بسیاری از زنان شیرده در دوران پس از زایمان بیان می‌کنند که میل جنسی آنها در سطح بسیار پایینی است و خستگی، ضعف و درد ناشی از آمیزش از دلایل ذکرشده توسط آنهاست. در مقابل، بسیاری از زنان شیرده نیز بیان می‌کنند که بیشترین تحریک جنسی را پس از زایمان داشته‌اند و شروع زودتر فعالیت جنسی در زنانی که به طور فعال به کودک خود شیر می‌دهند، گزارش شده است.

تغییرهای رابطه زناشویی بعد از زایمان
پس از زایمان، اغلب اعضای دستگاه تناسلی طی 4 تا 6 هفته به حالت عادی برمی‌گردند. بخیه محل زایمان در زایمان طبیعی معمولا موجب نگرانی‌هایی در زن و همسر می‌شود. بهبود زخم معمولا 2 تا 4 هفته زمان می‌برد اما ممكن است زمان بیشتری طول بكشد تا نزدیكی راحت و بدون مشكل انجام پذیرد. اغلب به زنان توصیه می‌شود پیش از آغاز مجدد فعالیت‌های زناشویی، 4 تا 6 هفته صبر كنند و توصیه‌هایی در مورد به كارگیری روش موثر پیشگیری از بارداری، اغلب در همین هفته به زائو داده می‌شود. با وجود این بسیاری از زوج‌ها رابطه زناشویی خود را زودتر از این زمان و بین هفته‌های سوم و چهارم پس از زایمان، آغاز می‌كنند. آغاز زودهنگام فعالیت زناشویی در دوران پس از زایمان و پیش از توقف كامل خون‌ریزی می‌تواند منجر به بروز مشكلاتی برای مادر شود. بهترین توصیه برای زن و شوهر به تاخیرانداختن این عمل تا توقف جریان ترشحات پس از زایمان است.

در این حالت، زن از نظر روانی نیز آمادگی بیشتری كسب می‌كند و رابطه زناشویی با مشكلات كمتری همراه خواهد بود. زمان اعلام آمادگی برای شروع این فعالیت میان افراد مختلف، متفاوت است. بسیاری از زنان در هفته‌های اول این آمادگی را كسب می‌كنند؛ حال آنكه بسیاری دیگر آن را ترسناك و غیرمعمول می‌دانند. بسیاری از زنان برای كسب این آمادگی به 6 ماه وقت نیاز دارند. زوجین باید از زمان طولانی لازم برای سازگاری دوباره زن با فعالیت‌های زناشویی، آگاهی یابند.

اگر چنین آگاهی‌ای به والدین داده نشود زن ممكن است احساس بی‌كفایتی و گناه كند و مرد نیز در پایان هفته ششم پس از زایمان احساس كند که كنار گذاشته شده یا فراموش شده است. بنابراین آمیزش جنسی طی 3 ماهه سوم بارداری و پس از زایمان برای افراد مختلف، متفاوت است. اگرچه زن ممكن است در اوایل دوره پس از زایمان، از نظر فیزیولوژیك، توان لازم برای شروع آمیزش زناشویی را داشته باشد، ولی ممكن است آمادگی روانی لازم را نداشته باشد. این مساله باید توسط پزشك به صورت انفرادی مورد بررسی قرار گیرد. اغلب زنان از اینكه بلافاصله پس از آمادگی فیزیكی به رابطه آمیزشی برگردند، نگران هستند. در این مورد، باید آنها را تشویق كرد. بین زن‌ها افرادی وجود دارند كه ترجیح می‌دهند پرهیز آمیزشی درازمدت داشته باشند که وضع این افراد و دلایل شخصی‌شان باید مورد بررسی قرار گیرد.

علل كاهش فعالیت زناشویی پس از زایمان

رایج‌ترین دلایل كاهش فعالیت جنسی پس از زایمان عبارتند از:

درد هنگام رابطه زناشویی یا دیسپارونیا: درد موقع نزدیكی، ناشی از بخیه محل زایمان حتی در صورت التیام نیز می‌تواند موجب كاهش فعالیت جنسی زنان شود. در این مرحله یك معاینه واژینال برای بررسی ناراحتی‌های بدنی ضروری است و علل ترس و اضطراب زن را در مورد واژن مشخص می‌كند.

شیردهی: شیردهی موجب ایجاد دلبستگی بین مادر و نوزاد می‌شود اما زن و شوهر ممكن است نتوانند با نقش دوگانه سینه‌ها كنار بیایند و بسیاری از زنان، این ترشح شیر را زشت و خجالت‌آور تلقی كنند.

خستگی: بارداری و زایمان موجب خستگی فوق‌العاده زن می‌شود. كسب مسوولیت بیشتر و مراقبت كودك و شب‌بیداری‌ها نیز به این خستگی اضافه می‌كند. در این موارد معمولا خواب به رابطه زناشویی ترجیح داده می‌شود. اختصاص زمانی به این مسایل در اوایل روز و پیش از بروز خستگی‌ها می‌تواند در حل این مشكل مفید باشد.

افسردگی پس از زایمان: 10 درصد از مادران جوان دوره‌ای از افسردگی شدید را در اولین سال پس از زایمان تجربه می‌كنند. از دست دادن میل جنسی یكی از ویژگی‌های شاخص این بیماری است. این بیماران نیازمند حمایت و درمان كافی هستند. مشکلات جنسی در زنان افسرده شایع است و آنها تمایلی به شروع فعالیت جنسی در 6 ماه اول پس از زایمان ندارند.

مشكلات زنانگی: بسیاری از زنان كه روابط زناشویی را تنها به عنوان بهانه‌ای برای بچه‌دارشدن فرض كرده‌اند، دوره جنسی را پس از زایمان دیرتر آغاز خواهند كرد. این زنان ممكن است مسایل جنسی را تنها برای بچه‌دار شدن تحمل كرده باشند اما پس از زایمان، آن را غیرضروری تشخیص دهند.

5 نکته درباره شروع فعالیت زناشویی بعد از زایمان

1 فعالیت جنسی در هر 2 شیوه زایمان طبیعی و سزارین پس از توقف خون‌ریزی می‌تواند از سر گرفته شود ولی بهترین زمان 6 هفته بعد از زایمان است.

2 از آنجا که تولید استروژن توسط شیردهی مهار می‌شود، خشكی واژن ممكن است اتفاق بیفتد و به همین دلیل، بهتر است از ژل‌های مرطوب‌كننده استفاده شود.

3 باید حین رابطه زناشویی، فشار كمتری به سینه‌ها وارد شود و از وضعیت‌های مناسب استفاده شود.