، برای شما شنیدن این جمله بسیار دردآور است. در این حالت نفسی عمیق كشیده و آرامش خود را حفظ كنید. حتی اگر لازم است می‌توانید به فرزندتان بگویید كه چند دقیقه دیگر كه آرام‌تر شدید، با او صحبت خواهید كرد.

به خود یادآوری كنید كه پاسخ ندادن به همه نیازهای فرزندتان و ایجاد برخی محدودیت‌ها امری طبیعی است. شما با این كار كودك خود را محروم نمی‌كنید بلكه درس‌های مهمی در مورد مسائل مالی به او می‌آموزید. به هر حال مساله غذا و مسكن بر خرید اسباب‌بازی ارجحیت دارد.

وقتی آماده شدید به كودكتان بگویید كه در حال حاضر نمی‌توانید این اسباب‌بازی جدید را برایش تهیه كنید اما شاید در موقعیت بهتر و مناسب‌تر توان خرید آن را برای كودكتان به دست آورید.

صحبت با نوجوان

مریم كودكی 11 ساله است كه به جشن تولد دوستش دعوت شده است. او فهرستی به شما می‌دهد كه شامل موارد زیر است: هدیه‌ای كه باید برای دوستش بخرد، لباس و كفشی كه باید بپوشد و كیفی كه باید در دست بگیرد. او به شما می‌گوید كه اگر همان لباس‌های قبلی را بپوشد، دوستانش او را مسخره خواهند كرد. علی، برادر كوچك‌تر او هم كفش اسكیت جدید می‌خواهد. در این حالت به عنوان والدین، چگونه باید به فرزندان گفت كه توان تامین تمام نیازها به طور یك جا نیست.

كودكان در این سن علاقه چندانی به اقتصاد جهانی و فهم دلایل مشكلات مالی ندارند، اما می‌توان به آنها گفت كه بودجه خانواده، محدود است. با هر خواسته آنها موافقت نكنید، و به جای آن به كودك بیاموزید كه برای این‌كه بتواند چیزهای دلخواهش را بخرد، برنامه‌ریزی كند. نوجوانان به قدر كافی برای فهم مسائل مربوط به پس‌انداز پول، بزرگ شده‌اند. به آنها بیاموزید كه پول توجیبی خود را پس‌انداز كنند تا بتوانند برخی چیزها را برای خود بخرند.

وضع قوانین در منزل
سعی كنید قوانین مالی خاصی در خانه وضع كنید و این قوانین را تا جایی ادامه دهید كه وضعیت مالی خانواده، بهتر شود.

در این میان راهكارهای دیگری هم وجود دارد كه می‌توانید از آنها بهره ببرید:

ـ یاد بگیرید كه «نه» بگویید. گاهی والدین قبل از این‌كه فكر كنند چگونه خواسته فرزندشان را برآورده خواهند كرد، به او پاسخ مثبت می‌دهند. حتی اگر قبلا با خرید چیزی موافقت كرده‌اید، می‌توانید به فرزندتان توضیح دهید كه اشتباه كرده‌اید و به عنوان مسوول مسائل مالی خانواده، توان برآورده كردن خواسته او را ندارید.

ـ فعالیت‌های كم‌خرج تدارك ببینید. برای لذت بردن از بودن با اعضای خانواده، لازم نیست كه حتما به بازار یا مغازه‌ها بروید. می‌توانید با هم به پارك نزدیك منزلتان بروید، با هم كتاب بخوانید یا با هم به ورزش بپردازید، بدون این‌كه پولی خرج كنید.

ـ فرزندانتان را به كسب درآمد و پس‌انداز كردن تشویق كنید. از كودكی به آنها بیاموزید كه می‌توانند پول توجیبی خود را پس‌انداز كنند و وقتی به سنین جوانی رسیدند با یافتن شغلی پاره وقت، در كسب درآمد بكوشند. این كار به آنها احساس خوبی می‌دهد و اعتمادبه‌نفس آنها را بالا می‌برد. آنها با این كار احساس می‌كنند كه می‌توانند در مسائل مالی، به والدین خود كمك كنند.