آرتريت
روماتوئيد عبارت است از يک بيماري طولاني مدت که طي آن مفصل به
همراه عضلات، غشاهاي پوشاننده و غضروف متأثر مي‌شوند. گاهي چشم و
رگهاي خوني نيز درگير مي‌شوند. اين بيماري سه برابر در زنان شايعتر
است و معمولاً بين سنين 60-20 سالگي رخ مي‌دهد. حداکثر بروز آن در
سنين 50-35 سالگي است.
علايم آرتريت روماتوئيد
علائم مفصلي:
شروع
آهسته يا ناگهاني دارد و با علائم درد، تورم، گرمي، درد در هنگام حرکت و
محدوديت حرکت مفصل و درد به هنگام لمس و خشکي صبحگاهي در مفصل مبتلا
بروز مي‌کند. معمولا مفاصل محيطي را با توزيعي متقارن در گير مي‌کند. و
التهاب به مرور زمان باعث تخريب غضروف مفصلي و ساييدگي استخوان و بدنبال
آن تغيير شکل مفصل مي‌شود. البته سير آن مي‌تواند کاملا متغير باشد و ممکن
است فقط يک بيماري خفيف و درگيري تعداد اندکي از مفاصل و يا يک التهاب
پيشرونده شديد وجود داشته باشد. بيشتر مفاصل بين بندي انگشتان و مفاصل کف
دست، مچ دست، آرنج، پا، و مچ پا درگير مي‌شوند. گاهي اوقات مهره‌هاي
گردني نيز درگير مي‌شوند.
علائم خارج مفصلي:
بيماران ممکن است دچار
علائم سيستميک مانند تب، ضعف، خستگي زودرس، بي‌اشتهايي و کاهش وزن داشته
باشند. گاهي برآمدگي‌هاي زير پوست به نام ندول يا گرههاي روماتوئيد ديده
مي‌شود. و گاهي درگيري عروق و اعصاب پوست و يا ساير اعضاء بدن مثل کليه ،
ريه، طحال، کبد، بيضه‌ها و غيره و درگيري چشمي و خوني وجود دارد.
علل
علل
بيماري ناشناخته است، ولي اين بيماري احتمالاً منشاِء خودايمني
دارد. سابقه خانوادگي آرتريت روماتوئيد يا ساير بيماريهاي خودايمن،
عوامل ژنتيک، مثل نقص در دستگاه خودايمني، جنس مونث در سنين 50-20
سالگي، و استرس (استرس عاطفي مي‌تواند باعث شعله‌ور شدن بيماري شود)
از عوامل افزايش دهنده خطر بروز بيماري مي‌باشند. هيچ روش خاصي
براي پيشگيري وجود ندارد.
عوارض احتمالي
* تغيير شکل مفصل به طور دايمي و از کارافتادگي بيمار
* کم خوني متوسط
* استئوپروز(پوکي استخوان)
* داروهاي مورد استفاده در درمان مي‌توانند عوارضي به همراه
داشته باشند، مثل مشکلات در معده، و مشکلات ناشي از استفاده طولاني
مدت از استروئيد.
تشخيص
* آزمايش خون، از جمله بررسي وضعيت خود ايمني
* عکس برداري از مفاصل. البته تغييرات مفصل ممکن است تا مراحل انتهايي بيماري نيز خود را در عکس مفصل نشان ندهند.
درمان
بيماري
ممکن است خفيف يا شديد باشد و اين بيماري در حال حاضر درمان قطعي و
دائمي نمي‌شود.، اما با تشخيص زودهنگام، مي‌توان درد بيمار را تخفيف
داد، از بروز ناتواني و معلوليت جلوگيري به عمل آورد، و عمر طبيعي
توأم با فعاليت را براي بيمار به ارمغان آورد. با درمان
محافظه‌کارانه، علايم در 75% بيماران در عرض يک سال بهبود مي‌يابند.
اما حدود 10%-5% بيماران، عليرغم درمان، نهايتاً معلوليت پيدا خواهند
نمود. داروهاي موثر در آرتريت روماتوئيد عبارتند از:
* داروهاي ضد التهاب غيراستروئيدي، از جمله آسپيرين و ساير ساليسيلاتها
* داروهاي کورتوني که معمولاً درد را به طور سريع و مؤثر براي مدت
کوتاهي برطرف مي‌کنند، اما در استفاده طولاني‌مدت، کمتر اثر بخش
هستند. اين داروها ممکن است همچنين از تخريب پيش رونده مفصل جلوگيري
کنند. توجه داشته باشيد که تزريق کورتيزون به داخل مفصل نيز درد
را فقط به طور موقتي بهبود مي‌بخشد. ولي گاهي اثرات جانبي زيانباري
به بار مي‌آورند.
* داروهاي ضد روماتيسمي مانند ترکيبات طلا، سولفاسالازين، پني‌سيلامين، کلروکين و ... .
* داروهاي سرکوب کننده ايمني مثل متوتروکسات و ... .
* گاهي اوقات ممکن است در مفاصل شديدا آسيب ديده جراحي لازم باشد.
فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري
* تا زماني که تب و ساير علايم شعله‌ور شدن بيماري ناپديد
نگشته‌اند، در رختخواب به استراحت بپردازيد، مگر براي رفتن به توالت
* پس از آن فعاليت خود را از سر بگيريد ، اما در طي روز اوقاتي را
براي استراحت اختصاص دهيد. هر شب حداقل 12-10 ساعت بخوابيد. خود را
زياده از حد خسته نکنيد.
* به هنگام ايستادن، راه رفتن، و نشستن، بدن خود را راست نگاه داريد.
