اصفهان
در زمان صفویه یکی از مراکز عمده قالیبافی بود. در این شهر تعداد زیادی
کارگاه وجود داشت که در آن قالیهای زربفت بافته می شد. اصفهان در فتنه
افغان آسیب فراوان دید و تعداد بسیاری از هنرمندان و صنعتگران خود را از
دست داد ولی پس از چندی توانست رونق اولیه خود را به دست آورد. در زمان
قاجاریه قالی بافی اصفهان دوباره احیاء شد. در جنگ جهانی اول اصفهان یکی
از مراکز عمده تهیه قالیچه بود و پس از آن نیز بحرانهای زیاد اقتصادی
تاثیر در کار قالی بافی نگذاشت چون قالیچه های آن بسیار ارزان تهیه می شد.
تعداد
رنگهای انتخاب شده در قالیهای اصفهان بسیار محدود است. گره قالیهای اصفهان
فارسی بوده و جفتی آن نیز کم نیست. رنگهای طبیعی بسیار کم مصرف می شود و
بیشتر در قالیهای خوب از رنگهای شیمیایی دندانه ای استفاده می شود.
در
روستاهای اطراف اصفهان نیز کم و بیش دارهای قالی وجود دارد.روی این دارها
قالی و قالیچه ها طرح شاه عباسی و سایر طرحهای اصفهان بافته می شود.
رنگهای بکاررفته در آنها عموماٌ نباتی بوده و بیشتر از روناس، قارا،
اسپرک، گنده یا گندل، پوست گردو، پوست انار و چند گیاه دیگر استفاده میشود.
از
توابع اصفهان که در هنر قالی بافی مشهور هستند از قالیچه های بختیاری و
قالی های جوشقان بایستی نام برد، قالیچه های بختیاری را البته بیشتر در
روستاهای شهرکرد و چهارمحال می بافند. قالی و قالیچه های جوشقان از زمان
صفویه مشهور عالم بوده است و سابقه قالی بافی جوشقان به پیش از زمان
صفویان می رسد. ولی در روزگار شاه عباس این صنعت در آنجا توسعه بسیار
یافت. در آن زمان کارگاههای متعدد شاهی در آنجا مشغول کار بوده اند.
جوشقان در آن زمان از توابع کاشان بوده است. در موزه های اروپا و آمریکا
تعداد زیادی قالی وجود دارد که منصوب به این روستای کوچک بوده است.
قالیهای جوشقان ریز بافت و دو پوده است.
نقش
قالی جوشقان شکسته است و شاید از دویست و پنجاه سال پیش تابحال همچنین
ثابت مانده است. رنگهای آن از بهترین رنگهای طبیعی انتخاب می شود و همچنین
رنگها کاملاً زنده و شاداب است. که در جوشقان رخنه کرده است. درمیمه واقع
در سه فرسنگی جوشقان برسر جاده اصفهان به تهران نیز قالیهایی با همان نقش
شکسته جوشقانی اما ریز بافت و بهتر از کار خود جوشقان بافته می شود.
نایین
در شمال یزد و کناره دشت کویر قراردارد و پیش از این به بافتن عباهای
بسیار لطیف شهرت داشت اما پس از آنکه در کشور ما مردم به لباس اروپایی
درآمدند عبا منسوخ گشت. بافندگان نایین مانند شال بافان کرمان و مخمل و
زیبابافان کاشان به قالی بافی روی می آوردند. صنعت قالی بافی در نایین در
آستانه جنگ دوم جهانی آغاز شد و چون بافندگان آنجا همواره با پشم نازکتر
سروکار داشتند به بافتن قالیچه های بسیار ریز بافت پرداختند و از آنجاکه
میزان تولید کم و جنس بسیار خوب بود، بازار خوبی برای کالای خود یافتند،
که در زمان جنگ باز بر رونق آن افزوده شد. بدین ترتیب قالی نایین که شاید
بهترین قالی امروز ایران باشد پدید آمد. پشم نایین نازکتر و نرمتر از دیگر
پشمهای ایران است. رنگها چندان دلاویز نیست و تنوع ندارد.
شاید
90درصد قالیهای اصفهان دارای متنی است به رنگ کرم بایک ترنج سرمدادی یا
آجری و حاشیه آجری تند، رنگهای فرعی نیز در مایه های تند و شماره آنها
محدود است و شاید در سراسر صنعت قالی بافی اصفهان بیش از 15 رنگ بکار برده
نشود، مسئول این امر البته رنگرزان اصفهان هستند. ولی همچنین خود صاحب کار
که توجهی به مایه های رنگی که تحویل می گیرد ندارد نیز مقصر است.
اکنون شما میتوانید برای اطلاعات بیشتر به سایتهای زیر مراجعه نمائید.
http://aftab.ir/articles/art_culture/han_dicrafts/c5c1179155145_carpet_isfahan_p1.php
http://www.spongobongo.com/zy9879.htm