دیه
مالی است که مجرم به خاطر ارتکاب به جرمی که به آسیب بدنی یا مرگ دیگری
منجر شود به شخص او یا صاحب خون(ورثه) میپردازد. در شرع مقدس برای بیشتر
اعضای بدن دیه در نظر گرفته شده است.و اما اگر در مورد عضوی دیه معین نشده
باشد قاضی با در نظر گرفتن دیه کامل انسان و نوع کیفیت آسیب، مطابق نظر
کارشناسان میزان آن را معین میکند که در اصطلاح"ارش" گفته میشود.
دیه
کامل یک مرد مسلمان صد نفر شتر است که در سال 1383 معادل با 220 میلیون
ریال اعلام شده است. هر سال وزارت کشور نرخ ریالی دیه را اعلام میکند.
دیه قتل زن مسلمان خواه عمدی، خواه غیر عمدی نصف دیه مرد مسلمان است. دیه
مرد و زن یکسان است تا وقتی که مقدار دیه به ثلث دیه کامل برسد در آن صورت
دیه زن نصف دیه مرد است.
چگونه و در چه زمانی عاقله مسئول پرداخت دیه به مجرم اصلی است
1- قاتل یا واردکننده صدمه به دیگری نابالغ یا دیوانه باشد.
2- قتل یا صدمه، خطای محض باشد یعنی مرتکب نه قصد کشتن یا آسیب زدن و نه قصد عمل واقع شده بر دیگری را داشته باشد.
3-اگر قتل خطای محض با اقرار قاتل یا خودداری او از ادای سوگند یا قسامه ثابت شود پرداخت دیه بر عهده خودش است.
4-دیه آسیب های بدنی حارصه، دامیه، متلاحمه و سماحت هر شرایطی بر عهده مرتکب است و عاقله مسئولیتی ندارد.
5- اگر مرتکب جرم خطای محض، عاقله نداشته باشد یا عاقله او نتواند دیه را در مدت 3 سال بپردازد از بیت المال پرداخت خواهد شد.
6- اگر صدمه و فوت هر دو در یکی از ماههای حرام(رجب، ذیحجه،ذیقعده و محرم) واقع شود به عنوان تشدید مجازات باید یک سوم دیه اضافه شود.