* حتي‌المقدور به طور فعال ورزش کنيد تا قدرت عضلاني و حرکت مفصل
تا حد امکان حفظ شود. شدت فعاليت را به تدريج به حد توصيه شده
برسانيد. ورزش در استخر آب گرم براي خشکي مفاصل خوب است.
*
مفصل معلول شده را بايد به طور غير فعال (بدون استفاده از عضلات
حرکت‌دهنده آن مفصل) حرکت داد تا بدينوسيله از انقباض دايمي و
جمع‌شدگي عضلات جلوگيري شود.
* يکي رژيم غذايي عادي و
متعادل داشته باشيد. از روي آوردن به رژيم‌هاي مد روز براي
آرتريت، که اتفاقاً زياد هم هستند، خودداري کنيد.
* اگر چاق هستيد وزن خود را کم کنيد. چاقي باعث وارد آمدن فشار به مفصل مي‌شود.
آرتريت روماتوييد جوانان يا کودکان
آرتريت
روماتوييد کودکان عبارت است از يک بيماري التهابي بافت همبند،
عمدتاً بافت مفاصل، که در کودکان رخ مي‌دهد. امکان دارد با آرتريت
ناشي از بيماري لايم اشتباه شود. مفاصلي که درگير مي‌شوند معمولاً
عبارتند از زانو، آرنج، مچ پا، و گردن. التهاب مي‌تواند عضلات نزديک
مفصل، غضروف، و غشاهاي پوشاننده مفصل را نيز متأثر سازد. اين بيماري
بين سنين 5-2 سالگي آغاز مي‌شود، و اغلب تا جواني بهبود مي‌يابد.
اين بيماري در دختران چهار برابر شايعتر از پسران است.
علايم شايع
* درد، تورم، و خشکي در مفاصل انگشتان پا، زانو، مچ پا، آرنج،
شانه، يا گردن. درد ممکن است به طور ناگهاني يا تدريجي آغاز شود و
ممکن است در تنها يک، يا بسياري از مفاصل وجود داشته باشد.
* امکان دارد کودک بدون اين که قادر به توضيح باشد، از راه‌رفتن امتناع کند.
* دماي بدن هر روز و معمولاً در عصر تا حدود 4/39 درجه سانتيگراد بالا
مي‌رود. تب به طور شايع با بثورات پوستي و لرز همراه است.
* بي‌اشتهايي، کاهش وزن
* کم خوني
* تحريک‌پذيري، بي‌حالي
* تورم گرههاي لنفاوي
* درد و قرمزي چشم
* درد قفسه صدري به قدري شديد است که بر قلب تأثير مي‌گذارد.
در 80%- 75% موارد، به هنگام بلوغ يا اوايل جواني، بيماري به کلي فروکش کرده است.
* هر حمله معمولاً چند هفته به طول مي‌انجامد و در طي دوران
کودکي، بيماري هر از چندگاهي شعله‌ور مي‌شود و دوباره فروکش مي‌کند.
علايم را معمولاً مي‌توان با درمان تحت کنترل درآورد.
* متأثر شدن بافت‌هايي غير از مفاصل، مثلاً التهاب چشم، بزرگ شدن طحال، التهاب پرده دور قلب يا عضله قلب.
* تغيير شکل و به هم خوردن ساختمان مفصل به طور دايمي ،عوارض احتمالي
درمان
* روان درماني يا مشاوره براي کمک به خانواده کودک، تا آنها
بتوانند به خوبي از عهده بيماري طولاني مدت کودک برآيند. شايد
مهمترين عامل در درمان کودک حمايت عاطفي از وي باشد.
* جراحي براي درست‌کردن مفصل تغيير شکل يافته (گاهي)
* اگر تشک کودک سفت نيست، يک تخته ضخيم چندلا زير تشک قرار دهيد.
* چشم کودک بايد حداقل 2 بار در سال معاينه شود تا اگر التهابي در چشم وجود دارد زود تشخيص داده شود.
* بسيار مهم است که کودک به مدرسه عادي به طور روزانه برود. هر
جا که لازم باشد، مدرسه بايد خدمات اضافي براي برآورده کردن
نيازهاي کودک فراهم کند.
* آسپرين يا ساير داروهاي ضد التهاب غير استروييدي، براي کاهش درد و التهاب
* امکان دارد داروهاي ديگري چون کورتيکواستروييد، نمک طلا، يا ساير داروها تجويز شوند
فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري
* به هنگام حمله، کودک بايد در تخت استراحت کند، مگر براي توالت، تا رماني که تب و ساير علايم تخفيف يابند.
* امکان دارد براي حفاظت و حمايت از مفصل ملتهب استفاده از آتل ضروري باشد.
* پس از رفع حمله، کودک مي‌تواند به تدريج فعاليت در زمان ابتلا
به اين بيماري هاي عادي را از سر بگيرد، البته بايد در طي روز
ساعت‌هايي را به استراحت بپردازد. کودک نبايد زياد خسته شود و هر شب
بايد حداقل 12-10 ساعت بخوابد.
* فيزيوتراپي توصيه خواهد شد.
بعضي از حرکات را کودک خود مي‌تواند انجام دهد، و بعضي از آنها را
والدين مي‌توانند براي کودک انجام دهند. انجام حرکات توصيه شده
مهم است زيرا کمک مي‌کند تا درد و اثرات ناتوان کننده بيماري به
حداقل برسند.
* به دليل تغييرات دوره‌اي علايم، گاهي برنامه فيزيوتراپي نياز به بازبيني خواهد داشت.
* به طور کلي از انجام ورزش‌هايي که بدن کودک در معرض ضربه
قرار مي‌گيرد بايد خودداري شود، اما کودک بايد تشويق شود تا در ديگر
فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري هاي مدرسه، خانه يا اجتماع شرکت
کند.
کلیه حقوق تحت مجوز