مهندسی ارزش (به انگلیسی: Value Engineering)،
تلاشی است سازمان یافته که با هدف بررسی و تحلیل تمام فعالیت‌های یک طرح،
(از زمان شکل‌گیری تفکر اولیه تا مرحله طراحی و اجرا و سپس راه اندازی و
بهره برداری)انجام می‌شود و به عنوان یکی از کارآمدترین و مهم‌ترین
روشهای اقتصادی در عرصه فعالیت‌های مهندسی، شناخته شده‌است.
مهندسی ارزش در چهارچوب مدیریت پروژه،
ضمن اینکه به تمام اجزای طرح توجه می‌کند، هیچ بخشی از کار را قطعی و مسلم
نمی‌داند. هدف مهندسی ارزش، زمان کمتر برای رسیدن به مرحله بهره برداری
بدون افزودن بر هزینه‌ها یا کاستن از کیفیت کار است.
تاریخچه
تحلیل ارزش به صورت یک روش فنی ویژه، در سال‌های پس از جنگ جهانی دوم صورت گرفت. کار طراحی و تدوین این روش به دستور هنری ارلیچر(Henry Erlicher) معاون فنی بخش خریدهای شرکت جنرال الکتریک
آغاز شد. وی معتقد بود که برخی از مواد و مصالح و طرحهای جایگزین، که به
طور ضروری و به علت کمبودهای زمان جنگ به کار گرفته می‌شدند دارای عملکرد
بهتر با هزینه کمتر هستند. به دستور او در داخل شرکت و به منظور ارتقای
کارایی تولید از طریق تامین مواد، مصالح و روشهای جایگزین برای مواد و
مصالح پرهزینه، کوشش همه‌جانبه‌ای به عمل آمد. در سال ۱۹۴۷ این وظیفه
برعهده لارنس مایلز (Lawrence D.Miles) مهندس ارشد شرکت جنرال الکتریک
نهاده شد. مایلز در مورد روش‌ها و فنون موجود به پژوهش پرداخت و از برخی
روشهای مرسوم به صورت تلفیقی با روش مرحله به مرحله خویش برای تحلیل ارزش
بهره گرفت. مایلز که مبتکر و بنیانگذار مهندسی ارزش به‌شمار می‌رود، یک
روش رسمی رابه اجرا درآورد که در جریان آن چندین گروه از کارکنان شرکت،
عملکرد محصولات تولیدی شرکت جنرال الکتریک
را بررسی می‌کردند. آنان به اتکای روشهای خلاق گروهی و بدون افت کارایی
محصول، تغییراتی در محصولات شرکت بوجود آوردند و هزینه‌های تولید را کاهش
دادند. روش «تحلیل ارزش» به عنوان یک استاندارد در شرکت جنرال الکتریک
پذیرفته شد و به تدریج شرکت‌های دیگر و برخی سازمان‌های دولتی نیز این رو
ش جدید را به عنوان ابزاری برای کاستن از هزینه‌های خود به کار بستند.
نتیجه این شدکه روش و تکنیک «مهندس ارزش» به وجودآمد
برنامه کاری
برنامه کاری مهندسی ارزش ارایه‌ای از رویکردها وعملکرد لازم برای بدست
آوردن جواب بهتر و موثرتر برای مساله می‌باشد. برنامه مهندسی ارزش شامل شش
فاز می‌باشد. البته به دلیل اینکه اگر نتایج یک مطالعه مهندسی ارزش اجرا
نگردد، عملاً هیچ فایده ای نداشته است، بعضی افراد فاز اجرا را نیز جزو
فازهای برنامه کاری می دانند.
- ۱- فاز اطلاعات
- ۲- فاز تحلیل کارکرد
- ۳- فاز خلاقیت
- ۴- فاز ارزیابی
- ۵- فاز توسعه
- ۶- فاز ارائه
- ۷- فاز اجرا
منابع
- S.S.IYER. روش بکارگیری مهندسی ارزش. ترجمهٔ جبل عاملی محمدسعید - میرمحمد صادقی سیدعلیرضا.
- ویکی‌پدیای انگلیسی
- سایت مرجع مهندسی ارزش ایران
- معاونت آموزش، تحقیقات و فن آوری وزارت راه و ترابری
کلیه حقوق تحت مجوز